ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ-ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΜΥΣΤΙΚΟΥ ΔΕΙΠΝΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΡΙΗΜΕΡΟΥ ΤΑΦΗΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

«Τὴν κοινὴν Ἀνάστασιν πρὸ τοῦ σοῦ πάθους πιστούμενος,

ἐκ νεκρῶν ἤγειρας τὸν Λάζαρον, Χριστὲ ὁ Θεός·

ὅθεν καὶ ἡμεῖς ὡς οἱ παῖδες,

τὰ τῆς νίκης σύμβολα φέροντες,

σοὶ τῷ Νικητῇ τοῦ θανάτου βοῶμεν·

Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις,

εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος, ἐν ὀνόματι Κυρίου».

1. Μαθήματα της Μεγάλης Εβδομάδος1

«Ο Χριστός είναι το φως του κόσμου. Είναι ο πνευματικός φάρος που φωτίζει και οδηγεί τους ανθρώπους στον δρόμο του καθήκοντος και της αρετής. Τον φάρο αυτόν κανένας άνεμος, καμμία θύελλα, καμμία δύναμις δεν θα μπορέση να τον σβήσει,  ούτε να ελαττώση το φως του. Θα λάμπη αιωνίως. Θα λάμπη με την διδασκαλία του, με τα θαύματά του, με τον άγιο βίο του. Όλα φως, όλα αρετή, όλα τελειότης άφθαστος.

Αλλ’ εκεί που η λάμψη του Χριστού κορυφώθηκε και «η αρετή αυτού εκάλυψεν ουρανού και αινέσεως αυτού πλήρης η γη….» (ΑΒΒΑΚΟΥΜ:3/3) και το ηθικό του ανάστημα υψώθηκε ως ουρανομήκης πνευματική στήλη, είναι τα άγια πάθη Του. Τα πάθη του Χριστού είναι ανεξάντλητη πηγή των ωραιοτέρων διδαγμάτων.

Χριστιανός που δεν συγκινείται και δεν διδάσκεται από τις άγιες αυτές ημέρες, είναι τυφλός και αναίσθητος· όπως λέει ένας Γερμανός φιλόσοφος και ποιητής, χριστιανός που δε συγκινείται από τα πάθη του Χριστού δεν είναι άνθρωπος αλλά μία πέτρα χωρίς καρδιά και αίσθημα. Ενώπιόν μας τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδος, εκτυλίσσεται το μυστήριο της αγάπης του Χριστού. Και καλούμεθα όχι να το παρακολουθήσουμε απλώς, αλλά να δεχθούμε στις ψυχές μας τον φωτισμό που εξαποστέλλει ο Κύριος από τα πάθη και τον σταυρό Του…

α. Παρακολουθώντας με καρδιά συντετριμμένη τον Ιησούν, θα δούμε:

 1/. Να Τον πλησιάζει μία απλή γυναίκα, και να χύνει στα πόδια Του μύρα αγάπης και δάκρυα μετάνοιας. Η μετάνοια μιας αμαρτωλής γυναίκας. Όταν μετανιώνουμε πραγματικά και λυπόμαστε για κάποια πράξη μας, ο Χριστός πάντα μας δέχεται με ανοιχτή αγκαλιά.

Έτσι δέχτηκε κι αυτή την γυναίκα και την λύτρωσε από την θλίψη και την στενοχώρια.
Ακόμη αυτήν την ημέρα θυμόμαστε την παραβολή των 10 παρθένων, όπου οι 5 βρίσκονταν σ'ετοιμότητα και περίμεναν πάντα τον Κύριο, ενώ οι άλλες 5 είχαν ξεχαστεί και δεν ήταν έτοιμες. Την ίδια μέρα ακούμε στην Εκκλησία να ψάλλεται το πολύ γνωστό τροπάριο της Κασσιανής.

2/. Να ρίχνη τους φοβερούς κεραυνούς του, τα «ουαί υμίν, γραμματείς και φαρισαίοι…» (ΜΑΤΘ: 23/14 κ.ε.).

Ουδέποτε άλλοτε ο πράος Ιησούς, μίλησε με τόση δριμύτητα όση τότε. Γιατί; Διότι ενώπιόν του είχε υποκριτάς. Και ο ανεξίκακος Ιησούς τίποτε άλλο δεν μίσησε τόσο, όσο την υποκρισία. Η υποκρισία είναι το κίβδηλο νόμισμα, το τεχνητό άνθος, η πλαστογραφία της αρετής. Γι’ αυτό καυτηρίασε τόσο πολύ την υποκρισία.

Αλλ’ ακούγοντας τον Κύριο να εκφωνή τα «ουαί» κατά των υποκριτών, ας φοβηθούμε μήπως κι’ εμείς υπαγόμεθα στην κατηγορία των υποκριτών. Διότι η υποκρισία είναι ένα μικρόβιο που εισχωρεί στις καρδιές όλων. Αν θέλουμε να είμεθα αληθινοί μαθηταί του, πρέπει ν’ απαλλαγούμε από την πληγή της υποκρισίας.

β. Αλλά και άλλο σοβαρό μάθημα παίρνουμε τις άγιες αυτές ημέρες. Την Μεγάλη Τετάρτη βλέπουμε τον Ιούδα να παζαρεύη την πώληση του Διδασκάλου αντί τριάκοντα αργυρίων. Η προδοσία του Ιούδα είναι ένα από τα θλιβερώτερα περιστατικά των παθών του Κυρίου.

Είναι μάθημα για όλους όσους υποδούλωσαν τις ψυχές τους στο χρήμα, στην ύλη, στο μαμωνά. Φοβερό πάθος η φιλαργυρία. Αυτή μετέβαλε έναν απόστολο σε προδότη. Αυτή μεταβάλλει και τους Χριστιανούς σε ειδωλολάτρες, που δεν λατρεύουν πλέον τον Χριστό αλλά τον χρυσό. Βλέποντες το κατάντημα του Ιούδα ας προσέξουμε πολύ, μήπως πιαστούμε κι’ εμείς στα δίχτυα της κατηραμένης φιλαργυρίας. Διότι, χριστιανός που λατρεύει το χρήμα και χάριν αυτού ψευδορκεί, ατιμάζει, κλέβει και αδικεί, είναι ένας νέος Ιούδας στην σημερινή κοινωνία.

γ. Καθώς εξελίσσεται η ιστορία των παθών του Κυρίου, το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης βλέπουμε τον Μυστικό Δείπνο. Την τελευταία και αλησμόνητη εκείνη νύχτα, ο Χριστός συνέφαγε για τελευταία φορά με τους μαθητάς του. Τους έδωσε τις τελευταίες παραγγελίες. Ετέλεσε δε το μυστήριο της θείας ευχαριστίας, που είναι το σπουδαιότερο μυστήριο της Εκκλησίας, η καρδιά της λατρείας μας. Μετέδωσε ο ίδιος το σώμα και το αίμα του στους μαθητάς. Ήταν η πρώτη θεία κοινωνία.

Δυστυχώς όμως και σ’ αυτήν βρέθηκε ένας ανάξιος να κοινωνήση. Ήταν ο Ιούδας. Με ακάθαρτη ψυχή πλησίασε και έλαβε τα άχραντα μυστήρια. Και τώρα, αδελφοί μου, πολλοί θα προσέλθουμε τις άγιες αυτές ημέρες να κοινωνήσουμε. Πολύ να προσέξουμε, μήπως μεταξύ μας υπάρχει ο Ιούδας· δηλαδή ο ακάθαρτος, ο αμετανόητος, ο ανεξομολόγητος χριστιανός. Αυτός ας μην πλησιάση τα άγια, εάν προηγουμένως δεν καθαρίση την ψυχή του μέσα στα δάκρυα της μετανοίας.

δ. Ένα άλλο μάθημα μας δίνει η άρνησις του Πέτρου. Μας διδάσκει πόσο ασθενής, αδύνατος και αμαρτωλός είνε ο άνθρωπος. Διότι βλέπουμε ένα κορυφαίο μαθητή να πέφτη. Τι ήταν ο Πέτρος; Κολοσσός πίστεως και αρετής. Και όμως τη νύχτα της Μεγάλης Πέμπτης τον βλέπουμε να αρνήται εμπρός σε μια υπηρέτρια το όνομα του Κυρίου. Έπεσε ο Πέτρος, για να μάθη να είναι ταπεινός. Έπεσε, για να μας διδάξη όλους πόσο πρέπει να προσέχουμε και να φοβούμεθα την αμαρτία.

Είναι τόσο φοβερή η αμαρτία, ώστε στα δίχτυά της συλλαμβάνει και αποστόλους και προφήτας και αγίους και ασκητάς. Λοιπόν, Χριστιανέ· είσαι άγιος, έφθασες σε ύψη αρετής; Μην υπερηφανεύεσαι. Διότι ενδέχεται να πέσης και εκείνος, που τώρα τον περιφρονείς ως αμαρτωλό, να γίνη άγιος και να καταλάβη την πρώτη θέση του παραδείσου.

ε. Φθάνοντας στο αποκορύφωμα των παθών του Κυρίου θα αισθανθούμε τον Κύριό μας να γεύεται το μαρτύριο. Θα τον δούμε να γονατίζη, να πέφτη με το πρόσωπο στην γη μέσα στον κήπο της Γεθσημανή. Θ’ ακούσουμε την προσευχή του «Πάτερ μου, ουχ ως εγώ θέλω, αλλ’ ως συ» (ΜΑΤΘ:26/39). Θα δούμε να τον σέρνουν όλη τη νύχτα από δικαστήριο σε δικαστήριο. Θα δούμε τους εχθρούς του να τον ντύνουν με κόκκινη χλαμύδα, να του πλέκουν «στέφανον εξ ακανθών», να τον περιπαίζουν και να τον ραπίζουν. Θ’ ακούσουμε τις άγριες φωνές του «Άρον άρον, σταύρωσον αυτόν» (Ιωάν. 19, 15). Θα δούμε τον Πιλάτο να υπογράφη την καταδίκη του.

στ. Τέλος την Μεγάλη Παρασκευή, θα δούμε τον Κύριό μας να σηκώνη το βαρύ Σταυρό και να κάμπτεται από το βάρος. Αλλά ποιο βλέμμα θα μπορέση πλέον να παρακολουθήση την σκηνή της σταυρώσεως; Θα τον αντικρύσουμε να υψώνεται γυμνός, επάνω στο ξύλο και θ’ ακούσουμε να λέη έναν-ένα τους επτά λόγους του σταυρού, απ’ τους οποίους ο πρώτος είναι φωνή αγάπης προς τον πλησίον και συγχωρήσεως («Πάτερ άφες αυτοίς· ου γαρ οίδασι τι ποιούσι» Λουκ. 23, 34). Κι’ ο τελευταίος, φωνή αφοσιώσεως στον Πατέρα («Πάτερ, εις χείρας σου παρατίθεμαι το πνεύμα μου» έ.α. 23, 46).

Χριστιανέ, μπορείς όσο ζης να λες κι εσύ: «Ουράνιε Πατέρα, συγχωρώ τον κάθε εχθρό μου», κι όταν κλείσης τα μάτια στο μάταιο τούτο κόσμο να πης «Πατέρα μου, δέξου την ψυχή μου στα χέρια σου»; 

Αυτά τα υψηλά μαθήματα μας παρέχει η Μεγάλη Εβδομάδα!

Τα μαθήματα της μετανοίας, της συντριβής, του φόβου της αμαρτίας, της αγάπης και της ελπίδος. Γι’ αυτό να παρακολουθήσουμε τις ακολουθίες της με μεγάλη ευλάβεια. Απ’ την στιγμή που μπαίνουμε στον ιερό ναό, το πνεύμα, η καρδιά και ο νους μας, όλα να είναι αφωσιωμένα στον Εσταυρωμένο και τα πάθη του. …Ας συγκεντρωθούμε, και ας ανοίξουμε την καρδιά μας να δεχθούμε τον φωτισμό των σεπτών παθών Του. Τότε θα αισθανθούμε τι υπέφερε Εκείνος για την κάθε μια ψυχή και με ευγνώμονα καρδιά θα πούμε κι’ εμείς στον Λυτρωτή μας:

Χριστέ, νυμφίε των ψυχών μας. Τα πάθη σου μαγνητίζουν, φωτίζουν, αγιάζουν τις ψυχές. Για ό,τι υπέφερες προς σωτηρίαν μας σε ευγνωμονούμε και σ’ ευχαριστούμε. Εμπρός στην τόση αγάπη σου σού υποσχόμεθα, ότι θα είμεθα πάντοτε δικοί σου».

2. Ο Μυστικός Δείπνος

Ο τελευταίος δείπνος του Ιησού με τους μαθητές Του, ονομάστηκε Μυστικός Δείπνος, διότι:

α. Έγινε εν κρυπτώ, εφ’ όσον τον αναζητούσαν οι ιουδαϊκές αρχές, στην ουσία για να τον εξοντώσουν ή επειδή κατά την διάρκειαν του Δείπνου εκείνου, ο Κύριος εμύησε τους μαθητές Του στο Μυστήριον της Σταυρικής Του θυσίας. 2

β. Το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας είναι άρρητον και προσεγγίζεται μόνον με την Πίστη , αφού υπερβαίνει την ανθρώπινη λογική.

Με τον Μυστικό Δείπνο, ο Χριστός με τρόπο ασύλληπτο από τον ανθρώπινο νου και την κοινή λογική:

.Προλαβαίνει τα γεγονότα της προδοσίας, της Δίκης, των Παθών, του Γολγοθά και της Θυσίας πάνω στον Σταυρό. Και τα προλαμβάνει διότι είναι παρόντα στην τροφή του Παναγίου Σώματος και του Τιμίου Αίματος Του…. «Φάγετε από το Σώμα μου», τους λέγει, «και πίετε από το Αίμα μου». Είμαι το «Εσφαγμένο Αρνίον». Για να μας ομιλεί έτσι ο Κύριος, σημαίνει ότι: η Θυσία έχει ήδη συντελεσθεί και συνεχίζει με την δική μας Θεία Λειτουργία να συντελείται!

.Παρέδωσε στο διηνεκές το Μυστήριο της Θείας Κοινωνίας, που ονομάζεται «φάρμακο αθανασίας», και έδωσε στους παρευρισκόμενους να κοινωνήσουν Αυτόν τον ίδιο, με τα λόγια: «Λάβετε φάγετε, αυτό ΕΙΝΑΙ το σώμα μου» και «Πιείτε απ’ αυτό όλοι, αυτό ΕΙΝΑΙ το αίμα μου….». Δεν τους είπε ότι αυτά «θα συμβολίζουν από δω και πέρα το σώμα και το αίμα μου», αλλά ότι «ΕΙΝΑΙ το σώμα και το αίμα μου».

Όταν μίλησε στους Ισραηλίτες και τους δίδαξε ότι θα δώσει την σάρκα Του για να φάνε και να ζήσουν, εκείνοι φιλονικούσαν μεταξύ τους και έλεγαν: «Πώς μπορεί αυτός να μας δώσει να φάμε τη σάρκα του;». Τότε ο Χριστός επιβεβαίωσε τα λόγια Του και εξήγησε ότι «εάν δεν φάτε την σάρκα του Υιού του ανθρώπου και δεν πιείτε το αίμα Του, δεν έχετε ζωήν μέσα σας»….. «εκείνος που με τρώει θα ζήσει ένεκεν εμού» (ΙΩΑΝΝ: 6/49-58).

Είναι ξεκάθαρο επομένως, τι εννοούσε ο Χριστός και τι κατάλαβαν οι ακροατές Του. Ο Χριστός βρίσκεται ως εκ τούτου, σε κάθε σταγονίδιο και σε κάθε ψιχίο της Θείας Μεταλήψεως, σε όποιο σημείο της γης κι’ αν τελείται η Θεία Λειτουργία, όπως ακριβώς η ίδια εικόνα, αν και είναι μία, βρίσκεται σε κάθε οθόνη τηλεοράσεως. Η νέα Διαθήκη μεταξύ Θεού και ανθρώπων επισφραγίστηκε πλέον με το ίδιο του το αίμα και βασίζεται στο θάνατο του Χριστού.

γ. Με αόρατο τρόπο η άκτιστη χάρη του Θεού επενεργεί στα ανθρώπινα.

Την Πέμπτη εκείνη, πριν από το πάθος Του (Μεγάλη Πέμπτη πλέον για την Ορθόδοξη Εκκλησία), ο Κύριος έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του για να τους δείξει ότι η ταπεινοφροσύνη είναι ανάμεσα στις αρετές, ο σπουδαιότερος θησαυρός. Και ότι όποιος ορέγεται εξουσία, στην πραγματικότητα θα πρέπει να είναι πάντων διάκονος. Στην συνέχεια:

.Έλεγξε ψυχολογικά τον Ιούδα, ανωνύμως, μήπως και μετανοήσει, αλλά και για να αποτρέψει την ενδεχόμενη επιθετικότητα του Πέτρου, ο οποίος ήταν αψίθυμος μαθητής.

.Αποχαιρέτησε τους μαθητές του με μοναδικά λόγια, λέγοντάς τους να αγαπάνε ο ένας τον άλλο, και μάλιστα ότι πρέπει να έχουν αγάπη προς τους εχθρούς τους, διότι μόνον με αυτόν τον τρόπον θα  αποδεικνύουν  ότι είναι πραγματικά μαθητές Του.

.Έδειξε πως η προσευχή είναι όπλο και πανοπλία πνευματική, αφού άλλωστε ό,τι κι’ αν ζητήσουν πλέον οι πιστοί, λέγει ο Χριστός, θα τους το παρέχει (εννοείται αν τους συμφέρει και πνευματικά).

.Τους είπε ότι δεν θα τους αφήσει ορφανούς (αφού αναχωρήσει σωματικά από την γη) και τους ονόμασε φίλους, γεγονότα που σε καμία θρησκεία αλλογενών και αλλοδόξων δεν απαντώνται.

.Τους αποχαιρέτησε λέγοντάς τους ότι: «χωρίς εμένα, δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα» (ΙΩΑΝΝ:15/6), αυτοχαρακτηριζόμενος ως «η οδός, η αλήθεια και η ζωή» (ΙΩΑΝΝ:14/6). Ως εκ τούτου, η πίστη στην θεότητά Του, δεν είναι νεώτερο, δήθεν, εφεύρημα της Ορθόδοξης Εκκλησίας,αλλά ΔΟΓΜΑ Πίστεως στον μόνον και όντως Αληθινόν Θεόν!

3. Πότε ετελέσθη το Μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας του Μυστικού Δείπνου.

Κατά τον υπολογισμόν της ημέρας από της δύσεως του ηλίου, το μυστήριον ετελέσθη την τεσσαρεσκαιδεκάτην του πρώτου μηνός της σελήνης, ήγουν  Νισάν, και ημέραν Παρασκευήν. Διότι η ημέρα αυτή, λογίζεται από δύσεως του ηλίου της καθ’ ημάς Πέμπτης έως δύσεως του ηλίου της Παρασκευής.

Την τεσσαρεσκεδεκάτην εθύετο ο αμνός του Μωσαϊκού Νόμου. Και ο Αμνός του Θεού, «τη τεσσαρεσκεδεκάτη εσταυρώθη» και εν ημέρα της εβδομάδος Παρασκευή (ΙΩΑΝΝΗΣ: 1/29 και Θεοφίλου Αλεξανδρείας, PG, 65, 52).

Το Μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας ετελέσθη παρά Κυρίου την εσπέραν της καθ’ ημάς Πέμπτης, ήτοι τας νυκτερινάς ώρας. «Εσπέρα ήν ότε εβρώθη το ιερόν εκείνο και άγιον σώμα» (Γρηγ. Νύσσης, PG, 46, 612,613).

Ακριβέστερον, τούτο εγένετο «ώρα νυκτερινή ε΄(πέμπτη) τη επιφωσκούση» εις Παρασκευήν (Χρονικόν Πασχάλιον, PG, 92,532). Δηλαδή την καθ’ ημάς προμεσονύκτιον ενδεκάτην ώραν της Πέμπτης. Τούτο συμπληρούται δι’ ετέρας μαρτυρίας, καθ’ ήν ο Κύριος «εποίησεν την παράδοσιν των αγίων μυστηρίων ώρα της νυκτός ζ΄(εβδόμη)» (Μ. Αθανασίου, PG, 26, 1328), ήτοι καθ’ ημάς πρώτην μεταμεσονύκτιον.

Κατά ταύτα, το Μυστήριον της θείας Ευχαριστίας παρεδόθη εις τους μαθητάς παρά Κυρίου την νύκτα της τεσσαρεσκαιδεκάτης και από ε΄(πέμπτης) έως ζ΄(εβδόμης) νυκτερινής ώρας. Ως προς την ημέραν της εβδομάδος, δύναται να λέγεται και η Πέμπτη μέχρι του μεσονυκτίου, αλλά κατά νόμον Κυρίου, λογίζεται η Παρασκευή της τεσσαρεσκαιδεκάτης (14ης) Νισάν.

Σε τι συνίσταται το Μυστήριον του Μυστικού Δείπνου;

Δια του μυστικού Δείπνου ανακεφαλαιούνται τα εξ αιώνος σχετικά, ήτοι:3

α. Καθάπερ οι Ισραηλίτες ενώ επορεύοντο εις την έρημον, «πάντες το αυτό βρώμα πνευματικόν έφαγον (μάνα) και πάντες το αυτό πόμα πνευματικόν έπιον» (ύδωρ εκ πέτρας) [Α΄ΚΟΡΙΝΘ: 10/1, 3-4 και ΨΑΛΜΟΙ: 77/16, 24], ούτως οι μαθητές το Σώμα του Κυρίου ήσθιον και το Αίμα Του έπινον.

β. Προετυπώθη το σώμα και αίμα Χριστού δια των άρτων και του οίνου της ευλογίας του Μελχισεδέκ προς τον Αβραάμ (ΓΕΝΕΣΗ: 14/18-19).

γ. Στην Ιερουσαλήμ ωρίζετο υπό του Νόμου η τέλεση του Πάσχα, στην Ιερουσαλήμ τελείται το Μυστήριον του Μυστικού Δείπνου.

δ. Στην οικίαν εσθίετο τότε κατά νόμον ο αμνός, εις το υπερώον εσθίεται τώρα ο Αμνός του Θεού. Έτρωγον τότε τον αμνόν μη συντρίβοντες οστούν αυτού, έφαγον και τώρα οι μαθητές τον Αμνόν του Θεού εν πίστει, μη ερευνώντες «τα ανεύρετα» (Μ. Βασιλείου, PG, 31,1493).

ε. Εχρίοντο τότε δια του αίματος του αμνού η φλιά (ΣΣ: Φλιά, μεταγεν. η φλειά= Παραστάδες θυρών, τα εκατέρωθεν ορθά ξύλα) και οι δύο σταθμοί της θύρας του οίκου, και τώρα χρίονται καθαρτικώς δια του αίματος του Χριστού «τα χείλη» και η «γλώσσα» του σώματος των μαθητών, και «το λογικόν», «το θυμοειδές και επιθυμητικόν» της ψυχής αυτών (Μ. Φωτίου,  PG, 101, 1084-1085).

στ. Τότε οσφύες περιεζωσμέναι, τώρα οι μαθητές «εν ζώνη σωφροσύνης» (Γρηγ. Θεολόγου, PG, 36,648) κατά το παράγγελμα  του Κυρίου «έστωσαν υμών αι οσφύες περιεζωσμέναι…» (ΛΟΥΚΑΣ:12/35).

ζ. Τότε βακτηρίαι εν ταις χερσί. Τώρα οι μαθητές έχουν «την αντιστηρίζουσαν»  «ελπίδα και ανέχουσαν (συγκρατούσαν) προς υπομονήν» (Κυρίλλου Αλεξανδρείας, κ.α. PG, 77, 1208).

η. Τότε υποδήματα εν τοις ποσί. Τώρα οι μαθητές έλαβον «την εξουσίαν του πατείν επάνω όφεων και σκορπίων επί πάσαν την δύναμιν του εχθρού» (ΛΟΥΚΑΣ:10/19).

θ. Οι Ισραηλίτες του παλαιού Ισραήλ έτρωγαν άζυμα. Τώρα οι μαθητές δεν τρώγουν άζυμα αλλά τρώγουν το Πάσχα «εν αζύμοις ειλικρινείας και αληθείας» (Α΄ ΚΟΡΙΝΘ: 5/8) και «μακράν της ζύμης των Φαρισαίων ήτις εστίν υπόκρισις» (ΛΟΥΚΑΣ: 12/1 και Γρηγ. Νύσσης, PG, 46, 620).

ι. Τότε οι Ισραηλίτες  έτρωγαν πικρίδες. Τώρα οι Μαθητές τρώγουν το θελητόν ποτήριον (ΜΑΤΘ: 20/22 και Μαξίμου ομολογητού, PG, 90,369), ήτοι «το πικρόν τού κατά Θεόν βίου και πρόσαντες (ανωφερές και τραχύ)» (Γρηγ. Θεολόγου, 36, 648), κατά τον Λόγον του Κυρίου «εν τω κόσμω θλίψιν έξετε…» (ΙΩΑΝΝΗΣ: 16/33).

ια. Ο Χριστός δια του Μυστικού Δείπνου κατέπαυσεν το Πάσχα το νομικόν και παρέδωκε το οικείον (Μ. Αθανασίου, ΒΕΠΕΣ, 33,218).

ιβ. Στον Μυστικόν Δείπνον λήγει η Παλαιά Διαθήκη και άρχεται η Καινή Διαθήκη. Τότε το «κεφάλαιον των εορτών» των Ιουδαίων «καταλύει», ήτοι το νομικόν Πάσχα της Παλαιάς, και μεταθέτει τους μαθητάς «εφ’ετέραν τράπεζαν φρικωδεστάτην» (Ιωάννου Χρυσοστόμου, PG, 58,738), ήγουν του Σώματος και Αίματος Χριστού του Πάσχα της Καινής Διαθήκης (ΜΑΤΘ: 26/26,28).

4. Το μυστήριον της Τριημέρου ταφής

α. Πως νοείται η τριήμερος παραμονή του Κυρίου εις τον τάφον;

Μετά την Σταύρωσιν και τον θάνατον του Κυρίου, έγινε η ταφή Αυτού «προ της δύσεως του Ηλίου» (Ιγνάτιος Θεοφόρος, ΒΕΠΕΣ, 2, 301).

Ο Χριστός προείπεν, ότι θα αναστηθεί «εν τρισίν ημέραις..» (ΙΩΑΝΝ: 2/19), ήτοι εντός τριών (3) ημερών. Όταν είπε ότι θα αναστηθεί «εν τρισίν ημέραις», δεν εννοούσε μετά τρείς ημέρες (Ισίδωρος Πηλουσιώτης, PG, 78, 653), αλλά την τρίτην ημέραν. Για τον λόγον αυτόν, «εδίδασκεν τους μαθητάς αυτού και έλεγεν αυτοίς ότι ο Υιός του ανθρώπου παραδίδοται εις χείρας ανθρώπων, και αποκτενούσιν αυτόν και αποκτανθείς τη τρίτη ημέρα αναστήσεται» (ΜΑΡΚΟΣ: 9/31 και 10/34).

Εδώ η αρχή εκάστης ημέρας λογίζεται «αφ’ εσπέρας» (Αναστάσιος Σιναΐτης, PG, 89, 808), ήτοι από δύσεως του ηλίου. Ημέρα δε αριθμείται, όχι μόνον όταν παρέλθουν οι εικοσιτέσσαρες ώρες του νυχθημέρου αλλά και μέρος του χρονικού τούτου διαστήματος. «Από μέρους γαρ το όλον γνωρίζεται» (Αν. Σιν. PG, 89,809).

Οι Εβραίοι μετρούσαν το εικοσιτετράωρον από το ένα βράδυ έως το άλλο «Από εσπέρας έως εσπέρας σαββατιείτε…» (ΛΕΥΪΤ: 23/32). Κατά την δημιουργίαν, η ημέρα άρχιζεν από πρωΐας, ήτοι από φωτός, διότι εν φωτί εποιήθησαν τα έργα Κυρίου, μάλιστα δε το φως του κόσμου, ο άνθρωπος. Μετά την πτώση των πρωτοπλάστων, αρχή της ημέρας λογίζεται η δύση του ηλίου, καθ’ ότι δια της αμαρτίας ο άνθρωπος εγένετο σκότος και εν σκότει διαπορεύεται.4

1η (6η π.μ.) Ανατολή ηλίου

3η (9η π.μ.)

6η (12η μεσημβρινή)

9η (3η μ.μ.)

12η (6η μ.μ.) Δύση ηλίου-Αλλαγή (Αρχή νέας) ημέρας

Πρώτη ημέρα λογίζεται, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας αυτής κι’ αν αποθάνη ο άνθρωπος, έστω και την εσχάτην (Ισιδ. Πηλουσιώτης, PG, 78,260). Προς υπολογισμόν των ημερών και των νυκτών, εκλείπει το μέτρον των ωρών και κρατεί το μέτρον των ημερών, όπως γίνεται και εις την Δημιουργίαν.

«Ο την του χρόνου φύσιν κατασκευάσας θεός, (κατά τον εν απορρήτοις παραδιδόμενον θείον λόγον), μέτρα τούτου τα των ημερών (ΣΣ: και όχι των ωρών) επέβαλλε διαστήματα» (Μ. Βασίλειος, ΒΕΠΕΣ, 51,203).

Ο Ιησούς απέθανε την 9ην ώραν της Παρασκευής ήτοι την 3ην μ.μ. και ετάφη προ της δύσεως του ηλίου της αυτής ημέρας.

Του δε Σαββάτου διαγενομένου και «περαιωθέντος» «τη του ηλίου δύσει (δια της δύσεως του ηλίου), ήρξατο η νυξ της Κυριακής, η οποία κατά την συνήθειαν της Γραφής, πάλι ως μία ημέρα λογίζεται» (Αναστ. Σιναΐτης, PG, 89, 808). Έτσι ο Χριστός παρέμεινε εις τον τάφον, την Παρασκευήν (εκ του τελευταίου μέρους του νυχθημέρου), το Σάββατον (όλον το εικοσιτετράωρον νυχθήμερον) και την Κυριακήν εκ του μέρους του πρώτου.

β. Διατί παρέμεινεν ο Ιησούς εις τον τάφον όλον και μόνον το Σάββατον;

Δια να μεταβάλλει εις ημέραν πένθους την Ιουδαϊκήν Εορτήν του Πάσχα, ήτοι την πρώτην των αζύμων της πεντεκαιδεκάτης (Αναστάσιος Σιναΐτης, PG, 89, 809).

γ. Η τριήμερος ταφή του Κυρίου νοείται και ως χρονικόν διάστημα τριών (3) ολόκληρων ημερών και τριών (3) ολόκληρων νυκτών.

Η τριήμερος ταφή του Κυρίου, νοείται και ως χρονικόν διάστημα τριών (3) ολόκληρων νυχθημέρων (δηλαδή τριών (3) ολόκληρων ημερών και νυκτών).

«...Ώσπερ γαρ εγένετο Ιωνάς ο προφήτης εν τη κοιλία του κήτους τρεις ημέρας και τρείς νύκτας, ούτως έσται και ο Υιός του ανθρώπου εν τη καρδία της γης τρεις ημέρας και τρείς νύκτας..» (ΜΑΤΘ: 12/40).

«…ότι δει τον Υιόν του ανθρώπου πολλά παθείν,….και αποκτανθήναι, και μετά τρείς ημέρας αναστήσαι..» (ΜΑΡΚΟΣ: 8/31).

Από τα παραπάνω λογικώς εξεταζόμενα χωρία, προκύπτει το ερώτημα: Τι ισχύει από τα δύο;

Ο Κύριος ανεστήθη την τρίτην ημέραν, σε χρόνον άγνωστον όπως προείπαμε (παρ. 4α), μεταξύ της αρχής της τρίτης και της λήξεώς της ή μετά τρεις (3) ολοκλήρους ημέρας και τρεις (3) ολοκλήρους νύκτας;

Εάν ισχύουν και τα δύο, το γεγονός αποτελεί Μυστήριον και απαιτείται πειστική απάντηση. Εάν ισχύει το ένα από τα δύο, τότε κάποιος ευαγγελιστής έκανε λάθος ή πρόκειται περί λανθασμένης μετεγγραφής κειμένου…Μη γένοιτο!

Εφ’ όσον αναφερόμεθα σε ιερά και θεόπνευστα κείμενα, ο Λόγος του Θεού ΟΥΔΕΠΟΤΕ εκπίπτει! Αμφότερες οι περιπτώσεις ισχύουν!

.Η πρώτη (4α) είναι λογική, κατανοητή και την εξηγήσαμε.

.Η δεύτερη (4γ) ως συσχετιζομένη με τον προφήτη Ιωνά και  αναφερομένη σε προφητείαν περί της ταφής του αναμενομένου Μεσία, απαιτεί  θεολογική ερμηνεία και επεξεργασία των παρουσιασθέντων, κατά την σταύρωση του Κυρίου, υπερλογικών/υπερφυσικών φαινομένων, την οποίαν μόνον οι Πατέρες της Εκκλησίας θα μπορούσαν να δώσουν.

Αναλυτικώτερα:

-Ο Ιησούς ετέθη εις την «γην» από του μεσονυκτίου της Μ. Παρασκευής  (Βλέπε στο Μυστήριον του Μυστικού Δείπνου, παρ.3), μέχρι του μεσονυκτίου της Κυριακής της Αναστάσεως, δηλαδή από της παραδόσεως του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας στους μαθητάς Του (Μυστικόν Δείπνον), αφού το Σώμα και το αίμα Του εισήλθε εντός του ανθρώπου (των μαθητών Του), ο οποίος είναι γη, χώμα.

-Ο Αδάμ αμαρτήσας εγένετο «γη» και άπαν το εξ αυτού ανθρώπινον γένος. Ο δε φιλάνθρωπος Θεός προς σωτηρίαν των ανθρώπων  «επί της γης ώφθη»  (ΒΑΡΟΥΧ: 3/38) . Ο υιός και Λόγος του θεού σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν» (Α΄ ΙΩΑΝ:14), «τω δε Αδάμ είπε,……έως του αποστρέψαι σε εις την γην, εξ ης ελήφθης, ότι γη εί και εις γην απελεύση..» (ΓΕΝ: 3/17-19).

Από εκείνην την στιγμήν (παραδόσεως του Μυστηρίου της Θείας Κοινωνίας) μέχρι του όρθρου  της Μ. Παρασκευής παρήλθεν νύκτα ημίσεια (1/2 Ν).

-Από του όρθρου της Μ. Παρασκευής μέχρι την 12ην μεσημβρινήν (6ην ώρα), ότε άρχισε το υπερφυσικόν σκότος της Σταυρώσεως, υπολογίζεται ως ολόκληρη αλλά υπερφυσική ημέρα μία (1Η).

-Το τρίωρον σκότος από ώρας 6ης έως 9ης [(υπερφυσικόν σκότος), «Τετέλεσται»] υπολογίζεται ως μία ολόκληρος, αλλά υπερφυσική νύκτα, (1Ν), «το σκότος τούτο νύκτα μοι νόησον» (Ισίδωρος Πηλουσιώτης, PG, 78, 260).

Ο Ιησούς «παρέδωκε το πνεύμα» το απομεσήμερον της εννάτης (9ης) ώρας (3η μ.μ.) της Παρασκευής (ΛΟΥΚΑΣ: 23/44 και ΙΩΑΝΝΗΣ: 19/30).

-Από λήξεως του σκότους εκείνου έως της κανονικής δύσεως του ηλίου, ήτοι από 9ης ώρας (3ης μ.μ.) έως 12ης ώρας (6ης μ.μ.), λογίζεται ως ολόκληρη αλλά υπερφυσική ημέρα (1Η).

-Η ακολουθήσασα νύκτα του Μεγ. Σαββάτου είναι ολόκληρη νύκτα (1Ν) και η ημέρα του Σαββάτου ολόκληρη ημέρα (1Η)

-Ακολουθεί η ημίσεια νύκτα, από της δύσεως του ηλίου του Μ. Σαββάτου έως του μεσονυκτίου της Κυριακής της Αναστάσεως. (1/2Ν).

Συμπερασματικώς, το τριήμερον της ταφής του Κυρίου απαρτίζουν:

-Οι δύο καινές (υπερφυσικές) ημέρες της Μεγάλης Παρασκευής και η μία συνήθης ημέρα του Μεγ. Σαββάτου.

-Η μία καινή (υπερφυσική) νύκτα της Μ. Παρασκευής και οι δύο συνήθους διαρκείας νύκτες, ήτοι του Μ. Σαββάτου και της Κυριακής της Αναστάσεως.

1/2 Ν+1Η +1Ν + 1Η +1Ν +1Η + 1/2 Ν = 3 ΝΥΚΤΕΣ + 3 ΗΜΕΡΕΣ…

5.  Το μυστήριον του αριθμού των τριών (3) ημερών

Γιατί ο Κύριος παρέμεινε εις τον τάφον τρεις (3) και όχι 2 ή 4, κλπ. ημέρες;

Διότι το 3 είναι ο αριθμός της απόλυτης Αλήθειας (του Αληθινού), του Υπαρκτού, του στερεού, του όλου (ολοσχερούς Θεού). Αναλυτικώτερα:

α. Τρία πρόσωπα είναι ο ένας, μοναδικός και αληθινός Θεός.

«και εφώναζε δυνατά ο ένας (Σεραφείμ) προς τον άλλον και έλεγαν: Άγιος, άγιος, άγιος είναι ο Παντοκράτωρ Κύριος (Κύριος Σαβαώθ)….» (ΗΣΑΪΑΣ: 6/3). Τρεις φορές, μία για κάθε ένα από τα τρία πρόσωπα.

β. Την πρώτην ημέραν της δημιουργίας των υλικών, ο Θεός εποίησεν τον ουρανόν, την γην και το φως.

γ. Τρείς ημάρτησαν εις τον Παράδεισον (Διάβολος-Αδάμ-Εύα).

δ. Τρείς ήσαν οι υιοί του Νώε (Σημ-Χαμ-Ιάφεθ) [Τελειότητα του λαού].

ε. Τρείς δεκάδες ετών πολιτευσάμενος ο Χριστός, εβαπτίσθη.

στ. Τρία έτη κηρύξας το Ευαγγέλιον παρεδόθη στους Φαρισαίους.

ζ. Την τρίτην ώραν κατεδικάσθη ο Ιησούς υπό του Πιλάτου (Αποστολικές Διαταγές, ΒΕΠΕΣ, 2,165).

η. Εντός τριών ωρών ήτοι την 6ην ώραν εσταυρώθη και μετά τρεις(3) ώρες ήτοι την 9ην, εξέπνευσεν (ΜΑΡΚΟΣ: 15/34,37).

θ. Εντός τριώρου (12ην) και προ της δύσεως του ηλίου ετάφη.

ι. Σε τρεις (3) ημέρες έπαθε, ετάφη και ανέστη ο Χριστός, δια να σώσει το γένος των ανθρώπων, το προ του Νόμου, το εν τω Νόμω και μετά τον Νόμον.

ια. Τρεις (3) είναι οι ιδιότητες του Θεού: Παντογνωσία-Πανταχού Παρουσία- Παντοδυναμία.

ιβ. Τρείς είναι οι βαθμίδες για την πληρότητα του χρόνου: Παρελθόν-Παρόν-Μέλλον.

ιγ. Τρία πρόσωπα στην γραμματική εκφράζουν και περιλαμβάνουν όλες τις σχέσεις του ανθρωπίνου είδους: (ο, η, το).

ιδ. Τρείς (3) ενέργειες συνιστούν το σύνολον των ανθρωπίνων ικανοτήτων (Σκέψις-Λόγος-Πράξις).

ιε. Τρείς φορές εδοκιμάσθη ο Ιησούς από τον σατανά και τρεις φορές είπεν «γέγραπται..» (ΜΑΤΘΑΙΟΣ: 4/4,7,10)

ιστ. Τρεις φορές απαρνήθηκε ο Πέτρος τον Χριστόν (ΜΑΤΘΑΙΟΣ: 26/61-75)..

ιζ. Η θεία τελειότης της φροντίδος του βοσκού (Ο άρτος της ζωής), απεκαλύφθη τρεις φορές (ΙΩΑΝΝΗΣ: 6/22-59)

1/ Ο καλός Ποιμήν (ΙΩΑΝΝΗΣ: 10/14).

2/ Ο μεγάλος Ποιμήν (ΕΒΡ: 13/20).

3/ Ο Αρχιποίμην (Α΄ΠΕΤΡΟΥ: 5/4).

ιη. Τρείς (3) είναι οι μαρτυρούντες στον Ουρανό (Πατήρ-Λόγος-Άγιον Πνεύμα) και τρεις (3) οι μαρτυρούντες στην Γη (Πνεύμα-Ύδωρ-Αίμα) [Α΄ΙΩΑΝΝΟΥ: 5/7-8].

ιθ. Τρία τα δώρα της Θείας Χάριτος (Πίστις-Ελπίς-Αγάπη).

Απανταχού της γης Έλληνες/Ρωμηοί ΑΦΥΠΝΙΣΘΕΙΤΕ!

Ενεργοποιήσατε την ΡΩΜΑΙΪΚΗΝ/ ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ ΨΥΧΗ ΣΑΣ!

Αποδείξατε την Ελληνικήν καταγωγή σας!

Ομολογήσατε δημοσίως και παντού την Ορθόδοξη Πίστη σας!

Μη λησμονείτε ότι οι σημερινοί σταυρωτές της Πατρίδος μας, οι Ταλμουδιστές Ιουδαίοι Τραπεζίτες (Jewish Bankers) είναι οι βιολογικοί και πνευματικοί απόγονοι των Φαρισαίων (κρυπτοταλμουδιστών) του Ιουδαϊκού Σανχέντριν που εσταύρωσαν τον Θεάνθρωπον Ιησούν Χριστόν!!!

        

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ!!!

---

1Το κείμενο βασίζεται σε αποσπάσματα απομαγνητοφωνημένης ομιλίας του Επισκόπου Αυγουστίνου Καντιώτου, η οποία έγινε σε ι. ναό των Αθηνών τα έτη 1958-1964. Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη". Καταγραφή και μικρά σύντμησις,16-4-2006 (Πηγή: https://www. impantokratoros.gr/ 52864460. el.aspx).

2 Η λέξη μυστικός παράγεται από το «μύστης» και αυτό από το «μυώ». Άρα ο Δείπνος αυτός,  ΔΕΝ ονομάζεται έτσι επειδή έγινε κρυφά και απομονωμένα, αλλά για να αποκαλύψει, παρουσιάσει και διδάξει στους δώδεκα μαθητές Του ο Κύριος, ότι το μυστήριο της Σταυρικής Του Θυσίας ήδη έχει συντελεσθεί. Ο Δείπνος εκείνης της Πέμπτης λέγεται και είναι «ΜΥΣΤΙΚΟΣ», διότι εμύησε ο Κύριος τους Μαθητές Του και διά των Μαθητών εμάς στην σωτήρια θυσία: Ιερούργησε ο ίδιος την Σταυρική Θυσία του Γολγοθά.(Πηγές:Τι έγινε στον Μυστικό Δείπνο; – Εξηγεί ο Μητροπολίτης Μεσογαίας,Από Dogma,01 Μάϊος 2013---Γιατί ο Δείπνος της Μ. Πέμπτης, ονομάζεται "Μυστικός Δείπνος ...orthodoxanswers.gr › Ερωτήσεις – Απαντήσεις 27 Απρ 2016---Τα άγια Πάθη τού Κυρίου Ιησού, www.oodegr.com/oode/grafi/kd/pa8i1.htm, 12 Απρ. 2012).

3 Πάσχα Κυρίου, Α. Δ. Δελήμπαση, Αθήνα 1985, σ. 302-312.

4 Πάσχα Κυρίου, Α. Δ. Δελήμπαση, Αθήνα 1985, σ. 368.