ΕΤΥΜΟΛΟΓΊΑ ΤΗΣ ΛΕΞΕΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

                                                                        (Μέρος 1^ο) 

1.    Όπως προκύπτει από την ελληνική εκπαιδευτική γραμματεία και την διδακτέα ύλη των σχολικών και φοιτητικών εγχειριδίων, οι ελληνόπαιδες των τελευταίων γενεών και όλοι εμείς οι πρεσβύτεροι, εδιδάχθημεν ότι η ετυμολογία της λέξεως άνθρωπος (επικρατούσα άποψη) προέρχεται από:

Το άνω+θρώσκω ή άνω+όπωπα (αρχαϊκός ή β΄ παρακείμενος του ορώ).

Η παραπάνω ετυμολογία είναι ανακριβής, αβάσιμη και δεν τεκμηριώνεται επιστημονικώς διότι:

· Η λέξη άνθρωπος είναι αβεβαίας ετυμολογίας1 ή προέρχεται από αμάρτυρο τύπο2 δηλαδή που δεν απαντά στα σωζώμενα κείμενα. Συνεπώς η διδασκαλία της συμβατικής ετυμολογίας περίπου με την μορφή αξιώματος/δόγματος δεν είναι απλώς επιπολαία επιλογή αλλά αντιεπιστημονική αυθαιρεσία.

· Στο ρήμα θρώσκω υπάρχει το στοιχείο του «άνω». Συγκεκριμένα :

Θρώσκω=αναπηδώ, πηδώ επάνω3

Παράγωγα: Θρωσμός= Το αναπηδάν ή εξέχειν, ύψωμα

Θορός= Το σπέρμα του άρρενος.

Έτσι ο επιρρηματικός αναδιπλασιασμός (άνω άνω), εκτός από περιττολογία, μειώνει την επιστημοσύνη όλων των υποστηρικτών ή διδαξάντων την συγκεκριμένη προέλευση της λέξεως και  καταρρίπτει την επικρατούσα ετυμολογική ερμηνεία.

· Το γράμμα «ν» δεν υφίσταται στις αρχαιότερον, προϊστορικώς, καταγεγραμμένες λέξεις για τον άνθρωπο καθ’ όσον προστέθηκε αργότερα κυρίως για λόγους ευφωνίας.

«Η παρεμβολή του ν εις την Ελληνικήν ήτο συνηθεστάτη… ούτω παρ΄ Ομήρω, ιδρύνθην αντί ιδρύθην κλπ. Ούτω και άνθρωπος αντί άθ-ρωπος…»4.

Στην προκειμένη περίπτωση έπρεπε να αναζητηθούν πρώτα συνθετικά, λέξεις, προθέσεις, επιρρήματα, κλπ. που να αρχίζουν από την ρίζα αθ-(αρχαιοτάτη καταγραφή) και όχι από αν- (νεωτέρα μεταγραφή).

· Η αρχαιότερη καταγεγραμμένη λέξη άνθρωπος απαντάται σε πινακίδα που βρέθηκε στην Πύλο (PY Ta 722.1) και καταγράφει έπιπλα πολυτελούς κατασκευής. Η μυκηναϊκή αυτή συλλαβογραφία στην οποίαν δεν περιλαμβάνεται το γράμμα ν,  έχει ως εξής: a-to-ro-po5που σημαίνει: ανθρώπω (Δοτική-οργανική ενικού του άνθρωπος).

Σε ανάλογη αρχαιοτάτη συλλαβογραφία (Κυπριακή) η λ. άνθρωπος εμφανίζεται και πάλι χωρίς το ν ως εξής: a-to-ro-po-se.

Αγνοήθηκε η αρχική καταγραφή της λέξεως χωρίς το ν, από την οποία θα προέκυπτε και η πραγματική ερμηνεία που της απέδιδαν οι αρχαιότατοι λεξιπλάστες-συλλαβογράφοι και επεβλήθη η γνωστή ετυμολογική ερμηνεία με την μεταγενέστερη προσθήκη του ν. Ήταν επόμενο να δοθεί εσφαλμένη ετυμολογία.

Το ίδιο λάθος από άγνοια ή σκόπιμη ενέργεια γίνεται και με άλλες λέξεις των οποίων επιχειρείται η ετυμολογία, όπως έχουν διαμορφωθεί στα μεταγενέστερα χρόνια και όχι όπως είχαν διατυπωθεί και καταγραφεί από τους αρχαιοτάτους γραμματολόγους-λεξιπλάστες-συλλαβογράφους.

· Πριν από την αποκρυπτογράφηση της λέξεως άνθρωπος, στην Μυκηναϊκή συλλαβογραφία, στην οποία δεν συμπεριλαμβάνεται το γράμμα ν, είχε προταθεί η ετυμολογία της λ. άνθρωπος από το *ανθρ-ωκ^Wος (πβ. ωψ, ωπός=πρόσωπο, όψη)6 και όχι το άνω+θρώσκω.

Πώς οι μεταγενέστεροι αγνόησαν εκείνη την πρόταση και την αντικατέστησαν με το άνω+θρώσκω; Γιατί δεν ανεζήτησαν όλες τις λέξεις που αρχίζουν από ανθρ- και να επιχειρήσουν να ερμηνεύσουν την λέξη άνθρωπος επί νέας επιστημονικής βάσεως; Μήπως μία τέτοια ερμηνεία προσέκρουε στις συστημικές θεωρίες περί «εξελίξεως» του ανθρωπίνου γένους αφού η μοναδική λέξη που ταιριάζει στην περίπτωση είναι ο ανθρ-αξ/ανθρ-ακος (Πολύτιμος λίθος χρώματος ερυθρού);7

Δηλαδή δεν θα μπορούσαν να αιτιολογήσουν την ερμηνεία:

Ανθρωπος = άνθρ-(ακ)+ωψ(ωπός) = Το λογικόν ον του οποίου η όψη είναι ερυθρωπή οπότε θα έπρεπε να καθορίσουν την φυλετική (ανθρώπινη) γραμμή της οποίας ο γενάρχης είχε ερυθρωπή όψη. Δεν το έπραξαν όμως. Γιατί; Επειδή δεν εστηρίζετο γραμματοσυντακτικώς, γλωσσολογικώς κλπ. η επιστημονική διαδικασία αναζητήσεως της προελεύσεως της λέξεως άνθρωπος; Επειδή εκινδύνευαν να χαρακτηρισθούν ρατσιστές; Επειδή θα κατέρρεαν οι μύθοι των εξελικτικών επιστημόνων; Για κάποιους άλλους λόγους;

· Η άποψη [εικαζομένη αναγωγή σε άνω+θρώσκω [«αναπηδώ»)+όπωπα (αρχαϊκός παρακείμενος του ορώ = βλέπω] βάσει της οποίας ο άνθρωπος είναι το ον που κοιτάζει άνω και κινείται εμπρός, προσκρούει στους μορφολογικούς κανόνες της ελληνικής, διότι παρουσιάζει τονισμό που δείχνει ότι πρόκειται για παράγωγο και όχι για σύνθετο, το δε ρ. θρώσκω δεν έχει δώσει παράγωγα επίθετα τέτοιας μορφής[8]. Και όμως η άποψη αυτή ότι η λέξη άνθρωπος προέρχεται από το άνω και θρώσκω, διδάσκεται επί γενεές και γενεές στους ελληνόπαιδες ως δόγμα!

                                                                                                                            Συνεχίζεται

---

1 Λεξ. Δορμπαράκη, σ. 89.

2 Λεξ. Μπαμπινιώτη, σ.88 (Ετυμ. Παρατήρηση).

3 Λεξ. Δορμπαράκη, σ.386-387.

4 Οι Πελασγοί-Νίκ. Ελευθεριάδου, Εκδ. Κάκτος, 1997, Πρώτη έκδοση 1931, σ.237.

5 Ιωάννης Προμπονάς, Σύντομος εισαγωγή εις την Μυκηναϊκήν Φιλολογίαν, 1990, σ.150.

6 ο.α., σ.151.

7 Λεξ. Δορμπαράκη, σ.88-Βλ. Λεξ. Σταματάκου, σ.117,32

8 Βικιπαίδεια, λ. άνθρωπος.