ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ:
Η ΔΟΞΑ
ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ 1
«… Κι απ’ τη Χρυσή την Πύλη,
σαν αρχάγγελος, τρανός αφέντης, ρήγας, αυτοκράτορας, εμπήκε μεσ’ την Πόλη, στην Αγιά Σοφιά.2
Και χύνεται ο ήλιος της κορώνας του κι ανθίζει η Ρωμιοσύνη σαν τα λούλουδα και
χάνεται ο Φράγκος
σαν την καταχνιά!» (Κ. Παλαμάς)
ΜΕΡΟΣ 5ο
Ε. ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ-ΡΩΜΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
1. Γενικά
Η αρχαία Ιταλία, από
την προϊστορική περίοδο, κατέστη το πεδίον διακινήσεως πλείστων στοιχείων του
Ελληνικού Πολιτισμού προς την άγνωστη, σκοτεινή και εν πολλοίς βαρβαρική Δυτική
Ευρώπη. Η άγονη, αραιοκατοικημένη και
άγνωστη στην προϊστορία, περιοχή της σημερινής Ιταλίας, αφού εδέχθη τους πανάρχαιους
Έλληνες αποίκους, στην συνέχεια εδέχθη
πολλές και καταλυτικές επιδράσεις από τις ελληνικές αποικίες της Νοτίου Ιταλίας
– Σικελίας και τελικώς απεδέχθη, πλουσιοπαρόχως την Ελληνική παιδεία.
Αργότερα, ως Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία πια, μετέφερε την
Ελληνική παιδεία και τον ελληνικό πολιτισμό, στις χώρες που είχε κατακτήσει
στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη.
Έπειτα, αφού
κατέκτησαν οι Ρωμαίοι την Ελλάδα και την Ελληνιστική Ανατολική Μεσόγειο (ως Μικρασία, Κύπρο,
Συρία, Παλαιστίνη, Αλεξάνδρεια - Αίγυπτο), κυριολεκτικά αφομοίωσαν τον ελληνικό
πολιτισμό, προς όφελος της Ρωμαϊκής οικουμένης.
2. Σχέση
Ρωμαϊκής παιδείας-Ρωμαϊκού πολιτισμού με Ελληνική παιδεία-Ελληνικόν πολιτισμόν.
Τα σημαντικώτερα από
τα καταγεγραμμένα στην παγκόσμια γραμματεία, στοιχεία που προσδιορίζουν την
σχέση μεταξύ των δύο πολιτισμών, είναι τα εξής:
1ο/ Από πολύ νωρίς, οι Ρωμαίοι είχαν έρθει σε επαφή με τα
ελληνικά γράμματα και τις τέχνες. Ρωμαίοι ποιητές και συγγραφείς επηρεάστηκαν
αποφασιστικά από τους μεγάλους Έλληνες ποιητές, τον Όμηρο και άλλους, όπως ο
Βιργίλιος με την «Αινειάδα» του, που αποτελεί αντιγραφή και συνέχεια, ως προς
το περιεχόμενό της, της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, με τα «Βουκολικά» του που
μαρτυρούν την επίδραση του Θεόκριτου και τα «Γεωργικά» που φανερώνουν την
επίδραση του Ησιόδου.
2ο/ Ο Οβίδιος και ο Οράτιος είναι επηρεασμένοι από την
Αλεξανδρινή ποίηση. Αλλά και στην φιλοσοφία, στην ιστορία, στις επιστήμες, στο
δίκαιο των ρωμαϊκών χρόνων, οι επιρροές του αρχαίου ελληνικού δικαίου, είναι
ολοφάνερες.
Ειδικώτερα, το
"Αρχαίο ελληνικό δίκαιο":3
-Καταγράφει το άγραφο
δίκαιο των Πανελλήνων.
-Αποδεικνύει ότι περί
την Ιδέα του Δικαίου περιεστράφη η σκέψη των μεγαλοφυεστέρων ανδρών της Αρχαίας
Ελλάδος.
-Τεκμηριώνει ότι
μόνοι και αποκλειστικοί δημιουργοί του "νόμω δικαίου" υπήρξαν οι
αρχαίοι Έλληνες.
-Θησαυρίζει τα
σπαράγματα των νομοθεσιών των "δημιουργών πολιτείας" Λυκούργου,
Περιάνδρου, Πιττακού, Χαρώνδα, Ζαλεύκου, Αρχύτα, Δράκοντος.
-Αναπτύσσει τις
ελληνικής εμπνεύσεως και διαιώνιου κύρους θεμελιώδεις αρχές του Αστικού και
Δημοσίου Δικαίου, Συνταγματικού και Διοικητικού, του Ποινικού και Δικονομικού
Δικαίου.
-Αναδομεί τον
Καταστατικό Χάρτη της "Αθηναίων Πολιτείας" (Μορφή και λειτουργία,
κατοχύρωση ατομικών ελευθεριών, λαϊκή κυριαρχία και άμεση υπό του λαού άσκηση
του νομοθετείν, άρχειν και δικάζειν, τα όργανα απονομής της δικαιοσύνης, την
καθ' ύλη αρμοδιότητα των δικαστηρίων κ.λπ.).
-Αναιρεί το Ακαδημαϊκό Φραγκοπαπικό δόγμα ότι το Ρωμαϊκό Δίκαιο υπήρξε
πρωτογενές δημιούργημα, ενώ ιστορικώς μαρτυρείται και συγκριτικώς διαπιστώνεται
ότι ήταν ελληνικό δάνειο κατά το γράμμα, αλλά όχι και το πνεύμα του.
3ο/Περιηγητές (Παυσανίας), πεζογράφοι (Λογγίνος, Φιλόστρατος), γραμματικοί
(Αθήναιος), ιστοριογράφοι (Διονύσιος,
Ιώσηπος, Αππιανός, Αρριανός, Κάσσιος Δίων), φιλόσοφοι (Επίκτητος, Δίων ο Χρυσόστομος, Λουκιανός, Ηρώδης ο Αττικός, Πλούταρχος, Πλωτίνος), γιατροί (Γαληνός)
συνεχίζουν την καλλιέργεια και προαγωγή όλων των επιστημών, μέσα στις νέες
πολιτικές και οικονομικές συνθήκες. Πολλοί από αυτούς έζησαν στην Ρώμη και έβαλαν
την σφραγίδα τους στην πνευματική ζωή της αυτοκρατορίας.
4ο/ Είναι προφανέστατη
η ελληνική επιρροή στην τέχνη της περιόδου εκείνης. Οι πλούσιοι και ισχυροί
Ρωμαίοι, είχαν αρχίσει από τον 2ο αιώνα π.Χ. να συγκεντρώνουν πρωτότυπα
ελληνικά έργα τέχνης ή να παραγγέλνουν αντίγραφα ονομαστών έργων, για να
στολίσουν τους ναούς, τα δημόσια κτίρια και τις επαύλεις τους.
Έργα ελληνικής τέχνης (γλυπτικής ) μεταφέρθηκαν
για να κοσμήσουν δημόσιους και
ιδιωτικούς χώρους στην Ιταλία (ιδιαίτερα στην Ρώμη). [Όλα τα έργα της
λεγομένης Ελληνορωμαϊκής περιόδου, που εκτίθενται σήμερα στο κατ’ όνομα
«Βρετανικό» μουσείο του Λονδίνου, είναι διασωθέντα αντίγραφα των κλαπέντων
Ελληνικών γλυπτών, όπως αναφέρεται στα ενημερωτικά φυλλάδια των επισκεπτών και
αναγράφεται στο κάτω μέρος κάθε εκθέματος].
5ο/ Τοιχογραφίες και ψηφιδωτά που συχνά αντιγράφουν ονομαστά
έργα της ελληνικής τέχνης, διακοσμούν όλα αυτά τα κτίρια και μας δίνουν μια
εικόνα των χαμένων πρωτότυπων έργων.
6ο/ Νέες δημιουργίες της εποχής, παρατηρούνται στην αρχιτεκτονική και στην
τέχνη του πορτραίτου. Όμως και αυτές οι δημιουργίες, αποτελούν συνέχεια και
εξέλιξη των επιτευγμάτων της κλασικής και ελληνιστικής εποχής. Να σημειωθεί ότι τα πρώτα μόνιμα θέατρα στην
Ρώμη κτίστηκαν μόλις το 55 και 28 π.Χ. από τους Πομπήϊο Μάγνο και Μαρκελλίνο,
αντιστοίχως. 4
7ο/ Οι Λατίνοι συγγραφείς, σύμφωνα με ομολογίες
τους, εμιμήθησαν σε μεγάλο βαθμό, τους αρχαίους Έλληνες ποιητές, μερικοί δε
επλαστογράφησαν τα αρχαία ελληνικά κείμενα, με χαρακτηριστικώτερη την περίπτωση
του προμνησθέντος Βιργιλίου.
Ο Βιργίλιος ο οποίος κατά μεταγενεστέρους
ερευνητές ήταν μάγος Δρυϊδης5 έγραψε την περίφημη «Αινειάδα»,
πλαστογραφήσας και παραποιήσας τον Όμηρο, κατ’ εντολήν των αρχόντων της Ρώμης.
Πιθανώτερη αιτιολογία, το γεγονός ότι οι
Ρωμαίοι κατακτητές των Ελλήνων, δεν διέθεταν ένα ισάξιον της Οδυσσείας και
Ιλιάδος ένδοξον των κατακτημένων Ελλήνων, έπος.
Ο Βιργίλιος εισήγαγε
μάλιστα και ελληνισμούς στα λατινικά, για τους οποίους και κατηγορήθηκε, από
τους σκληροπυρηνικούς Λατινόφωνους Ρωμαίους.
Το 19 π.Χ. ο Βιργίλιος ταξίδεψε στην Ελλάδα, για να
περιηγηθεί τους τόπους που περιέγραφε στο έπος του. Για ποίον λογον πραγματοποίησε εκείνο το ταξείδι; Επειδή είχε
αντιγράψει από τον Όμηρο, πρόσωπα, περιοχές και γεγονότα, εκ των υστέρων
εταξίδευσε στις περιοχές όπου υποτίθεται θα συνεκέντρωνε πληροφορίες για τους
πρωταγωνιστές και τα γεγονότα που αναφέρονταν στο δικό του, υποτίθεται, έργον!
Στον δρόμο του γυρισμού αρρώστησε και πέθανε λίγες
μόνο μέρες μετά την επιστροφή του στο Βρινδήσιο (Μπρίντεζι), στις 21
Σεπτεμβρίου του 19 π.Χ. Το σώμα του μεταφέρθηκε στην Νεάπολη, όπου έμενε όταν
έγραφε τα έργα του. Ο Βιργίλιος δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τις «επεμβάσεις και
βελτιώσεις» που ήθελε να επιφέρει στην «Αινειάδα», που είχε γράψει, και,
σύμφωνα με τους σχολιαστές Aelius Donatus (4oς αι.), Vita 30-42 και Maurus Servius, Praef. Aen. σ.2,10, ζήτησε από την επιθανάτια κλίνη του να
κάψουν την Αινειάδα(!!!).6
Το παράδοξο αυτό αίτημα του Βιργιλίου, στις τελευταίες
στιγμές της ζωής του, έχει αποκρυβεί από όλους τους συστημικούς ιστοριογράφους,
οι οποίοι αδυνατώντας να δώσουν πειστικήν εξήγηση, θέλησαν πιθανώτατα, να
αποκρύψουν κάτι σοβαρώτερο, δηλαδή την διασκευή και πλαστογραφία των Ελληνικών
επών, από τον Βιργίλιο…
Ωστόσο, παρόλο που και με την διαθήκη του ζητούσε την
καταστροφή της, ελέχθη ότι με παρέμβαση του ίδιου του Αυγούστου, αποφασίστηκε
να εκδοθεί, από τους φιλολόγους Plotius
Tucca και Varius Rufus. Ο γραμματικός Βαλέριος Πρόβος, πραγματοποίησε αργότερα
μια έκδοση της Αινειάδας, αλλά τα περισσότερα
χειρόγραφα που σώζονται σήμερα, δεν προέρχονται από αντίγραφα εκείνης της
εκδόσεως, αλλά από άλλες πηγές (αντίγραφα εκ πιθανών αντιγράφων,κοκ).
Η Αινειάδα συμβόλισε ουσιαστικά την
ιστορική αποστολή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και για το λόγο αυτό προωθήθηκε ως
εθνικό έπος από το αυγούστειο καθεστώς..
Συνθέτοντας την Αινειάδα, ο Βιργίλιος
άντλησε υλικό από πολλές πηγές και κυρίως από την Ιλιάδα
και την Οδύσσεια. Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι
αντέγραψε, μιμήθηκε, διασκεύασε τον Όμηρο,
αναφορικά με την δομή, το ύφος αλλά και την παρουσίαση ολόκληρων επεισοδίων
(νεκρικοί αγώνες στο Βιβλίο V, επίσκεψη στον Κάτω Κόσμο στο Βιβλίο VI,
περιγραφή της ασπίδας στο Βιβλίο VIII). Τα έξι πρώτα βιβλία (οι περιπλανήσεις
του Αινεία) έχουν ως πρότυπο την Οδύσσεια και τα άλλη έξι (πολεμικά
επεισόδια για την κατάκτηση της Ιταλίας) την Ιλιάδα. Επίσης άντλησε
στοιχεία από τα Αργοναυτικά του Απολλώνιου του
Ρόδιου, τους Έλληνες
τραγικούς και τους αμέσως δικούς του προκατόχους, τον Έννιο, τον Λουκρήτιο και άλλους.
Συνεπώς το σωζόμενο σήμερα έργον του «Αινειάδα», πέραν
από το γεγονός ότι αποτελεί μία συρραφή αντιγραφέντων και παραποιημένων
κειμένων, παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα αυθεντικότητος και αξιοπιστίας. Σήμερα
υπάρχουν οκτώ (πλήρεις και μη) αρχαίοι κώδικες σε κεφαλαιογράμματη γραφή από
τον 4ο-5ο αι. μ. Χ.(;), μεταξύ των οποίων ο Vaticanus Latinus 3225 που διαθέτει
και εικονογράφηση. Οι πρώτες εκδόσεις
πραγματοποιήθηκαν στην Ρώμη και το Στρασβούργο το 1469, υπό την Αιγίδα του
Φραγκοκρατούμενου Βατικανού.7
8ο/ Η ελληνική
φιλοσοφία, κυρίως η Στωϊκή και Επικούρεια, βρήκε Ρωμαίους μιμητές8. Πολυάριθμοι Ρωμαίοι συνέρρεαν για σπουδές στα κέντρα
της ελληνικής παιδείας, κυρίως στις Αθήνες. Και, όπως ήταν φυσικό, όσα
πολιτισμικά στοιχεία αφομοίωναν οι Ρωμαίοι, τα μετέφεραν στις χώρες που είχαν
κατακτήσει και ήταν ρωμαϊκές επαρχίες (σημερινή περιοχή που εκτείνεται από τις
Άλπεις ως τα όρια της Σκωτίας, από τον Ρήνο ποταμό ως το Γιβραλτάρ. Επίσης,
στην Χερσόνησο του Αίμου (Βαλκανική) από
την Δαλματία ως τον Εύξεινο Πόντο και τον Προύθο ποταμό).9
9ο/ Οι πρώτοι διδάσκαλοι
της ρητορικής τέχνης στην Ρώμη υπήρξαν οι Έλληνες στην καταγωγή, Τεισίας και
Κόραξ, ενώ ο Τιβέριος και Γάϊος Γράκχος είχαν Έλληνες δασκάλους στον ίδιο
κλάδο.
10ο/ Ο πρώτος
Ρωμαίος συγγραφέας και πατέρας της
ρωμαϊκής γραμματολογίας ήταν ο Λίβιος Ανδρόνικος10 έλληνας γεννημένος στον Τάραντα της Μ. Ελλάδος, ο οποίος χάραξε την ελληνική γραμμή των ρωμαϊκών
γραμμάτων. Ήρθε ως αιχμάλωτος στην Ρώμη το 272 π.Χ. Μετέφρασε τον Όμηρο στην
υπ' αυτού διαμορφωθείσα γραπτή λατινορωμαϊκή, για να τον χρησιμοποιήσει ο ίδιος,
ως διδακτικό κείμενο της λατινικής και ελληνικής γλώσσας για τους Ρωμαίους
μαθητές του. Μετέφρασε και άλλα έργα από τα ελληνικά στα λατινικά και έγραψε
πρωτοτύπως, τα πρώτα ρωμαϊκά θεατρικά
έργα και ποιήματα.
Από τότε, η διγλωσσία συνέχισε να κατευθύνει την εξέλιξη του πολιτισμού των
Ρωμαίων. Ούτως επεκράτησεν ευθύς εξ αρχής, οι εγγράµµατοι Ρωµαίοι να
εκµανθάνουν την ελληνικήν, ως πρότυπον των ρωµαϊκών γραµµάτων. Έκτοτε ουδέποτε έπαυσεν η διγλωσσία να
κατευθύνει την εξέλιξιν του πολιτισµού των Ρωµαίων.
11ο/ Οι πρώτοι τέσσερις
Ρωμαίοι χρονογράφοι, οι Quintus Fabius Pictor(3oς-2oς
π.X.), Lucius Cincius Alimentus (3ος-2ος π.Χ.), Gaius Acilius and Aulus Postumius Albinus (2ος π.Χ. - 1ος π.Χ.), έγραψαν τα έργα τους στα Ελληνικά και όχι στα λατινικά. Επίσης μετέφρασαν έργα μεταξύ των οποίων, του
Καρνεάδη, Διογένη και Κριτολάου.11
Μέχρι τον 3ο π.Χ, αιώνα οι Ρωμαίοι μιλούσαν
και έγραφαν μόνον Ελληνικά. Από τον 3ον π.Χ. αι. και μετέπειτα, μιλούσαν και
έγραφαν Ελληνικά και Λατινικά.
Σύμφωνα με τον
Κικέρωνα, ένας από τους πρώτους Ρωμαίους που έγραψαν πεζά κείμενα στα Λατινικά
ήταν ο Λατίνος Sabine
Claudius, Appius Caecus, ο οποίος ήταν ύπατος το 307 και το 296
π.Χ. Αυτός ο
Λατίνος και όχι Ρωμαίος, εξεφώνησε λόγο στα Λατινικά στην Σύγκλητο
εναντίον της συνάψεως ειρήνης με τον Έλληνα Βασιλιά της Ηπείρου, Πύρρο. Ο
πρώτος Ρωμαίος ιστορικός που έγραψε στα Λατινικά ήταν ο Porcius Cato (234-140
π.Χ.) και ο Lucius Cassius Hemina (γύρω στο 146 π.Χ.).
12ο/ Το 92 π.Χ. οι Ρωμαίοι έκλεισαν τις λατινικές σχολές ρητορικής και έτσι υπεχρέωσαν όλους τους φοιτητές να
φοιτούν στις ελληνικές σχολές. Η ενέργεια αυτή των Ρωμαίων, αποτελεί ισχυρό
αποδεικτικό στοιχείο ότι την εποχή εκείνη, η Λατινική δεν θεωρείτο η μόνη ή η
κύρια γλώσσα των Ρωμαίων.
Το κλείσιμο των
σχολείων έγινε διότι, το επόμενο έτος άρχισε ο μεγάλος πόλεμος μεταξύ Ρωμαίων και Λατίνων, κατά την διάρκεια του
οποίου η Ρώμη κινδύνευσε να καταστραφεί!
Τέτοιου μεγέθους επανάσταση ουδέποτε σημειώθηκε από τους υπόλοιπους Έλληνες,
που ήσαν μεν κατακτημένοι από τους Ρωμαίους, αλλά κάθε άλλο παρά σκλάβοι
ένοιωθαν από τους αδελφούς Ελληνοπελασγούς Ρωμαίους, στο Ελληνιστικό περιβάλλον της Αυτοκρατορίας.
Με τον καιρό, άνοιξαν
πάλι οι λατινικές σχολές, αλλά το προβάδισμα κράτησαν οι ελληνόφωνες. Η χρήση της λατινικής γλώσσας τονώθηκε πάλι,
αργότερα, εφ' όσον χρησιμοποιήθηκαν οι Λατίνοι στην αποίκιση των μετέπειτα
κατακτηθεισών δυτικών επαρχιών
13ο/ Ο σημαντικώτερος για τους Ρωμαίους, Λατίνος
ποιητής Έννιος, είχε ελληνική
καταγωγή και συγκεκριμένα από τον Τάραντα, ενώ ο ιστορικός Σαλλούστιος, μιμείται το ύφος του αρχαίου Έλληνα ιστορικού
Θουκυδίδη.
«Η παιδεία αρχίζει με την Ελληνική γλώσσα», ομολογεί ο Μάρκος
Φάβιος Κουϊντιλιανός.
14ο/ Οι Λατίνοι ασχολούνται με την μελέτη και την
αναπαραγωγή βασικών θεμάτων του ελληνικού δράματος. Συγκεκριμένα μεταφράζονται
πολλές τραγωδίες, όπως Hector, Troades, Medea, Andromeda, Iphigenia από τον Λίβιο
Ανδρόνικο, τον Καικίλιο, κ.λπ., όπως και πολλές κωμωδίες από τους Πλαύτο και
Τερέντιο.
15ο/ Ένα επιπλέον
αντιπροσωπευτικό παράδειγμα είναι, τα αποφθέγματα που αντέγραψαν και εν
συνεχεία υιοθέτησαν στην Ρώμη. Μερικά από αυτά είναι τα ακόλουθα:
«Τα ὃμοια
τοῖς ὃμοίοις θεραπεύονται:
similia similibus curantur»
«Φοβοῦ
τοὺς Δαναοὺς καὶ
δῶρα φέροντας: Timeo Danaos et donna ferentes»
«Πᾶν μέτρον ἂριστον: Modus in rebus»
«Ἒρως ἀνίκατε μάχαν: omnia vincit amor»
«Γνῶθι σαὐτὸν: nosce te ipsum»
«Ἰδοὺ ἡ Ρόδος, ἰδοὺ καὶ τὸ πήδημα: hic Rhodus, hic saltus»
«Ἐρρίφθη ὁ κύβος: alea iacta est»
«Ὃπερ ἒδει δεῖξαι: quod erat demonstandum»
«Τιμῆς ἓνεκεν: honoris causa»
«Μηδὲ δίκην δικάσῃς πρὶν ἂν ἀμφοῖν μῦθον ἀκούσῃς: audi alteram partem»
Μιμήθηκαν ακόμη τα
ελληνικά επιφωνήματα, όπως το βαβαί, παπαί (πω πω): babai, papae.
16ο/ Τα τέκνα των
Ρωμαίων, κατά τον Πλούταρχο, ελάμβαναν ελληνική παιδεία («…καὶ τὰ μειράκια τῶν Ρωμαίων παιδείας ἑλληνικῆς μεταλαμβάνουσι…») και οι Ρωμαίοι
μιλούσαν μεταξύ τους ελληνικά, τα οποία εισήγαγαν αργότερα και σε πολλά επίσημα
κρατικά έγγραφα (π.χ. οι αποφάσεις της Συγκλήτου, κυρίαρχης εξουσίας στην
Ρώμη). Την άποψη αυτή, πιστοποιεί ο
Ισπανός συγγραφέας Federico Krutwig Sagredo, ο οποίος αναφέρει: «Hasta los propios Anales de Roma se habian escrido en griego = Μέχρι και αυτά τα Χρονικά της
Ρώμης είχαν γραφεί στην ελληνική».
Ποια γλώσσα λοιπόν,
μιλούσαν και έγραφαν οι Ρωμαίοι αν όχι Ελληνικά; Αν τα Λατινικά ήταν η μόνη ή επίσημη γλώσσα των Ρωμαίων,
γιατί να το κάνουν αυτό;
17ο/ Οι Κυμαίοι προς τιμήν του Ηρακλή είχαν
ιδρύσει στην κάτω Ιταλία την πόλη Ηράκλεια, σημερινό Ερκουλάνο. Η πόλη το 79
μ.Χ. με την έκρηξη του Βεζούβιου καταπλακώθηκε με πολλά μέτρα λάβας, και χάθηκε
παντελώς για πολλούς αιώνες. Η αρχαιολογική σκαπάνη όμως, έφερε στο φως μια
πόλη της εποχής εκείνης ανέπαφη. Εκεί βρέθηκε και μια αξιόλογη βιβλιοθήκη με
πολλούς τόμους από παπύρους, καρβουνιασμένους από την λάβα. Όμως οι σύγχρονοι
μέθοδοι επέτρεψαν την ανάγνωση τους. Αναφέρονται
κυρίως στην επικούρειο φιλοσοφία, και στον επικούρειο φιλόσοφο της εποχής
εκείνης, Φιλόδημο.
18ο/ Ο Σουητώνιος μεταφέρει την πληροφορία πως
όταν ο Καίσαρ είδε τον Βρούτο να ορμά εναντίον του, είπε στα Ελληνικά: «Και σύ τέκνον; (Σουητώνιος, 82).
Σε στιγμές που
παίζεται η ζωή σου δεν ανατρέχεις σε μία γλώσσα που θεωρείς ξένη. Εκφράζεσαι
όπως συνηθίζεις να μιλάς».
19ο/ Οι Ρωμαίοι φοιτούσαν
και έστελναν τα παιδιά τους σε σχολές ελληνικών πόλεων. Ανάμεσά τους τρανταχτά
ονόματα της ρωμαϊκής διανοήσεως, όπως ο Κικέρων που μελέτησε φιλοσοφία στις
Αθήνες κι’ έπειτα έστειλε και τον γιο του εκεί, ο Οκταβιανός που είχε διδαχθεί
να συνθέτει ελληνικά έργα, ο Τραϊανός που ίδρυσε στην Ρώμη την Ακαδημία
Αθήναιον, κλπ… Ο ελληνίζων Κικέρων λόγω των πνευματικών ενασχολήσεών του,
εμπαιζόταν από τους βάναυσους Ρωμαίους ως «Ελληνας και σχολαστικός» (Πλούταρχου
«Βίοι παράλληλοι», Κικέρων,5,2).
20ο/ Από
το 150 π. Χ. όλοι οι μορφωμένοι Ρωμαίοι γνώριζαν καλά πλέον την ελληνική
γλώσσα και φιλολογία. Μετ' ολίγον και οι κατ' αρχήν διστακτικοί έναντι των
ελληνικών αγροικώτεροι Ρωμαίοι προύχοντες, αναγκάσθηκαν να μάθουν την ελληνική
για το εμπόριο και για την διοίκηση των ελληνικών επαρχιών. Ούτως, εξελληνίσθησαν οι
κυβερνητικοί, οι διοικηταί, οι στρατιωτικοί, οι δηµόσιοι υπάλληλοι
και οι έµποροι.
21ο/ Ο Οράτιος
παραδέχεται όμως τελικά ότι τίποτα δεν ήταν ικανό να ανακόψει την προέλαση του
Ελληνικού Πνεύματος (Epistolarum, II,1,156): «Graecia capta ferum victorem
cepitet artes intulit agresti Latio», που σημαίνει: Η Ελλάς ηττηθείσα
κατέκτησε τον νικητή και εισήγαγε τις τέχνες (την παιδεία), στον αγροίκο
Λάτιο-Λατίνο.
Ο Ιουβενάλης
παραδέχεται με δυσφορία την κυριαρχία του ελληνισμού στην Ρώμη (Σάτυρα, II,60):
«Non Possum ferre,Quirites,graecam urbem.» (Δεν μπορώ, Κύριοι, να υποφέρω την ελληνική
πόλη).
22ο/ Από τον 1ο αιώνα π. Χ. επεκράτησε η
παράδοση οι Ρωμαίοι αριστοκράτορες, να σπουδάζουν στην Ελλάδα προκειμένου να
ολοκληρώσουν την μόρφωση τους. Την ιδία εποχή καταργήθηκε η θέση του μεταφραστή
στην Ρωμαϊκή σύγκλητο και έκτοτε επετράπη η χωρίς μετάφραση χρήση της
ελληνικής, εκ μέρους των εξ Ανατολής επισκεπτών ομιλητών, γιατί όλοι οι Ρωμαίοι
προύχοντες γνώριζαν πλέον άπταιστα, την ελληνική.
23ο/ Οι αυτοκράτορες Ιούλιος Καίσαρ και Αύγουστος
Καίσαρ (Οκτάβιος) και ο Κικέρων έγραψαν και ελληνιστί ιστορίες ή θεατρικά
έργα. Ο αυτοκράτωρ Τιβέριος είχε µίαν σπανίως έξαιρετικήν γνώσιν της
ελληνικής και έγραψεν ελληνικά ποιήµατα.
24ο/ Ο θαυµασµός του Νέρωνος δι' ο,τιδήποτε το
ελληνικόν, είναι γνωστός. Ο αυτοκράτωρ στρατηγός Βεσπασιανός (69-79 µ.Χ.)
εγνώριζεν απταίστως τον Όµηρον και επροίκισε λατινικές και ελληνικές έδρες
ρητορικής στην Ρώµη. Ο θετός υιός του Τιβερίου, ο Γερµανικός, είχε και αυτός
έξαιρετικήν γνώσιν της ελληνικής και έγραψεν ελληνιστί κωµωδίες.
25ο/ Ο αυτοκράτωρ Τραϊανός
(98 - 117) ίδρυσε την µεγαλυτέραν στην Ρώµη βιβλιοθήκην λατινικών
και ελληνικών βιβλίων και ετίµησε σπουδαίως τον Έλληνα επιστήµονα Πλούταρχον,
µε τον τίτλον του Υπάτου.
26ο/ Ο αυτοκράτωρ Αδριανός (117 - 138), ίδρυσε το
Αθήναιον στην Ρώµη. Εξ αιτίας της υπερβολικής αφοσιώσεώς του εις τα ελληνικά,
ωνοµάσθη graeculus (Γραικύλος).
27ο/ Οι
διαπρεπέστεροι Ρωμαίοι συγγραφείς που έγραψαν και ελληνιστί είναι, ο Κικέρων, ο Γερμανικός
και ο Σουητώνιος. Ο αυτοκράτωρ Μάρκος Αυρήλιος (161 - 180)
έγραψεν ελληνιστί τις φιλοσοφικές του µελέτες, µε τίτλον «Τα εις
εαυτόν».
28ο/ Μεγάλο ρόλο ακόμα
στον εκπολιτισμό της Ιταλίας διαδραμάτισε ο Αρισταίος (ως τόπος καταγωγής του
αναφέρεται η Βοιωτία, η Θεσσαλία, η Εύβοια ή η Κέα), ο οποίος λατρεύτηκε ως
θεός ιδίως στην Σικελία και την Σαρδηνία. Την δεύτερη την ειρήνευσε, την
κατεφύτευσε και δίδαξε στους γηγενείς την καλλιέργεια του ελαιόδενδρου, την
πήξιν του γάλακτος, την μελισσοτροφία, την ελαιουργία (Πλίνιος Nat.Hist.
VII 199, Νόννος Ε. 258 κ. εξ.).
29ο/ Στο
βιβλίο «Etudes
Greques et Latines»12 αναγράφεται και το εξής: «Δεν μπορούμε να
συγκρίνουμε ελληνική με την λατινική ως προς τον πλούτο και την αρμονία. Η
λατινική υστερεί στους χρόνους των ρημάτων και στην συντακτική ευλυγισία. Η
λατινική λογοτεχνία δεν είναι αυθόρμητη. Αναπτύσσεται μιμούμενη κάθε τι
ελληνικό».
30ο/ Ο
Οράτιος, είχε ως πρότυπά του, τους λυρικούς ποιητές και ιδιαίτερα τον Αλκαίο
και τον Καλλίμαχο. Αλλά και ο Κικέρων έτρεφε τέτοιο ζήλο για την Ελλάδα που
ανέθεσε την προστασία της Ρώμης στην θεά Αθηνά. Είχε
στείλει μάλιστα επιστολή προς τον αδελφό του Κόϊντο, μέσω της οποίας τον
παροτρύνει να μεταχειριστεί, ως επαρχιακός διοικητής, με σεβασμό τους Έλληνες «που δίδαξαν πολιτισμό στην ανθρωπότητα». Είχε επισημάνει,
ακόμη, πως «η γλώσσα των θεών είναι ελληνική
(Deorum linqua est lingua Graecorum)».
31ο/ Ομοίως και ο μελετητής της αρχαίας
γραμματείας, Ιωάννης Συκουτρής, επισημαίνει: «οι Ρωμαίοι εις την φιλολογίαν,
όπως γενικώς εις τα επιστήμας, ευρίσκονται εις τελείαν από των Ελλήνων
εξάρτησιν… Πόσοι θησαυροί ελληνικής σκέψεως και ελληνικής ερεύνης θα μας ήσαν
γνωστοί, αν δεν εσώζοντο έργα φιλοσοφικά, ρητορικά και επιστημονικά Ρωμαίων
μιμητών των ελληνικών προτύπων…».
33ο/ Η J.
Huguet (Tζ.
Χάιγκετ), στo International Journal of the classical tradlition(«κλασσική παράδοση»), αναφέρει
χαρακτηριστικά: «Ο σύγχρονος κόσμος μας, συνεχίζει από πολλές απόψεις τον κόσμο
της Ελλάδας και της Ρώμης… είμαστε εγγόνια των
Ρωμαίων και δισέγγονα των Ελλήνων… Στην φάση της μεγαλύτερης ακμής της η
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δεν ήταν λατινόφωνη, παρά δίγλωσση: χρησιμοποιούσε
ελληνικά και λατινικά… Όταν ο Σέλλεϋ και ο Γκαίτε αποφασίζουν να γράψουν
τα μεγαλειώδη θεατρικά έργα τους, δεν υπολογίζουν καθόλου τον Σενέκα, αλλά
προσπαθούν να μιμηθούν τον Αισχύλο και τον Ευριπίδη…».13
Τι άλλο να
προσθέσουμε εμείς;
*
Οι Ρωμαίοι δεν είχαν αναπτύξει ποτέ μόνοι
τους αξιόλογο πολιτισμό. Όμως, ήταν αρκετά ευφυείς έλκοντες ελληνική καταγωγή,
ώστε, να μιμηθούν αρχικώς και να υιοθετήσουν
μεταγενεστέρως, την Ελληνική παιδεία και τον ελληνικό πολιτισμό, όταν
τον γνώρισαν και από κοντά, με την κατάκτηση των ελληνικών πόλεων-κρατών. Η πολιτιστική άλωση της Ρώμης από τους
Έλληνες, ήταν παλαιά και τόσον βαθεία, που μέχρι και η επίσημη σφραγίδα του
αυτοκράτορα Αυγούστου ήταν έργο του Έλληνα Διοσκουρίδη!!!
Μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα από έργα
μεταγενεστέρων ιστορικών-μελετητών, κορυφαίων ακαδημαϊκών, επιβεβαιώνουν όσα
προαναφέραμε, δηλαδή την πλήρη ελληνοποίηση του προχριστιανικού Ρωμαϊκού
πολιτισμού, σε όλα τα επίπεδα.14
Ο Μπέρναρντ
Ράσσελ (Ιστορία της Δυτικής Φιλοσοφίας), γράφει:
«Όταν οι Ρωμαίοι ήρθαν σε επαφή με τους
Έλληνες δεν άργησαν να συνειδητοποιήσουν ότι ήσαν σε σύγκριση με εκείνους
βάρβαροι κι άξεστοι. Οι Έλληνες ήταν ασυγκρίτως ανώτεροί τους σε πολλούς
τομείς… Τα μόνα
πεδία στα οποία οι Ρωμαίοι υπερείχαν ήταν η στρατιωτική τακτική και η κοινωνική
συνοχή. Οι Ρωμαίοι άρχισαν να
αισθάνονται μεγάλο θαυμασμό για τους Έλληνες. Μάθαιναν τα ελληνικά, αντέγραφαν
την ελληνική αρχιτεκτονική, χρησιμοποιούσαν Έλληνες γλύπτες. Οι Ρωμαικοί Θεοί
ταυτίστηκαν με τους Ελληνικούς. Η τρωϊκή καταγωγή των Ρωμαίων εφευρέθη για να
συνδεθούν με τους ελληνικούς μύθους. Οι Λατίνοι ποιητές χρησιμοποιούσαν τα ελληνικά μέτρα, οι
Λατίνοι φιλόσοφοι υιοθέτησαν της ελληνικές θεωρίες. Τελικά η Ρώμη,
από πολιτιστική πλευρά, κατάντησε παράσιτο της Ελλάδας. Οι Ρωμαίοι δεν
επενόησαν νέες μορφές τέχνης, δεν διετύπωσαν νέα συστήματα φιλοσοφίας και δεν
πραγματοποίησαν επιστημονικές ανακαλύψεις. Έκαναν μόνο καλούς δρόμους,
συστηματικούς νομικούς κώδικες και αξιόμαχους στρατούς για όλα τα άλλα
στηρίζονταν στους Έλληνες».
Ο H. G. Wells ( Outline of
History), γράφει:
«Ρωμαϊκή επιστήμη δεν υπάρχει. Δεν υπαρχούν
περιγραφές περιηγήσεων Ρωμαίων πέραν των συνόρων του κράτους ούτε εξιστορήσεις
όπως του Ηροδότου για τους Σκύθες, τους Αφρικανούς και άλλους λαούς. Η Ρωμαϊκή
επιστήμη ήταν θνησιγενής. Η μορφή που εκπροσωπεί τη στάση της Ρώμης έναντι της
επιστήμης είναι ο στρατιώτης που κατακρεούργησε τον Αρχιμήδη. Το Ρωμαϊκό κράτος σεβόταν τον πλούτο και
περιφρονούσε την επιστήμη-. Όσο αναφορά την τέχνη και την φιλολογία της Ρώμης
διαπιστώνει ότι – ήταν απλά ένας κλάδος του μεγάλου ελληνικού πολιτισμού-».
Ο Arnold
Toynbee (The Legacy of Greece), αφού κάνει μια καταλυτική σύγκριση μεταξύ
Ελληνικών και Ελληνιστικών επαρχιών της αυτοκρατορίας με τις εκλατινισμένες,
γράφει:
«Ακόμη και στατιστικώς, η αυτοκρατορία ήταν περισσότερο
Ελληνική από ο,τιδήποτε άλλο. Η σημαντική πλειονότητα των κατοίκων της μιλούσε
την Ελληνική Γλώσσα ως κοινή γλώσσα. Όλα σχεδόν τα μεγάλα βιομηχανικά και
εμπορικά κέντρα βρισκόνταν σε Ελληνικές ή Ελληνιστικές επαρχίες.. Ο Ελληνικός
πυρήνας διαδραμάτιζε στην Ρωμαική Αυτοκρατορία τον ρόλο που διαδραματίζει η
Δύση στον σύγχρονο κόσμο. Οι λατινίζουσες περιοχές ήταν αραιοκατοικημένες,
καθυστερημένες και μόνο επιφανειακά μυημένες στον πολιτισμό. Οι εκλατινισμένες
Ισπανία και Αφρική ήταν ότι η σύγχρονη Νότια Αμερική ενώ η Γαλατία και η
Βρετανία ότι η Ρωσία. Τον σφυγμό της
(Ρωμαϊκής) αυτοκρατορίας τον ρύθμιζε η ελληνική καρδιά της και ήταν ασθενικός
στις μη ελληνικές άκρες της. Η μοιραία καταστροφή για τον Ελληνικό
πολιτισμό επήλθε το 431 π.Χ. με τον Πελοποννησιακό Πόλεμο και η ίδια η
αυτοκρατορία δεν ήταν παρά η παρακμή και η πτώση του.. Η ίδρυσή της επεβράδυνε
την αναπόφευκτη διάλυσή του και συνέλαβε τον διάδοχο του».
Ένεκα τούτου, υπήρξαν και Λατίνοι ή Ρωμαίοι,
επηρεαζόμενοι από τους μισέλληνες Λατίνους, που αντέδρασαν στον πολιτιστικό
εξελληνισμό των Ρωμαίων, όπως για παράδειγμα ο Κάτων. Οι βιολογικοί ή πνευματικοί απόγονοι εκείνων
των Λατίνων, ήσαν πρωταγωνιστές:
- Της διαβρώσεως του
Ρωμαϊκού (βλέπε Ελληνικού) πολιτισμού και της Ρωμαϊκής (βλέπε Ελληνικής)
παιδείας, δια της συντηρήσεως, και εξαπλώσεως: Της λεγομένης Λατινικής γλώσσης,
του Λατινικού πολιτισμού (προερχομένου από σφετερισμό του Ελληνικού), και της λατινικής παραμυθολογίας, στηριχθείσης
στον μεταγενεστέρως επιβληθέντα ιδρυτικόν μύθον της Ρώμης!
- Της παντοιοτρόπως
υπονομευθείσης και συκοφαντηθείσης, τόσον της Μίας, Αγίας, Καθολικής και
Αποστολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, όσον και της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ως
ενιαίας τοιαύτης, αλλά και μετά τον διαχωρισμόν της σε Ανατολικήν και Δυτικήν.
- Των συμμαχιών με τους
Λογγοβάρδους και αργότερον με τους Φράγκους, μισέλληνες πολεμίους της
Ρωμηοσύνης, σε όλες τις εποχές, με κυριώτερες εκείνες της δημιουργίας των δύο
(2) Σχισμάτων, της πρώτης αλώσεως της Πόλεως (1204), της συμβολής τους στην
Άλωση (1453), και της συνεργασίας τους με τους ισλαμιστές κατακτητές κατά την
διάρκεια της Οθωμανικής δουλείας (προδοτικός ρόλος των λατινοφρόνων Ιησουϊτικών
Ταγμάτων του Φραγκοπαπικού Βατικανού, σε βάρος των σκλαβωμένων Ρωμηών).
3. Συμπεράσματα
-Οι Ρωμαίοι ουδέποτε είχαν λατινική εθνική
συνείδηση. Δεν ήταν Λατίνοι. Ήταν και είναι …Ρωμαίοι.
Δεν ήταν λατινόφωνοι, αλλά δίγλωσσοι - λατινόφωνοι και ελληνόφωνοι.
-Έχοντες υπ' όψη το
γεγονός αυτό, πρέπει να χαρακτηρίσουμε τον και στην σημερινή Ελλάδα επικρατούντα
φραγκικό ισχυρισμό ότι η ρωμαϊκή βασιλεία έγινε από λατινική γραικική και ως
εκ τούτου βυζαντινή, όχι μόνον μύθο, αλλά και
απάτη κακοήθη, αφού ουδέποτε ήταν
λατινική, ουδέποτε έγινε γραικική, πολύ περισσότερο «βυζαντινή»,
καθ’ όσον:
· Η ήδη εξελληνισμένη
πόλη της Ρώμης, μεταφέρθηκε ολόκληρη στην Ανατολή.
· Ο λαός της
προχριστιανικής Ρωμηοσύνης, παραμένει δίγλωσσος όπως ήταν πάντοτε.
· Ήδη η ρωμαϊκή
Βασιλεία ή η αποκληθείσα δημοκρατία είχε πλήρως εξελληνισθεί, πριν
γεννηθεί εξ αυτής η ρωμαϊκή βασιλεία. Είναι πλάνη
ότι εξελληνίσθη μεταχριστιανικώς η ρωμαϊκή βασιλεία.
-Ουσιαστικώς, «Ρωμαϊκός πολιτισμός», όπως τον εννοούσαν κάποιοι Λατίνοι
συγγραφείς και τον εννοούν οι σημερινοί απόγονοί τους, καθώς και
«Ελληνορωμαϊκός πολιτισμός», όπως μας επεβλήθη να τον χαρακτηρίζουμε από το
Σύστημα, δεν υπήρξε ποτέ.
Οι Ρωμαίοι απλά
ασπάστηκαν την ελληνική παιδεία και υιοθέτησαν τον Ελληνικό πολιτισμό, τον
οποίον οι μεταγενέστεροι απεκάλεσαν Ελληνορωμαϊκό! Ελληνορωμαϊκός πολιτισμός όμως, ονομάζεται,
εσφαλμένως και κατ’ οικονομίαν, ο
πολιτισμός που αναπτύχθηκε μετά την κυριαρχία της Ρώμης σε ολόκληρη την λεκάνη
της Μεσογείου, και επισφραγίστηκε με την κατάκτηση και καταστροφή της Κορίνθου
(146 π.Χ.) και την ναυμαχία του Ακτίου (31 π.Χ.).
Μέχρι τότε, σ’ ολόκληρη την περιοχή της
αρχαίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ή δημοκρατίας, όπως ελέγετο κατ’ ευφημισμόν,
κυριαρχούσε ο Ελληνικός πολιτισμός!
Συνεχίζεται
1 α. Η βιβλιογραφία από την οποίαν αντλήθηκαν
τα στοιχεία της παρούσης μελέτης, πλέον των πηγών που καταγράφονται σε κάθε
ανάρτηση, θα παρατεθεί στο τέλος της αναπτύξεως του θέματος.
β. Οσάκις θα αναφερόμαστε στους όρους Βυζάντιον, Βυζαντινός/ Βυζαντινοί, Βυζαντινός
πολιτισμός, και Βαλκάνια, Βαλκανική χερσόνησος, θα το πράττουμε κατ’
οικονομίαν, αφού οι παραπάνω όροι είναι τεχνητοί, εμβόλιμοι και ιστορικώς
αβάσιμοι. Ειδικώς για τα «Βαλκάνια» σημειώνουμε τα εξής:
Ο Αίμος
είναι οροσειρά στα βορειανατολικά της Ελληνικής χερσονήσου, από την οποία
ονομάστηκε Χερσόνησος του Αίμου. Μέχρι τις
αρχές του 20ου αιώνος, στα διεθνή έγγραφα (επίσημες αλληλογραφίες, περιεχόμενο
διμερών ή διεθνών συνθηκών, στρατιωτικά έγγραφα, κλπ) η περιοχή των σημερινών
Βαλκανίων, ανεφέρετο ως «Χερσόνησος του Αίμου». Οι Συστημικοί ανθέλληνες και οι
Ιουδαιοταλμουδιστές νεότουρκοι, την ονόμασαν Βαλκανική χερσόνησο
και Μπαλκάν και έκτοτε παραδόξως, επικράτησε διεθνώς η ανιστόρητη αυτή
ονομασία.
Με την ονομασία Βαλκάνια [από την τουρκική λέξη «μπαλκάν» (balkan = όρος, ή υψηλή δασώδης οροσειρά), (αρχ. ελλ. Χερσόνησος του Αίμου)], και Βαλκανική
χερσόνησος, καθιερώθηκε εσφαλμένα να χαρακτηρίζεται, περισσότερο ως
πολιτικός όρος παρά γεωγραφικός, αφ’ ενός η περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης και συγκεκριμένα η τρίτη από Δυσμών προς Ανατολάς
νότια χερσόνησος της Ευρώπης και αφετέρου συλλήβδην και χώρες γειτονικές που
βρίσκονται εκτός των φυσικών γεωγραφικών ορίων της χερσονήσου αυτής, που από το
μακρινό παρελθόν λειτούργησε και λειτουργεί ως σταυροδρόμι, μεταξύ Ευρωπαϊκής
και Ασιατικής ηπείρου.
Σύμφωνα με
την Ελληνική μυθολογία, ο Αίμος οφείλει το όνομα του στο αίμα του τιτάνα Τυφώνα, τον οποίο πλήγωσε ο Δίας όταν εξαπέλυσε κεραυνό εναντίον του ή από
τον Αίμο, μυθικό βασιλιά της Θράκης.
2 Μετά την απελευθέρωση της Βασιλεύουσας που
ήταν υποδουλωμένη στους άπιστους εισβολείς και αιμοσταγείς κατακτητές, Λατίνους
και Φραγκοπαπικούς, ο αυτοκράτωρ Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος, εισέρχεται
θριαμβευτικώς στην Πόλη, από την Χρυσεία Πύλη, στις 15-8-1261.
3 Αρχαίο ελληνικό
Δίκαιο, Κυριακόπουλος, Παναγιώτης Ι. Εκδοτικός Οίκος: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ.
4 Σύντομη περίληψη
της Ιστορίας της Λατινικής Λογοτεχνίας, Αλέξανδρος Γ. Αλεξανδρίδης,
Θεσσαλονίκη, 2007.
5 Vergilius was born in Andes, a pagus (village) a little south of Mantua, the
capitol of New Etruria, in Gallia Cisalpina (Transpadana) north of the River
Po. Both his parents came from Gallia and were of the Celtic race. His father
was called Stimichon (or Istimicon) and also bore the names Vergilius and Maro,
both of Etruscan origin. He was a Magus (Magician) and Astrologus (Astrologer),
but also a Medicus (Physician);
indeed he was of the class of Druidae
(Druids). He was also called Figulus
(Potter or Seal-maker), but the reason for this is a Mystery. (However, we may
say that a Figulus is one who fingit:
shapes, molds, creates and transforms - whether in matter, word or
imagination.)
He worked for a courier of the state named Magius or Magus
[Magician], and fell in love with his daughter, Magia Pollia (or Polla),
also called Maia. Now the name Magia means "She Who has Power" or "Magic," and Maia means "She Who
is Great," and it is said that Vergilius' mother was named for the Goddess
Maia, or was descended from Her, or was the Goddess Herself, or one of the
Fates (Fata,
Fairies) or a Dryad. Πηγή: Anecdota de Vergilio, Ortus Vergilii Mirabilis, (The
Miraculous Birth of Vergilius), The Secret History of Virgil by Alexander Νeckam
said to be based on a History by
Gaius Asinius Pollio, From a Manuscript
in Old Royal Library in the British Museum, Edited and Translated By Joannes
Opsopoeus Brettanus, (c) 1996.
6 www.sakketosaggelos.gr/Article/3914/---E. K. Rand, "Is Donatus's Commentary on Virgil Lost?" Classical
Quarterly 10 (1916), 158-164. Donatus's authorship of the supplementary
material.
7 Αινειάδα (Αινειάς, Aeneis στα λατινικά) είναι ένα επικό ποίημα (έπος) γραμμένο από τον Ρωμαίο ποιητή Βιργίλιο, πιθανώς στα τέλη του 1ου αιώνα π.Χ. (29 π.Χ. ως 19 π.Χ.).
Το έργο εξιστορεί τις μυθικές περιπέτειες του Αινεία, ενός Τρωαδίτη
που ταξίδεψε με λίγους συντρόφους του στην Ιταλία
μετά την άλωση της Τροίας και εκεί έγινε ο πρόγονος των Ρωμαίων. Είναι γραμμένο σε δακτυλικό εξάμετρο στίχο
και χωρίζεται σε 12 βιβλία. Τα πρώτα 6 βιβλία αφηγούνται τις περιπλανήσεις του
Αινεία από την Τροία μέχρι την άφιξή του στην Ιταλία, ενώ το δεύτερο μισό του
έργου εξιστορεί τον πόλεμο μεταξύ των Τρώων
και των Λατίνων.
Ο κεντρικός ήρωας
Αινείας ήταν ήδη γνωστός στην ελληνική μυθολογία ως πρόσωπο της Ιλιάδας. Ο Βιργίλιος συγκέντρωσε διάσπαρτες
ιστορίες και θρύλους για τις περιπέτειές του, την ομιχλώδη σύνδεσή του με τους
ιδρυτές της Ρώμης,
τον εξόπλισε με ευσέβεια και δημιούργησε έτσι έναν ιδρυτικό μύθο, ένα εθνικό έπος για την κοσμοκράτειρα Ρώμη. Το
έπος αυτό, που έχει χαρακτηρισθεί ως το σημαντικότερο που γράφτηκε ποτέ στην
λατινική γλώσσα, συνδέει την Ρώμη με την Τροία και τους θρύλους της, ενώ
ταυτόχρονα δοξάζει τις «παραδοσιακές» ρωμαϊκές αρετές και «νομιμοποιεί» την Ιουλιο-κλαυδιανή
δυναστεία, ως καταγόμενη από τους ιδρυτές, ήρωες και θεούς της
Ρώμης και της Τροίας.
8 Κατά τους ειδικούς μελετητές της Φιλοσοφίας,
ο Ρωμαίος ποιητής Λουκρήτιος, έδωσε την πληρέστερη εκδοχή της Επικούρειας
Φιλοσοφίας, με το έργο του De Rerum Natura (Για την Φύση των
Πραγμάτων).
9 Για τις επιδράσεις που δέχτηκαν οι Ρωμαίοι
από την Αρχαία Ελληνική Πολιτισμική Παράδοση, γράφουν συνήθως όσοι ασχολούνται
με την Ιστορία του λεγομένου Ελληνορωμαϊκού Κόσμου. Από την προσιτή
βιβλιογραφία σημειώνεται ενδεικτικώς: Δημήτρης Κ. Βελισσαρόπουλος, Ρωμαίοι και Έλληνες: Συνάντηση του
Μεγαλείου και της Δόξας, τ. β΄.
10 Πηγή: Μ. Gary, A History of Rome, London 1962, σελ. 269 : Η. J. Rose, A Handbook of Latin Literature, New York 1960, σελ. 20 εξ.
11 T.P. Wiseman, Clio's Cosmetics (Bristol Phoenix Press,
2003, originally published 1979 by Leicester University Press), p. 9.
13 Ελένη Γεωργακάκη Φιλόλογος, www.pygmi.gr/ελληνισμός/και-οι-ρωμαίοι-στη-σφαίρα-επιρροής-των/...
14 Ο
Ελληνορωμαϊκός πολιτισμός ήταν ουσιαστικά ο Ελληνικός, www.phorum.gr
› Επιστήμες › Ιστορία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου