ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ Ή ΘΕΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ;

Αθεΐας Ορμητήριον

Νερτερίων ιδεολόγημα

Θελξιμβροτών σόφισμα

Ραιστήρ Χριστιανισμού

Ωραιοποιημένη πλάνη

Πατρίδος ολετήρ

Ιθυφάλλων βιοθεωρία

Σοδομιστών καταφύγιον

Μισανθρώπων άλλοθι

Ορθολογισμού Θεοποίησις

Σαγήνη χαλιφρόνων

                 Ή

Θεοσοφιστών Ιάλεμος

Ελλήνων  Ίμερος

Ανθρωπιστών Ταράκτωρ

Νεποτισμού τάφος

Θεηπόλων πυξίς

Ρωμηοσύνης Καύχημα

Ωράνιον (Ουράνιον) δώρον

Παραδείσου Διαπιστευτήρια

Ιάτρευμα (ίασις) ψυχών

Σωτηρίας δόγμα

Μυστηρίων (Ορθοδοξίας) Μέθεξις

Ορθόδοξος Ανθρωπισμός

Σκοταδιστών Όλεθρος¹

*

MEΡΟΣ 19ο

Α΄  Α Ν Θ Ρ Ω Π Ι Σ Μ Ο Σ

6. ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΩΝ (Συνέχεια 18ου μέρους)

κδ. Ανθρωπισμός, Φεμινισμός και Χριστιανισμός

1/Ανθρωπισμός και Φεμινισμός

α/ Ο Φεμινισμός2 είναι μία κίνηση που ανεπτύχθη αρχικώς κατά την διάρκεια της λεγομένης Γαλλικής Επαναστάεως (1789), με σκοπό, σύμφωνα με τους υποστηρικτές της, ανθρωπιστές-διαφωτιστές, την εξίσωση των δύο φύλων και την παροχή στις γυναίκες δικαιωμάτων (πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών, κλπ).

Ο Σάρλ Φουριέ (Charles Fourier) ένας ουτοπιστής σοσιαλιστής και Γάλλος φιλόσοφος, φέρεται να διετύπωσε για πρώτη φορά επισήμως, τον όρον «φεμινισμός», το 1837.3

Η έντεχνος προβολή του φεμινισμού ως στοιχείον, δήθεν, του ανθρωπισμού, αποσκοπεί στην  δέσμευση της γυναικός και την μετατροπή της σε εκμεταλλεύσιμη παραγωγικά μονάδα.

Τα περί απελευθερώσεως της γυναικός είναι πρόσχημα, όπως ήταν πρόσχημα και η ισότης στον Κομμουνισμό. Μία ματιά στις κοινωνίες, αρκεί για να πεισθούμε βλέποντας τις φεμινίστριες χωρίς οικογένειες, χωρίς Θεό, χωρίς οράματα, ανεξάρτητες από τους πάντες και τα πάντα .

Το κίνημα ταχέως εξεφυλίσθη λόγω διαφόρων υπερβολών και γελοιοτήτων.

β/ Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από τον φεμινισμό και την τάση να μιμούνται οι γυναίκες τους άνδρες.

Σε πολλές περιπτώσεις φαίνεται να έχουν χαθεί οι διαφορές των φύλων. Η Νέα Εποχή μιλάει για την τάση του «ανδρογυνισμού»:

«Γι’ αυτό και η Νέα Εποχή ονομάζει τον ανδρογυνισμό ολοκλήρωση ή ψυχοσύνθεση ή ατομικότητα ή αγιασμό. Διδάσκει μάλιστα πως μέσα από την ανάμιξη των δύο φύλων σε ένα, ο άνδρας και η γυναίκα θα γίνουν θεοί!» (Wauba Μarrs, Η Νέα Εποχή στηρίζεται στις γυναίκες).

.Σε επίπεδο εμφανίσεως, η γυναικεία ενδυμασία γίνεται όλο και πιό προκλητική, αλλά και εναλλασσόμενη μεταξύ ανδρικών και θηλυκών στοιχείων.

.Σε επίπεδο συζυγίας, ο φεμινισμός εκδηλώνεται με την τάση των γυναικών να είναι ανυπάκουες στον άνδρα, και να μή δέχονται ότι ο άντρας είναι η κεφαλή της γυναίκας. Στους χριστιανικούς γάμους, στο «η δε γυνή να φοβείται τον άνδρα», πατούν το πόδι του συζύγου, ως μια συμβολική επανάσταση.

.Η έξοδος της γυναίκας στην εργασία, τους έδωσε οικονομική δύναμη και πλέον μέσα στον γάμο επιζητούν "ισότητα", ενώ έξω από τον γάμο συμπεριφέρονται ηδονιστικά, ξεπερνώντας και τους άντρες πολλές φορές στον κυνισμό με τον οποίο αντιμετωπίζουν τις εφήμερες σχέσεις τους.

 .Σε επίπεδο ιερωσύνης στην εκκλησία.

Δυστυχώς γυναίκες κληρικοί εισήγαγαν στην Δυτική Αιρετική (ψευδο) Χριστιανοσύνη, την χειρότερη μορφή φεμινισμού, και ζητούν –άκουσον! άκουσον! να μην λέμε πια Ο ΘΕΟΣ, αλλά Η ΘΕΟΣ, σαν να πρόκειται για θηλυκό! 

Έχουν μάλιστα και....επιχειρήματα! 

«Η ορθόδοξη θεολογία λέει ότι όλα τα ανθρώπινα όντα είναι κατ' εικόνα του Θεού, κι ότι ο Θεός δεν έχει φύλο. Περικλείει και τα δύο φύλα. Είναι τόσο αρσενικός όσο και θηλυκός αλλά παράλληλα και πέρα ​​από αρσενικά και θηλυκά. Έτσι, όταν μιλάμε μόνο για την ανδρική μορφή του Θεού, στην πραγματικότητα  μας παρέχεται μια ανεπαρκής κατανόηση του ποιος είναι ο Θεός», είπε η «αιδεσιμώτατη» Jody Stowell.4

2/ Χριστιανισμός (Ορθοδοξία) και Φεμινισμός.

Η χριστιανική Εκκλησία από τα πρώτα χρόνια της υπάρξεως της, υπήρξε μία πηγή ελευθερίας για τις γυναίκες, αφού δεν δέχθηκε κανενός είδους διαχωρισμό ή ανισότητα: «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ• πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (ΓΑΛΑΤΕΣ:3/28), όπως διακήρυξε ο Απόστολος Παύλος.

Ο φεμινισμός δεν συμβιβάζεται με την Ορθοδοξία, όπως δεν συμβιβάζεται κανένας -ισμός, που διεκδικεί δικαιώματα εις βάρος άλλων ανθρώπων. Ο Χριστιανός δεν διεκδικεί δικαιώματα, προσφέρει με αγάπη στους άλλους, προς Δόξαν Θεού, ελπίζοντας και όχι απαιτώντας την ανταπόδοση των άλλων.

Ο φεμινισμός είναι η καταστροφή της γυναίκας, είναι ασυμβίβαστος με την ορθόδοξη πίστη, η οποία ανυψώνει την γυναίκα-ιδίως δια της Παναγίας μας και των Αγίων γυναικών-και την τοποθετεί εκεί στον υψηλόν ρόλον και την αγία αποστολή ,που της χάρισε ο Θεός!

Στην Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία, η γυναικεία παρουσία ενδυναμώνεται μέσα από την πλειάδα των Αγίων Γυναικών, Οσίων, Ισαποστόλων, Μαρτύρων, Οσιομαρτύρων, Μεγαλομαρτύρων, οι οποίες, με κορυφή την Παναγία και Μητέρα του Χριστού και Υιού του Θεού, έχουν ιδιαίτερη θέση στην Αγιογραφία και Υμνογραφία της Εκκλησίας, αλλά και άφησαν το δικό τους στίγμα στην Θεολογία.

Στις χριστιανικές κοινωνίες, η ανάδειξη των γυναικών σε όλους τους θεσμούς και τα επαγγέλματα, δίνει πολλές δυνατότητες αξιοποιήσεώς τους και μέσα στον χώρο των χριστιανικών εκκλησιών, σε καίριους τομείς πνευματικής αλλά και κοινωνικής προσφοράς. Τα τελευταία χρόνια, πλέον, γυναίκες έγγαμες και άγαμες συμμετέχουν σε πολλές εκφάνσεις του ποιμαντικού έργου, προσφέροντας πολλές υπηρεσίες ανάλογα με τα χαρίσματά τους, στο έργον της Εκκλησίας.

Σε εποχές καθαρά πατριαρχικές και ανδροκρατούμενες κάποιες γυναίκες αναδεικνύονται σε συνεργάτιδες και συμβούλους Πατριαρχών (όπως η οσία Ολυμπιάδα η διακόνισσα) 5 ξεχωρίζουν, όμως και ως πνευματικοί οδηγοί ανδρών και γυναικών της εποχής τους, (όπως η οσία Ανθούσα).6 Μορφές αγίων, ανδρών και γυναικών, είναι παρούσες ενεργώς ως λαϊκοί –πιστοί και στο ποιμαντικό έργο της εκκλησίας.7

Ένα τέτοιο παράδειγμα στη νεώτερη Ελλάδα, αποτελεί η οσία Φιλοθέη η Αθηναία. Η προσφορά της υπήρξε τεράστια και ακόμη και σήμερα μετά από πέντε αιώνες, πάρα πολλά τοπωνύμια στην Αθήνα φέρουν το όνομα της, γεγονός που αποδεικνύει την αναγνώριση των απλών ανθρώπων στο πρόσωπό της. Η οσία Φιλοθέη η Αθηναία, έζησε στην Αθήνα τον 16ο αι. μ.Χ. Τέλεσε πλήθος από αγαθοεργίες και άσκησε το συμβουλευτικό έργο σε άντρες και γυναίκες.8

Μάλιστα θεωρείται ως μία από τις πρώτες ελληνίδες «φεμινίστριες», αφού αγωνίστηκε για τα δικαιώματα και την προστασία των γυναικών της εποχής της, καθώς και για την σχολική και επαγγελματική εκπαίδευση των νεαρών γυναικών. Μαρτύρησε από τους Τούρκους κατακτητές της εποχής, επειδή κήρυσσε την Ορθόδοξη πίστη.

Η άσκηση της συμβουλευτικής στον χώρο του ορθόδοξου χριστιανισμού δεν είναι μόνο ανδρικό προνόμιο, ούτε περιορίζεται μόνο σε ιερείς. Στις μέρες μας ασκούν συμβουλευτικό έργο λαϊκοί θεολόγοι (άντρες και γυναίκες), κατηχητές/κατηχήτριες, μοναχοί και μοναχές. Τα αποφθέγματα των μητέρων (ασκητριών), δηλαδή τα μητερικά9 που κυκλοφορούν, κάνουν πλέον τους θεολόγους να μιλούν και για πνευματική μητρότητα. Αρκετές φορές μάλιστα σήμερα (ιδιαίτερα σε γυναικεία μοναστήρια) ακούγεται στο τέλος της Θείας Λειτουργίας το «Δι’ ευχών των Αγίων Πατέρων και Μητέρων ημών…»

3/  Η εσφαλμένη αρχή της ισότητος των δύο φύλων.

Η καθημερινή πραγματικότης αλλά και η επιστήμη έχουν αποδείξει ότι η γυναίκα, δεν είναι ούτε κατώτερη, ούτε ίση, ούτε ανώτερη από τον άνδρα, αλλά απλώς διαφορετική.

Ο Φεµινισµός με το σύνθηµα της «ισότητας» και της «προόδου», καταστρέφει και τα δύο φύλα υποστηρίζοντας ότι η γυναίκα πρέπει να µιµείται τον άνδρα και ο άνδρας την γυναίκα. Και αυτό γιατί τα δύο φύλα είναι ισότιµα ακριβώς επειδή είναι διαφορετικά. Επειδή είναι διαφορετικά, µπορούν να ενωθούν σε ένα σώµα, όπως είναι ο σκοπός τους.

Αµβλύνοντας τις διαφορές των φύλων που υφίστανται φυσιολογικά, µειώνουµε την δυνατότητα της ενώσεώς τους σαν να είναι ένα σώµα. Όπως στο σώµα µας, τα µάτια είναι διαφορετικά από τα αυτιά, τα χέρια και τα πόδια και εκπληρώνουν διαφορετικές λειτουργίες, ενώνονται όλα αυτά σε ένα σώµα.

Αν όλα ήταν τα ίδια και έκαναν τα ίδια πράγµατα, δεν θα µπορούσαν να ενωθούν και να αποτελέσουν ένα σώµα. Δεν έχει νόημα η επιδίωξη της γυναίκας να μιμείται λοιπόν τον άντρα μια που αν είναι σαν και αυτόν, τι να θέλει μετά ο άντρας από αυτήν;

Πραγµατικά υπάρχουν σαφώς βιολογικές και ψυχολογικές διαφορές ανάµεσα στα δύο φύλα, οι οποίες είναι απαραίτητες προκειµένου να εκπληρώσουν το σκοπό τους, που είναι η πλήρης ένωση. Αν είχαν και τα δύο φύλα το ίδιο χάρισµα δεν θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα σώµα.  

Στη Νέα Εποχή, δίνεται έµφαση στην εξύψωση της θεάς και στην αφύπνιση του παγκοσµίου φεµινιστικού ιδεώδους. Η λατρεία γυναικείων θεοτήτων, ο θηλυκός πνευµατισµός, οι τελετές µαγείας από γυναίκες- ιερείς και η θηλυπρεπής προσανατολισµένη λατρεία της φύσεως είναι µερικά από τα πιο δυναµικά ρεύµατα στη «Νέα Εποχή».

Το Unisex10 επιδιώκει την κατάργηση των δύο φύλων, και την επιβολή του ανδρογυνισµού και την γυν(αικ)ανδρίας.

Η Πρόεδρος της Θεοσοφικής Εταιρείας, Αλίκη Μπέϊλυ (1880-1949), υπεστήριζε τα ακόλουθα αποκαλυπτικά για τα σχέδια της Νέας Εποχής που προωθούνται με το unisex:

«Όλες οι ανθρώπινες υπάρξεις θα εξελιχθούν σε θεϊκές υπάρξεις, που περιλαμβάνουν τα χαρακτηριστικά του αρσενικού και του θηλυκού μαζί! Αυτοί οι άνθρωποι θα είναι πολύ ανώτεροι από τους σημερινούς ομοφυλόφιλους. Θα είναι θεοί πνευματικοί, αληθινοί ομοφυλόφιλοι»!!!

Η κυριαρχία του θηλυκού καταλήγει στην απόρριψη του Θεού Πατέρα και οδηγεί στην λατρεία της Θεάς Μητέρας Φύσης ή της Γαίας που θεωρείται από τους ανθρωπιστές,  αυτοσυνείδητο ον!!!.

Αυτό υποστηρίζει και η λεγόμενη «Υπόθεση της Γαίας», της οποίας εμπνευστής είναι ο Τζέϊμς Λάβλοκ.11

κε. Ανθρωπισμός, ηθική και Χριστιανισμός

1/ Η Ηθική των ανθρωπιστών

Οι ανθρωπιστές προσπάθησαν, κατά καιρούς, να διερευνήσουν με τον δικό τους τρόπο, ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό: Την ηθική ή ηθικότητα. Οι Καντ, Καρτέσιος, και Νίτσε, είναι μόνο μερικοί φιλόσοφοι που ο καθένας έδωσε τις δικές του απαντήσεις στο ερώτημα του τι είναι ηθικό και τι όχι.

Οι κοινωνικοί ψυχολόγοι, ίσως με χαρακτηριστικώτερο παράδειγμα τον Δρ. Ζιμπάρντο,12 ενδιαφέρονταν να δουν πως οι κοινωνικές συνθήκες μπορούν να αλλάξουν τις συμπεριφορές των ανθρώπων, κάνοντάς τους περισσότερο ή λιγότερο ηθικούς.

Ο Δρ. Ζιμπάρντο στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Το φαινόμενο του Λούσιφερ: Πως καλοί άνθρωποι γίνονται κακοί» (Lucifer’s Effect: How Good People Turn Evil), υποστηρίζει πως όλα είναι σχετικά. Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα όρια μεταξύ καλού και κακού, αλλά αντίθετα η ηθικότητα εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από εξωτερικούς παράγοντες που επηρεάζουν την συμπεριφορά μας.

Εάν είμαστε μέλη ενός συνόλου που βρίσκεται σε σύγκρουση με μια δαιμονοποιημένη εξω-ομάδα (Εμείς VS οι Άλλοι), τότε είναι πολύ πιο εύκολο να διαπράξουμε αποτρόπαιες πράξεις εναντίον των αντιπάλων όταν λειτουργούμε ως σύνολο. Η ευθύνη της πράξεως δεν είναι προσωπική, αλλά αντίθετα «μοιράζεται» στα μέλη της ομάδας ή -πολύ συχνότερα- χρεώνεται σε έναν απώτερο, πάντοτε «καλό», σκοπό και επομένως εξανεμίζεται.

Συμπερασματικώς, κατά τους ανθρωπιστές:

-Η ηθική είναι ένα πολύ σχετικό θέμα. Εξαρτάται από την διατύπωση του ηθικού ζητήματος, τις προδιαθέσεις μας, τις κοινωνικές συνθήκες αλλά και το αναμενόμενο τελικό αποτέλεσμα.

-Το καλό και το κακό δεν έχουν ξεκάθαρα όρια. Μια πράξη που σε μια δεδομένη στιγμή μας φαίνεται απολύτως ηθική και δικαιολογημένη, μπορεί στο επόμενο λεπτό να είναι εντελώς ανήθικη.

-Στις δύσκολες εποχές που ζούμε, οι οποίες αποτελούν πρόσφορο έδαφος για κάθε είδους εχθρικά συναισθήματα απέναντι σε συνανθρώπους μας (πολυεπίπεδος ρατσισμός, ανταγωνιστικότητα, μεταναστευτικά ζητήματα, οικονομική ανέχεια κ.α.) πρέπει να έχουμε όλα αυτά στο νου μας όταν καλούμαστε να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις, κυρίως όταν βάσει αυτών διακυβεύεται η ζωή τρίτων.13

Το πώς ερμηνεύουν οι ανθρωπιστές την έννοια της ηθικής, φαίνεται ακόμη και από το σχετικό απόσπασμα του βιβλίου, «Ηθικό και Ανήθικο»

«Δεν είχε κανένα δισταγμό, μιλούσε όχι για τον έρωτα αλλά για την ηδονή. Βεβαίως έκανε λόγο για την μοναδική ηδονή που μπόρεσε να ομολογήσει, κι’ εννοώ εκείνη που δοκίμαζε με μια φίλη της... Ο τρόπος της να μιλά για τον σαρκικό έρωτα θύμιζε κάπως τον τρόπο των μικρών κοριτσιών που τα προορίζουν για την διαφθορά: αθώος και ωμός...» (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).

Αυτά πρεσβεύουν λίγο-πολύ, σε γενικές γραμμές, οι νεοανθρωπιστές για την ηθική, το ηθικό και το ανήθικο.

2/  Χριστιανική Ηθική.14

Κατά την χριστιανική Ηθική, η ανηθικότητα ―υπό την γενικώτερη έννοια («χαλεπών και ανοσίων πράξεων», «αισχρών συνηθειών» ή «πονηρών ηθών»)― ταυτίζεται με την αμαρτία, η οποία έχει ποικίλες μορφές. Βασικώς, τα αμαρτήματα ως πάθη (πνευματικά νοσήματα), που υποδουλώνουν τον άνθρωπο, διακρίνονται σε ψυχικά και σαρκικά.

Ψυχικά πάθη είναι η λήθη, η ραθυμία και η άγνοια. Από τα τρία αυτά σκοτίζεται το μάτι της ψυχής, δηλαδή ο νους, και κυριεύεται από όλα τα πάθη, τα οποια είναι:

Ασέβεια, κακοδοξία (η κάθε αίρεση), βλασφημία, θυμός, οργή, πικρία, οξυθυμία, μισανθρωπία, μνησικακία, καταλαλιά, κατάκριση, λύπη χωρίς λόγο, φόβος, δειλία, φιλονικία, ζήλια, φθόνος, κενοδοξία, υπερηφάνεια, υποκρισία, ψεύδος, απιστία, πλεονεξία, φιλοϋλία, εμπαθής προσκόλληση σε κάτι, σχέση με γήϊνα πράγματα, ακηδία, μικροψυχία, αχαριστία, γογγυσμός, οίηση, δολιότητα, αναίδεια, αναισθησία, κολακεία, υπουλότητα, ειρωνεία, διβουλία, συγκατάθεση σε αμαρτήματα του παθητικού μέρους της ψυχής, και συνεχή μελέτη αυτών, περιπλάνηση των λογισμών, η μητέρα των κακών φιλαυτία και η ρίζα όλων των κακών η φιλαργυρία, κακοήθεια και πονηρία.

Σωματικά πάθη είναι: Γαστριμαργία, λαιμαργία, απόλαυση, μέθη, λαθροφαγία, ποικιλότροπη φιληδονία, πορνεία, μοιχεία, ασέλγεια, αιμομιξία, παιδεραστία, κτηνοβασία, κακές επιθυμίες και όλα τα παρά φύση αισχρά πάθη. Κλοπή, ιεροσυλία, ληστεία, φόνος, η κάθε σωματική άνεση και απόλαυση των θελημάτων της σάρκας, και μάλιστα όταν έχει υγεία το σώμα.

Μαντείες, οιωνισμοί, κλυδωνισμοί, αγάπη για στολίδια προς επίδειξη, κομπασμοί, νωθρότητες, καλλωπισμοί, φτιασιδώματα του προσώπου, αξιοκατάκριτη αργία, φαντασιώσεις, τυχερά παιχνίδια, η εμπαθής παράχρηση των τερπνών του κόσμου, η φιλοσώματη ζωή που παχαίνει το νου, και τον κάνει γήϊνο και κτηνώδη, και δεν τον αφήνει να ανυψωθεί προς τον Θεό και προς τις εργασίες των αρετών.

Ρίζες όλων αυτών των παθών και πρωταίτιες είναι η φιληδονία, η φιλοδοξία, και η φιλαργυρία από τις οποίες γεννιέται κάθε κακό.

Δεν αμαρτάνει ποτέ ο άνθρωπος, αν πρωτύτερα δεν υπερισχύσουν και δεν τον κατακυριεύσουν οι δυνατοί γίγαντες που αναφέρει ο σοφότατος ασκητής Μάρκος, δηλαδή η λήθη, η ραθυμία, και η άγνοια.

Αυτές τις γεννά η ηδονή, η καλοπέραση, και η αγάπη της δόξας των ανθρώπων και του περισπασμού (απασχόληση προσοχής). Πρώτη αιτία όλων αυτών και κακή μητέρα είναι, η φιλαυτία, δηλαδή η παράλογη αγάπη του σώματος κι’ εμπαθής προσκόλληση σ` αυτό. Η διάχυση και η χαύνωση του νου με ευτραπελίες και αισχρολογίες προξενούν πολλά κακά και πολλές πτώσεις, όπως επίσης η θρασύτητα και ο ακατάσχετος (ειρωνικός) γέλως.

Πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι η εμπαθής φιληδονία είναι πολύμορφη και πολύτροπη, και είναι πολλές οι ηδονές που εξαπατούν την ψυχή, όταν δεν είναι στερεωμένη στον Θεό με νίψη και θείο φόβο, και δεν φροντίζει για την εργασία των αρετών με αγάπη προς τον Χριστό. Είναι παρά πολλές οι ηδονές που τραβούν προς τον εαυτό τους τα μάτια της ψυχής.

Είναι οι ηδονές των σωμάτων, των χρημάτων, των απολαύσεων, της ραθυμίας, της εξουσίας, της φιλαργυρίας, της πλεονεξίας.15

       Γι` αυτό εκείνος που αγαπά την φιλοχρηματία, την φιλαργυρία και την πλεονεξία είναι ακόλαστος. Γιατί όπως ο ακόλαστος έχει έρωτα προς τα σώματα, έτσι και αυτός έχει έρωτα προς τα χρήματα. Ή μάλλον, αυτός είναι πιο ακόλαστος, αφού δεν έχει τόσον βία από την φύση, να τον σπρώχνει σ` αυτά.

Ώστε πρέπει να γνωρίζουμε καλά ότι η φιληδονία δεν έγκειται μόνο στην τρυφή και στην απόλαυση των σωμάτων, αλλά σε κάθε τρόπο και πράγμα που το αγαπά κανείς με πάθος και με την προαίρεση της ψυχής του.

H ανήθικη διαγωγή στον ορθόδοξο χριστιανισμό δεν νοείται ψυχαναγκαστικά ή δικανικά ως αθέτηση ή παράβαση μιας εντολής, ενός νόμου (αιδώς) ή ενός άρθρου κάποιου (θείου) ηθικού κώδικος (σέβας) ―με την παράβαση του οποίου θα προσβληθεί ή θα βλαφτεί ο Θεός― αλλά ως πνευματική ασθένεια που θα βλάψει τον ίδιο, τον κοινωνικό του περίγυρο και το φυσικό του περιβάλλον.16

Και αυτό γιατί, κατά την χριστιανική αποκάλυψη, ο άνθρωπος δεν «σώζεται» τηρώντας από μόνος του (ατομικώς) κάποιες αρετές, αλλ’ «εκκλησιαστικώς» (εσχατολογικώς και μυστηριακώς/ευχαριστιακώς) χάρη στον Σταυρό (δηλ. την θυσιαστική αγάπη) και την Ανάσταση του σαρκωμένου Θεού, ανατρέποντας έτσι κάθε συμβατική (ορθολογική/φιλοσοφική) αξιολογία τού ειδωλοποιημένου κτιστού (Φύσεως, Εγώ, Κοινωνίας, Κράτους κ.λπ.).

Σε αντίθεση με τον δυτικό Φραγκοπαπισμό και τον προτεσταντισμό, στους Πατέρες της Ορθόδοξης Εκκλησίας δεν γίνεται λόγος για μία αυτόνομη ηθική, για μια ηθικολογία, που συνδέεται με μια εξωτερική βελτίωση της ζωής, αλλά κυρίως για ασκητική.

Κατ' αρχάς, η λεγόμενη ηθική συνδέεται με την δογματική, δεν στηρίζεται δηλαδή σε φιλοσοφικές και μεταφυσικές ιδέες, αλλά στις αποκαλυφθείσες αλήθειες. Διαβάζοντας τα πατερικά κείμενα, διακρίνουμε καθαρά ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας, δεν δέχονταν την ηθική, όπως νοείται σήμερα. Όταν χρησιμοποιούσαν αυτόν τον όρο στα συγγράμματά τους, τα λεγόμενα ηθικά, στην πραγματικότητα εννοούσαν την ασκητική. Έδιναν μεγάλη σημασία στον νου του ανθρώπου, που διαφοροποιείται από την λογική και είναι ο οφθαλμός της ψυχής.

Για τους Πατέρες της Εκκλησίας υπάρχουν δύο ειδών άνθρωποι:

Είναι άνθρωποι που έχουν εσκοτισμένον τον νουν και, επειδή έχουν εσκοτισμένον τον νουν, έχουν την όψη ανήθικων ανθρώπων, αυτό που λέμε σήμερα είναι κακοί άνθρωποι, ανήθικοι άνθρωποι· αλλά οι Πατέρες το εννοούν ως σκοτασμό του νοός.

Και είναι οι άνθρωποι που έχουν «φωτισμό νοός».

Κάθε ηθικό σύστημα των ανθρωπιστών, έχει διαφορετικά κριτήρια που καθορίζουν το ηθικό και το ανήθικο. Στην Ορθοδοξία συμβαίνει κάτι διαφορετικό.

«Δεν μπορείς να βασίσεις ένα ηθικό σύστημα σε αυτό, ότι δηλαδή αυτό είναι ηθικό και αυτό είναι ανήθικο. Δεν έχει καμία σχέση με την ηθική από αυτής της απόψεως. Ορθόδοξη ηθική δεν υπάρχει, υπάρχει μόνον ασκητική».

Έτσι δικαιολογούνται οι ξαφνικές αλλαγές πορνών και τελωνών. Στην ακολουθία της Μ. Τρίτης, λέγεται για την πόρνη γυναίκα: «Η πρώην άσωτος γυνή εξαίφνης σώφρων ώφθη, μισήσασα τα έργα της αισχράς αμαρτίας». Πρόκειται για αλλαγή που γίνεται με την Χάρη του Θεού.

«Υπάρχει, ας πούμε, μια αίσθηση ιστορική μέσα στην παράδοσή μας, η οποία δεν βασίζεται πάνω σε ηθικά κριτήρια, αλλά βασίζεται σε ασκητικά κριτήρια. Διότι, εκείνος ο οποίος μπορεί να είναι βουλιαγμένος, ας πούμε, μέσα σ' αυτού του είδους την αμαρτία κλπ., έξαφνα, με μία αλλαγή, γίνεται άγιος της Εκκλησίας…Έχουμε τέτοια παραδείγματα αρκετά στην Ορθοδοξία. Εδώ για να δη κανείς μια διαφορά βλέπει ότι στην δική μας Εκκλησία μπορεί μία πόρνη να γίνει καλόγρια σ' εμάς, δηλαδή, και μάλιστα κι’ ευπρόσδεκτη κιόλας».

Άλλωστε, και αυτή η πτώση του ανθρώπου δεν είναι ηθική, αλλά πραγματική, που συνετέλεσε στην διαφθορά όλου του ανθρώπου, επηρέασε ακόμη και την κτίση. Η πτώση εκφράζεται ως σκοτασμός του νου, ως στέρηση «της δόξης του Θεού» (ΡΩΜ: 3/23).

«Πολλοί εννοούν την πτώση σήμερα ως ηθική πτώση, ενώ όταν μιλάει ο Συμεών ο Νέος Θεολόγος για πτώση δεν εννοεί ηθική πτώση…..ο Συμεών ο Νέος Θεολόγος είναι ασκητής. Διδάσκει ασκητική κι όχι ηθική και σκέφτεται ασκητικά και όχι ηθικά. Εννοεί ότι έχουν γίνει τώρα Επίσκοποι άνθρωποι που δεν έχουν νοερά προσευχή. Αυτό εννοεί. Γι’ αυτό είναι σαν τους παλαιοτέρους λαϊκούς, που δεν είχαν ακόμα νοερά προσευχή, που ήσαν νεοφώτιστοι, αλλά όχι φωτισμένοι ακόμα».

Ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος ομιλεί για θέωση και όχι για μια ηθική.

Επίσης, όταν κάνει λόγο ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος για το ότι οι κληρικοί έχουν εκπέσει, δεν εννοεί απλώς τα ηθικά παραπτώματα, αλλά ότι έχασαν αισθητώς την Χάρη του Θεού. Έτσι, η ηθική δεν χωρίζεται από το δόγμα της Εκκλησίας και είναι καθαρά ασκητική. Γι’ αυτό διαφέρει σαφέστατα η Χριστιανική ηθική, όπως επικράτησε στην Δύση, από την ασκητική.

«Κανένας από τους Πατέρας της Εκκλησίας δεν ήταν φιλόσοφος και ο τρόπος της θεολογίας τους ήταν καθαρά αντιορθολογικός, δηλαδή νοερά προσευχή κλπ. Η άσκηση δεν ήταν ηθική. Υπάρχει διαφορά μεγάλη μεταξύ ηθικής και ασκητικής. Δεν είναι το ίδιο πράγμα. Διότι η άσκηση είναι θεραπευτική, ενώ η ηθική δεν βοηθά σε τίποτα. Η ηθική οδηγεί στην κόλαση στο τέλος τέλος…..

Η Ορθόδοξη ηθική είναι ασκητική, αλλά δεν έχει τα θεμέλια της φιλοσοφίας. Δεν έχει καμία σχέση με την φιλοσοφική ηθική. Ούτε με την θρησκευτική ηθική των δυτικών παπικών, σχολαστικών, προτεσταντών κλπ. Καμιά σχέση με αυτό το φαινόμενο. Στην Ορθοδοξία, ο χειρότερος άνθρωπος μπορεί να καθαρισθεί και να φθάσει στην φώτιση».

Ασφαλώς το πρόβλημα είναι θεραπευτικό και όχι ηθικό, όπως εννοούν οι ανθρωπιστές και πολλοί απλοί αλλά ανιστόρητοι και αγνώτες στα περί της ορθόδοξης πίστεως άνθρωποι, σήμερα την ηθική.

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, δεν ανευρίσκει κανείς απλώς ηθικά συστήματα, αλλά θεραπευτική αγωγή, δηλαδή εκτίθενται τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι θεραπεύονται. Βεβαίως, δεν πρόκειται για εξωτερικούς τρόπους, αλλά για συνεργεία Θεού και ανθρώπου, αφού η Χάρη ενεργεί και ο άνθρωπος συνεργεί.17

Οι άνθρωποι, κατά τους Πατέρες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, δεν χωρίζονται σε ηθικούς και ανήθικους, σε ευσεβείς και ασεβείς, με κριτήρια ανθρωποκεντρικά και ηθικολογικά. Στην Ορθόδοξη παράδοση η ανθρωπότητα δεν χωρίζεται σε καλούς ή κακούς ανθρώπους, σε ηθικούς και ανήθικους. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία υπάρχουν στάδια τελειότητας. Όχι ηθικός-ανήθικος, καλός-κακός.

Στις ημέρες μας, δυστυχώς, μερικοί ρασοφόροι και λαϊκοί-θεολόγοι, στα πλαίσια της εκκοσμικεύσεως της Εκκλησίας και εκφιλοσοφισμού της Ορθοδόξου πίστεως, μετέτρεψαν την Ορθοδοξία σε ένα ηθικό σύστημα για την βελτίωση και την συγκρότηση της κοινωνίας, που συνεργάζεται με την αστυνομία για την βελτίωση των κοινωνικών συνθηκών.

Όσοι από τους σημερινούς λαϊκούς και ρασοφόρους επιμένουν σε ηθικολογίες και ευσεβισμούς, εκτός των δογμάτων της Ορθοδόξου πίστεως,  ορθοδοξίζουν, εθελοθρησκεύουν και μεταβάλλουν άθελά τους ίσως, αλλά ασυγχωρήτως, την Ορθοδοξία από την Πίστη της Αληθειας, σε μια ηθική θρησκεία, όπως και οι άλλες.18

κστ. Οι θέσεις και οι στόχοι του ανθρωπισμού και των ανθρωπιστών

Σύμφωνα με όσα προαναφέραμε μέχρι τώρα, ο Ανθρωπισμός:

1/ Εμπνέει τους ανθρώπους με το όραμα της Αυτοθεώσεως γιατί έχει μέσα του το σπέρμα της Εωσφορικής αλαζονείας.

2/ Φέρει ενδοσκοπικό και αντιχριστιανικό χαρακτήρα.

3/ Παραμερίζει τον θείο και υπερφυσικό παράγοντα και απορρίπτει την επικοινωνία με τον ουρανό.

4/ Αντικαθιστά την αιώνια βασιλεία του Θεού με την πρόσκαιρη εγκόσμια «Βασιλεία» του ανθρώπου.

5/ Υψώνει τον θρόνο του ανθρώπου δίπλα στο θρόνο του Θεού και παράλληλα διεκδικεί την διαδοχή ή την αντικατάσταση του Θεού με το εαυτόν του!

Ουσιαστικά κηρύσσει τον θάνατον του Θεού και την γέννηση του Ανθρώπου-θεού ή του Υπερανθρώπου.

6/ Ανακηρύσσει σαν ελιξήρια της ζωής την ανθρώπινη σκέψη (ορθολογισμός), την επιστήμη και τους Φραγκο-Ταλμουδικούς ιδεολογικοπολιτικούς σχηματισμούς των συγχρόνων, λεγομένων (ψευδο) δημοκρατικών κοινωνιών.

7/ Υποβαθμίζει τον Θεόν και περιφρονεί το Ευαγγέλιον Του, επαναλαμβάνοντας ακατάπαυστα πως ο ανθρώπινος λόγος, αποτελεί την μοναδική πηγή εμπνεύσεως και δυνάμεως για την μεταμόρφωση και ηθική τελείωση του ανθρώπου.

8/ Αντικαθιστά την εν Χριστώ αποκάλυψη με την γνωσιολογία, διδασκομένη εν πολλοίς σε αποκρυφιστικές στοές και την απολύτρωση με ανθρώπινους κώδικες ηθικής συμπεριφοράς, τους οποίους κατά κανόνα καθορίζουν, συντάσσουν και επιβάλλουν οι αλαζόνες εξουσιαστές της γης και οι εντολοδόχοι διαχειριστές τους.

*

Οι ανθρωπιστές αγνοούν ότι τον Ορθόδοξο χριστιανό, ενδιαφέρει η επίγνωση της Αληθείας και όχι η γνώση.

Σ’ αυτή την κατάσταση ευρισκόμενοι ή οδηγούμενοι από τους διαφωτιστές-ανθρωπιστές της Νέας Εποχής, οι άνθρωποι, ποτέ μα ποτέ δεν πρόκειται να σηκώσουν κεφάλι. Δεν πρόκειται να έχουν ελευθερία, πρόοδο, δικαιοσύνη, εξαφάνιση των πολέμων που συντηρεί το Σύστημα των ανθρωπιστών. Ποτέ δεν πρόκειται να δουν το πρόσωπο της αληθινής Ειρήνης!

Με την απόλυτη ανθρωποκεντρική τοποθέτηση:

«Αρχή και τέλος του κοινωνικού ανθρώπου είναι η ελευθερία, η ευτυχία και η ευημερία του. Για την πραγμάτωση του σκοπού αυτού ο άνθρωπος είναι αποκλειστικά υπεύθυνος, καθ’ όσον η ελευθερία του και η ευτυχία του, δεν εκχωρούνται από κάποια υπερτέρα δύναμη», όλα τα αυτόνομα-ανθρωποκεντρικά κοσμοσυστήματα, διαπράττουν το λογικό σφάλμα, να θεωρούν ως δεδομένο το ζητούμενο, καθ’ όσον εκείνο που επιζητεί ο άνθρωπος αλλά ακόμα δεν βρίσκει, είναι η ειρήνη, η δικαιοσύνη, η ευτυχία του, η ευδαιμονία του.

Εάν αυτό λέγεται ανθρωπισμός, τους τον χαρίζουμε. Θλιβόμαστε όμως για την ηθική κατάπτωση και πνευματική ερήμωση των συγχρόνων διαφωτιστών και ευχόμαστε ο Τριαδικός Θεός,  να τους ανοίξει τους οφθαλμούς της συσκοτισμένης ψυχής τους, ώστε να δουν το Φως το Αληθινό!

Κάτι βέβαια που υπό τις παρούσες συνθήκες, φαίνεται πολύ δύσκολο έως αδύνατο. Μην ξεχνάμε όμως, ότι: «Τα αδύνατα παρά ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστί» (ΜΑΡΚΟΣ:10/27).

Συνεχίζεται

---

1 Θεηπόλος (αντί Θεοπόλος)= Ιερεύς, Υπηρέτης του Θεού.

Θελξίμβροτος (ο,η)= Ο θέλγων, ο απατών δι’ ηδονής, τους ανθρώπους.

Ιάλεμος= Θρήνος, κοπετός.

Ιθύφαλλος (ο)= Ασελγής, κακοήθης, διεφθαρμένος άνθρωπος.

Ίμερος (ο)= Επιθυμία, έρως.

Μισάνθρωπος (ο,η)= Ο μισών τους ανθρώπους.

Νερτέριος,α,ον=Ο ανήκων ή ευρισκόμενος εις τους νερτέρους (τους υπό γην), υποχθόνιος.

Ραιστήρ(ο,η)= Κατασυντρίβων, Συνθλίβων, σφύρα.

Χαλίφρων-ονος (ο,η)= ελαφρόνους, κουφόνους, ενδοτικός.

2 Ο φεμινισμός ως κίνημα με την σύγχρονη έννοια, μπορεί να χρονολογηθεί από την εποχή του Διαφωτισμού με κύριους εκπροσώπους, την Λαίδη Mary Wortley Montagu και τον  Μαρκήσιον de Condorcet, υπέρμαχον της γυναικείας εκπαιδεύσεως. Η πρώτη επιστημονική κοινότητα για γυναίκες ιδρύθηκε στο Μίντελμπουργκ, μια πόλη στα νότια της τότε Ολλανδικής Δημοκρατίας, το 1785.

Την ίδια περίοδο, έγιναν επίσης δημοφιλείς εφημερίδες για γυναίκες που εστίαζαν σε θέματα, όπως η επιστήμη. Η «Υπεράσπιση των Δικαιωμάτων της Γυναίκας» (A Vindiacation of the Rights of Woman) της Mary Wollstonecraft του 1792, είναι ένα από τα πρώτα έργα που μπορούν να αποκληθούν φεμινιστικά.

Οι απαρχές του κινήματος του φεμινισμού, τοποθετούνται γύρω από την Γαλλική Επανάσταση. Αρχικά, είχε την μορφή ενός τετραδίου παραπόνων (1789), το οποίο αργότερα εξελίχθηκε στην λεγόμενη Διακήρυξη Δικαιωμάτων των Γυναικών (1791).... Από εκεί το ενδιαφέρον μεταφέρεται στην Αγγλία, 70 χρόνια αργότερα, με τον αγώνα για την διεκδίκηση ψήφου. Βασική αρχή δεν ήταν άλλη από την ισότητα των 2 φύλων. Κάπου στον εικοστό αιώνα εμφανίζονται και οι σουφραζέτες οι οποίες ξεκίνησαν την δράση τους, με εισβολές σε βουλευτικές συνεδριάσεις και συνέχισαν με εμπρησμούς δημοσίων κτηρίων (suffrage= Ψήφος, δικαίωμα ψήφου, ψηφοφορία).

Το οργανωμένο κίνημα χρονολογείται από το πρώτο συνέδριο για τα δικαιώματα των γυναικών στο Seneka Falls, στην Νέα Υόρκη, το 1848. Το 1869, ο Τζων Στιούαρτ Μίλλ, εξέδωσε το «Η Υποταγή των Γυναικών» (The Subjection of Women), για να δείξει πως “η νόμιμη κατωτερότητα του ενός φύλου από το άλλο είναι λάθος...και... ένα από τα κύρια εμπόδια στην βελτίωση και την πρόοδο της ανθρωπότητας.”

Την ίδια περίπου περίοδο στις Η.Π.Α. (1848), έχουμε την πρώτη Διακήρυξη Συναισθημάτων, με αιτήματα που αφορούσαν το δικαίωμα ψήφου και την διεκδίκηση δικαιωμάτων γενικότερα, σε σχέση με προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι γυναίκες της εποχής, είτε στο σπίτι είτε στον χώρο εργασίας τους. 40 χρόνια μετά έχουμε το πρώτο Φεμινιστικό Συνέδριο.

Ημέρα ορόσημο για το φεμινιστικό κίνημα, έγινε η 8 Μαρτίου 1857, όπου 20.000 εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας διεκδίκησαν την μείωση του ωραρίου εργασίας, μέσω μαζικής απεργίας σε μια περίοδο, που ο συνδικαλισμός απαγορευόταν.

3 François Marie Charles Fourier (1772-1837). Αn Utopian Socialist and French philosopher, is credited with having coined the word "féminisme" in 1837. The words "féminisme" ("feminism") and "féminist" ("feminist") first appeared in France and the Netherlands in 1872, Great Britain in the 1890s, and the United States in 1910, and the Oxford English Dictioanary lists 1852 as the year of the first appearance of "feminist" and 1895 for "feminism". Depending on the historical moment, culture and country, feminists around the world have had different causes and goals.

Most western feminist historians contend that all movements working to obtain women's rights should be considered feminist movements, even when they did not (or do not) apply the term to themselves. Other historians assert that the term should be limited to the modern feminist movement and its descendants. Those historians use the label "protofeminist" to describe earlier movements.

4 Rev. Jody Stowell is a «priest» in the Church of England, who's passionate about working for equality between men and women in the Church and beyond. She writes and blogs about faith, feminism, community and being a priest. She is part of the Christian think-tank Fulcrum' and the campaign groups Yes 2WomenBishops... (Πηγή: threads | Jody Stowel, https://www. threadsuk. com/author/jody-stowell)

5 Για τον βίο της καθώς και το βίο άλλων επιφανών διακονισσών των βυζαντινών χρόνων βλ. στον ιστότοπο: http://www.aegeantimes. gr/pigizois/ BIBLIA/ diakonisses_kef_%CE%95.htm

6 Η μνήμη της Αγίας, εορτάζεται στις 27 Ιουλίου.

7 Ιδιαίτερα για την «συμμετοχή της γυναίκας στο ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας» βλ. ομότιτλο άρθρο της Β. Γιαννακοπούλου (2004) στο τιμητικό αφιέρωμα για τον Κ. Δ. Μουρατίδη, Αθήνα, σ. 911-920. Πρβλ. και τις συμβολές της επίκουρης καθηγήτριας Δήμητρας Κούκουρα (2001) «Η θέση της γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία και την Θεολογία»--Επίσης και του καθηγητού Ιω. Πέτρου(2001), «Φύλο, κοινωνικοί ρόλοι, Ορθοδοξία στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα» στην Επιστημονική Επετηρίδα της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Νέα Σειρά, τ. 11, Θεσσαλονίκη: Τμήμα Θεολογίας, σ. 191-198 και 253-263.

8 Βίκτωρος Ματθαίου, Μέγας Συναξαριστής, τ. Β΄, σ. 439.

9 Δ.Γ. Τσάμη (1990-96). (Επιμέλεια), Μητερικόν: Διηγήσεις και βίοι των αγίων μητέρων της ερήμου ασκητριών και οσίων γυναικών της ορθοδόξου εκκλησίας, Θεσσαλονίκη (τόμοι 6). και Π.Β. Πάσχου (1990). (Επιμέλεια), Νέον Μητερικόν. Άγνωστα και ανέκδοτα πατερικά και ασκητικά κείμενα περί τιμίων και αγίων Γυναικών. Αθήνα,Ακρίτας

10 Η λέξη Unisex είναι Αγγλική και σύνθετη από τις λέξεις unite που σηµαίνει «εvώνω» και sex που σηµαίνει «φύλο». Unisex λοιπόν σηµαίνει «εvώνω τα (δύο) φύλα». Η λέξη Sex προέρχεται από τη λατινική λέξη «sectus» που σηµαίνει «διαχωρισµός». Δηλαδή ότι το ανθρώπινο είδος είναι χωρισµένο στα δύο, το αρσενικό και το θηλυκό. Έτσι, unisex σηµαίνει αµφίφυλο ή ερµαφρόδιτο.

Βασικά χαρακτηριστικά του unisex που βρίσκει στην εφηβεία το πλέον κατάλληλο έδαφος για να καρποφορήσει, είναι η ενδυµασία, οι κοµµώσεις, τα κοσµήµατα και τα καλλυντικά και για τα δύο φύλα. Φαινόµενα όπως τα ινστιτούτα καλλονής για άνδρες και τα Body- Building για γυναίκες. Προπαγάνδα unisex µέχρι και στις κακές συνήθειες, όπως το κάπνισµα και το αλκοόλ.

11 Ο Τζέϊμς Εφραίμ Λάβλοκ (James Ephraim Lovelock) μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου, είναι ένας ανεξάρτητος επιστήμονας, συγγραφέας, ερευνητής και περιβαλλοντολόγος. Είναι διάσημος κυρίως επειδή πρότεινε και εκλαΐκευσε την υπόθεση της Γαίας, με βάση την οποία επιχειρηματολογεί ότι η Γη λειτουργεί ως ένα είδος υπεροργανισμού (όρος πλασμένος από την Λιν Μάργκουλις).

12 Philip George Zimbardo (1933-;) is an Italian-American psychologist and a professor at Stanford University. He became known for his 1971 Stanford prison experiment and has since authored various introductory psychology books, textbooks for college students, and other notable works, including The Lucifer Effect, The Time Paradox and The Time Cure.

13 Δημήτρης Αγοραστός,http://psychologein.sciblogs. net/2010/01/06/ ethics/.

14 Λόγος Ψυχοφελής και θαυμάσιος, Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, http:// www. pigizois. gr/ pneumatikoi_logoi/damaskinos.htm

15 Όλες αυτές οι ηδονές, έχουν λαμπερά πρόσωπα και αξιαγάπητα, ικανά να προσελκύσουν εκείνους που παθαίνονται, για όλα αυτά, δεν έχουν σφοδρό έρωτα προς την αρετή και δεν υπομένουν τη σκληρότητά της. Κάθε σχέση, με τα γήϊνα και η κάθε προσκόλληση σε αυτά, προξενεί ηδονή και ευχαρίστηση σ` αυτόν που την έχει, και αποδεικνύει ότι είναι ανώφελο και βλαβερό, το επιθυμητικό μέρος της ψυχής όταν είναι εμπαθές, επειδή εξαιτίας του, εκείνος που στερείται κάτι που ποθεί, υποτάσσεται στον θυμό, στην οργή, στην λύπη και στην μνησικακία.

Αν τώρα μαζί με την εμπαθή προσκόλληση, επικρατήσει και κάποια έστω μικρή συνήθεια, αλίμονο! Κάνει τότε εκείνο που κυριεύτηκε από αυτήν, να ακολουθεί διαρκώς την παράλογη αυτή εμπαθή προσκόλληση αναίσθητα και χωρίς θεραπεία, με την ηδονή που είναι κρυμμένη μέσα σ` αυτή.

16 Ιω. Χρυσ., MPG 61, 435-441, Ισίδ. Πηλουσιώτης., MPG 78, 1116

17 Πρόκειται για την κάθαρση, τον φωτισμό και την θέωση. Στην ενότητα του Θεανθρωπισμού, θα γίνει ανάλυση αυτής της θεραπευτικής πορείας, αλλά εδώ παρουσιάζεται επιγραμματικά για να προσδιορισθεί με συντομία, πώς εννοείται η ασκητική, η οποία ταυτίζεται με την θεραπευτική αγωγή και είναι το αντίθετο της (Χριστιανικής) ηθικής, την οποία μπορεί να βρει κανείς και σε άλλες Χριστιανικές ομολογίες.

18 Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει ηθική, όπως το βλέπουμε στα φιλοσοφικά, θρησκευτικά και δυτικά Χριστιανικά συστήματα, αλλά έχει ασκητική. Η Ορθόδοξη ασκητική είναι συνεργεία του ανθρώπου στην άκτιστη ενέργεια του Θεού.