Η ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ TΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ
ΠΡΩΤΩΝ Μ.Χ. ΑΙΩΝΩΝ
(ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ)
Μέρος 7ο
- Ανέσυραν
από το χρονοντούλαπο της…φαντασίας τους, δύο αιώνες μετά την Ανάσταση του
Κυρίου, έναν μάγο, ανάμεσα στους πολλούς της εποχής Του (1ος αιών), τον οποίον ωνόμασαν Απολλώνιο Τυανέα (Α.Τ.)1,
και τον χρησιμοποίησαν για την υλοποίηση των αντιχριστιανικών σχεδίων
τους, με την βοήθεια του μυθοπλάστη νεοπυθαγορείου/σοφιστή Φλάβιου Φιλοστράτου
(3ος μ.Χ. αιών). Εδημιούργησαν, έτσι, τον μύθο του Απολλωνίου του Τυανέως.
Ποιοί
ήσαν οι κυριώτεροι ισχυρισμοί των συνωμοτών-πλαστογράφων για τον Απολλώνιο τον
Τυανέα;
1ος -Γεννήθηκε
στα Τύανα της Καππαδοκίας με πιθανή χρονολογία γεννήσεως μεταξύ 3-15 μ.Χ. Η
στιγμή της γεννήσεώς του συνδέεται με θαυμαστά και υπερφυσικά γεγονότα (σμήνος
λευκών κύκνων περιέβαλλε την μητέρα του με ανυψωμένα τα πτερά τους προς τον
ουρανό, κεραυνός του Δία έπεσε δίπλα στο νεογέννητο χωρίς να το αγγίξει, κλπ).
2ος-Χαρακτηρίστηκε
ως νεοπυθαγόρειος φιλόσοφος, ιερέας του Ασκληπιού, μύστης και θεραπευτής με
ξανθή κώμη και γαλανά μάτια. Στον Α.Τ. αποδίδει ο Φιλόστρατος θαυμαστές ιάσεις,
διώξεις δαιμονίων ακόμη και ανάσταση
μιάς κόρης.
3ος-Ο βίος
και τα έργα του συνεγράφησαν από τον Φιλόστρατο σε οκτώ βιβλία «Τα ες τον
Τυανέα Απολλώνιον».
-Οι πηγές του
Φιλοστράτου, σύμφωνα με τον ίδιον, ήσαν:
-Σημειώματα κάποιου
Μοιραγένους αφορώντα στον «Απολλώνιο Τυανέα μάγο και φιλόσοφο».
-Κάποιος Μάξιμος Αιγιεύς
ή εξ Αιγών Κιλικίας.
-Απομνημονεύματα ή
ημερολόγιο κάποιου Δάμιδος,μαθητού του Α.Τ.
-Άγνωστος αριθμός
επιστολών του Α.Τ.(77,κατ’άλλους 197).
4ος-Ο Α.Τ.
ήταν μετενσάρκωση του Ιησού Χριστού. Κατ’ άλλην εκδοχή, ο Ιησούς δεν ήταν
ιστορικό πρόσωπο και οι Χριστιανοί στο πρόσωπο του Α.Τ. εδημιούργησαν τον Ιησού
ως αρχηγό της πίστεώς τους.
5ος-Τα
ευαγγέλια και τα λοιπά βιβλία της Καινής Διαθήκης δεν τα έγραψαν οι
Απόστολοι αλλά οι ζηλωτές χριστιανοί από
τα τέλη του 3ου μ.Χ. αι. και μετά, βασισμένοι στα κείμενα του Α.Τ.
και των «αποκρύφων».
Απαντήσεις στους
ισχυρισμούς των συνωμοτών
1η:-Δεν
υπάρχουν μαρτυρίες ιστορικών-συγγραφέων των δύο πρώτων μ.Χ. αιώνων για την ιστορική
παρουσία,βιογραφικά στοιχεία και δραστηριότητες προσώπου και μάλιστα τόσον φημισμένου,
όσον το παρουσιάζουν, με το όνομα Απολλώνιος Τυανεύς.
-Δύο σύγχρονες ερευνήτριες
(Maria
Dzielska
και Ursula
Weisser)
με εμπεριστατωμένη βιβλιογραφία καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι Ο Α.Τ. είναι
ψευδώνυμο (ανύπαρκτο πρόσωπο) ή μυθοποιημένο πρόσωπο2.
-Η αναφορά της
μυθώδους γεννήσεώς του μας ξαναγυρίζει στην περίοδο της προϊστορικής
παραμυθολογίας γύρω από το πρόσωπό του, συνήθης μέθοδος των αρχαίων και
συγχρόνων φαντασιόπληκτων μυθοπλαστών.
-Στην γραμματεία του 2ου μ.Χ. αι.
φέρεται μία καταγραφή που αφορά στον Α.Τ. Είναι η πρώτη αναφορά που γίνεται
στην «Ρωμαϊκή Ιστορία» (68/17) του Δίωνος Κασσίου [(Δ.Κ.),
(155-235)], χωρίς, όμως, να αναφέρονται λεπτομέρειες αλλά και χωρίς να παρουσιάζουν οι σύγχρονοι αντιχριστιανοί/νεοπαγανιστές
στοιχεία για την αρχαιότητα του σχετικού χειρογράφου.
Από την μελέτη του
έργου του Δ.Κ. προκύπτει ότι ο Α.Τ. την δεκαετία
του 90 μ.Χ. πρέπει να ήταν 40-50 ετών. Συνεπώς, αν υπήρξε ο επονομασθείς ως Α.Τ.,
είχε γεννηθεί περί το 40 μ.Χ. πολύ αργότερον από τις εκτιμήσεις του Φιλοστράτου
και των συγχρόνων Απολλωνιοτυανεόπληκτων.
Ως εκ τούτου:
-->Κατά πιθανή εκδοχή, ο
Α.Τ. εγεννήθη, εάν όντως υπήρξε ως ιστορικό πρόσωπο, μετά την
Σταύρωση-Ανάσταση-Ανάληψη του Κυρίου, αλλά «ετεροχρονολογήθηκε» από τους
συνωμότες-πλαστογράφους για να τον παρουσιάσουν ως σύγχρονο/περίπου συνομήλικο
στα χρόνια του Ιησού, για ευνόητους λόγους (σύγχυση περί τα πρόσωπα του Ιησού και
Α.Τ., ομοιότητα στον βίο και τις θαυματουργικές ικανότητες, προβληματισμός των
νεοχριστιανών για την θεότητα του Μονογενούς Υιού και Λόγου, κλπ).
-->Κατά πιθανώτερη εκδοχή πρόκειται περί εμβολίμου χωρίου στην
Ρωμαϊκή Ιστορία, μεταγενεστέρου συγγραφέως, σε μία προσπάθεια «ενισχύσεως» των
ιστορικών στοιχείων για τον Α.Τ.
-Όλα όσα παρουσιάστηκαν για τον Α.Τ.
εγράφησαν 150-200 χρόνια μετά την Σταύρωση του Κυρίου, κατόπιν εντολής της
Ιουλίας Δόμνας, συζύγου του αυτοκράτορος Σεπτίμιου Σεβήρου (222-235 μ.Χ.).
Τότε, όμως, δεν ζούσε κανένας αυτόπτης μάρτυς ή απόγονος του ιδίου και του
υποτιθεμένου μαθητού του Δάμιδος. Το σπουδαιότερον, όμως, είναι ότι είχαν
αποθάνει όλοι οι αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες της ζωής, των Παθών και της
Αναστάσεως-Αναλήψεως του Κυρίου ώστε να επιβεβαιώσουν ή να απορρίψουν τα
γραφόμενα!!!.
2η: -Ο
Α.Τ. κρινόμενος από τα γραφέντα υπό του Φιλοστράτου, ήταν γητευτής, αποκρυφιστής,
αγύρτης, μάγος, τα δε «θαύματά» του ήσαν τερατώδεις μύθοι3. Χαρακτηρίστηκε
από τον Ωριγένη ως «ενσάρκωση του σατανά»4
και από τους συγχρόνους του Ευφράτη και Μοιραγένη ως ασκών μαύρη μαγεία5. Σύγχρονοι μελετητές του προσδίδουν τα χαρακτηριστικά
του σαμανιστού και εξορκιστού6.
3η: - Οι πηγές του Φ. είναι ανύπαρκτες ή αναξιόπιστες.
-Από την
συνεκτίμηση των πηγών7 σχετικών με τους Μάξιμο και Μοιραγένη
προκύπτει ότι γίνεται αναφορά στα ονόματά τους σε έργα άλλων, δηλαδή ότι οι
προμνημονευόμενοι (Μοιραγένης, Μάξιμος) εγνώριζαν ή έγραψαν τινά περί του Α.Τ. Δεν
υπάρχουν ή δεν σώζονται δικά τους έργα περιλαμβάνοντα πληροφορίες για τον Α.Τ.
-Αμφισβητείται
το σύνολον ή μέγα μέρος των φερομένων ως επιστολών του Α.Τ.8
Ουδείς γνωρίζει ποιες είναι αληθινές και ποιες όχι. Ουδείς βεβαιώνει ότι και
όσες θεωρούνται γνήσιες εγράφησαν από τον Α.Τ.
-Τα στοιχεία που
παρουσιάζει ο Φιλόστρατος έχουν αντληθεί από τα απόκρυφα κείμενα των
γνωστικών/αντιχριστιανών του 2ου μ.Χ. αιώνος. Στο συμπέρασμα αυτό
καταλήγει οποιοσδήποτε αντικειμενικός ερευνητής μελετήσει αμφότερα τα κείμενα.
-Επειδή οι
αναλογίες του βίου του Α.Τ. συναντώνται και στους «βίους των σοφιστών» του
ιδίου συγγραφέως (Φιλοστράτου) εξάγεται βασίμως το συμπέρασμα ότι πρόκειται για
μυθιστόρημα σοφιστικής/παραπλανητικής τέχνης και όχι για ιστορικό έργο.
Σε καμμία ιστορική
πηγή των τριών πρώτων μ.Χ αιώνων, εκτός του Φιλοστράτου, βεβαιώνεται η ιστορική
παρουσία του Δάμιδος (Δ) ή βιογραφικά στοιχεία του. Όλες οι εγκυκλοπαιδικές
πηγές που παρουσιάζουν τον Δάμιδα από την Νινευή,ως ακόλουθο του Α.Τ. βασίζονται
αποκλειστικώς στα κείμενα του Φιλοστράτου. Άλλα τρία πρόσωπα φέροντα το όνομα
Δάμις καταγράφονται στην ιστορία.
Παραλλήλως αποφεύγεται
η καταγραφή με βεβαιότητα ότι ο Δ.
έγραψε απομνημονεύματα ή τηρούσε ημερολόγιο, απλώς τονίζονται τα εξής: «λέγεται
ότι έγραψε», «φέρεται
ότι έγραψε», «εμφανίζεται
ως συγγραφέας της βιογραφίας του διδασκάλου του».
Τα παραπάνω και
άλλα, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο Δάμις είναι φανταστικό πρόσωπο και τα
απομνημονεύματά του εφευρέσεις του Φιλοστράτου9.
-Το σωζόμενο έργο
του Φιλοστράτου, εξεδόθη το 1500 από τον Ιταλό μελετητή, γνώστη της ελληνικής
γλώσσης και εκδότη/τυπογράφο Άλδο Μανούτιο. Πολύ αργότερα εις Παρισίους το1850
και στην Λειψία το 1870.
Κρίνεται σκόπιμο να
μάθουμε την άποψη του Μανουτίου,ενός ειδικού περί την αρχαία και
μεταχριστιανική γραμματεία, για τον
Φιλόστρατο, το
έργο του οποίου εμελέτησε εμβριθώς, τουτέστιν σοβαρώς και λεπτομερώς.
Πρόλογος του Άλδου Μανούτιου με σχόλια
του Ρομπ Σολάριον από το βιβλίο Apollonius
of
Tyana
& The
Shroud
of
Turin[H Σινδόνη του Τορίνο (Κεφ. 21)] σε
μετάφραση του καθηγητή Ντέιβιντ Άμστρονγκ του Πανεπιστημίου του Τέξας.
Τα σχόλια περιττεύουν. Τα συμπεράσματα δικά σας.
-Σύμφωνα
με μεταγενέστερους κριτικούς ο Φιλόστρατος γράφει υπερβολές και τερατολογίες10. Για παράδειγμα ο Φ. στον βίο του Α.Τ.
αναφέρει ότι ο Απολλώνιος επεσκέφθη με τον Δάμι τον κολοσσό της Ρόδου11.
Ο κολοσσός όμως είχε καταστραφεί τέσσαρες αιώνες πριν!(227-226 π.Χ.).
Προσπάθεια μεταγενεστέρων νεοπαγανιστών
να αντικρούσουν την σαφή-επιστημονική ανατροπή του προαναφερθέντος ψευδολογήματος,
με την δικαιολογία ότι ναι
μεν ο κολοσσός είχε καταστραφεί αλλά τα κομμάτια του έκειντο επί τέσσαρες
αιώνες χαμαί σε κοινή θέα(!!!), είναι ανάξια απαντήσεως μη πείθουσα ούτε
μειράκια.
Μεταξύ των άλλων τερατολογιών του Φ.
σημειώνομεν:
-Ο
Α.Τ. καταδικάζει τα θερμά λουτρά.
-Περιγράφει
διάφορα είδη δράκων.
-Συνάντηση του Α.Τ. με ένα σάτυρο τον
οποίο αποκοιμίζει, προσφέροντάς του κρασί.
-Ισχυρισμός
του Α.Τ. ότι είδε τις αλυσσίδες του Προμηθέα στον Καύκασο.
-Ο Α.Τ. ωμιλούσε όλες τις γλώσσες του
κόσμου και συνωμιλούσε με τα πουλιά.
-Ο
Φιλόστρατος δεν αναφέρει τίποτε για τον χρόνο και τον τόπον του θανάτου του
Α.Τ. αφήνοντας να εννοηθεί ότι ως «θείος ανήρ» παρέμεινε… αθάνατος (τον θάνατον
άδηλον και πολύφημον αναγράφει γενέσθαι, μας λέγει ο Μ. Φώτιος).
-Πλείστες πηγές αναφέρουν ότι ο Φιλόστρατος συνέγραψε κατά παρότρυνση της αυτοκράτειρας Ιουλίας το έργον «Τα εις τον Τυανέα
Απολλώνιον» εις αντίρροπον των θαυμάτων του Ιησού, για να ασκήσει
αντιχριστιανική προπαγάνδα και να αμαυρώσει την αίγλη των θαυμάτων της
χριστιανικής πίστεως, δια της παραθέσεως ομοίων «θαυμάτων» της ειδωλολατρικής
θρησκείας12.
Στο έργο του «Τα εις τον Τυανέα
Απολλώνιον» σε οκτώ βιβλία, ο Φιλόστρατος παρουσιάζει τον Απολλώνιο ως κήρυκα
του ηθικού καθαρμού και μορφή του Νεοπυθαγορισμού, στηριζόμενος, κατά τους
ισχυρισμούς του, στο ημερολόγιο ενός μαθητή και συνοδού του Α.Τ. του Δάμιδος
και στην «παράδοση». Η παράδοση για τον Φ. δεν ήταν άλλη από όσα
περιελαμβάνοντο στα απόκρυφα κείμενα.
Άμεσος στόχος του Φ.
ήταν η προβολή της «καθαράς» παραδοσιακής ειδωλολατρικής θρησκείας και του
ιδανικού σοφού «αγίου» και «προφήτου». Απώτερος στόχος, όμως, ήταν να δουν οι Εθνικοί, που κατά
μάζες μετεστρέφοντο στην Χριστιανική πίστη, στο πρόσωπο του Απολλωνίου τον Ιησού
Χριστό, να πεισθούν ότι ο Απολλώνιος ήταν η ενσάρκωση του Ιησού ή ότι σαν τον
Ιησού υπήρχαν και άλλοι μύστες, «θείοι άνδρες».
Άρα έπρεπε
να σταματήσουν να βλέπουν την Χριστιανική πίστη ως την μόνη αληθινή και
να επιστρέψουν στην «καθαρότητα» της παλαιάς ειδωλολατρικής θρησκείας13.
Συνεχίζεται
ΜΕΡΟΣ 1ο ΜΕΡΟΣ 2ο ΜΕΡΟΣ 3ο ΜΕΡΟΣ 4ο ΜΕΡΟΣ 5ο ΜΕΡΟΣ 6ο
1 Mead, G.R.S, Apollonius of Tyana, Chicago, Ares
Publishers, 1980(αρχική έκδοση 1819).
2 -Maria Dzielska, Ο Α.Τ. στον μύθο και την Ιστορία,
Ρώμη, 1986, ISBN-0-674-99613-5.
ISBN-0-674-99614-3 (Ελλ.
μετάφραση)
-Das Buch ϋber
das geheimnis der schοpfung von Pseudo-Apollonios von
Tyana, 1980 (Το βιβλίο για το μυστικό της δημιουργίας του
ψευδο-Απολλωνίου από τα Τύανα). (Ars Medica, Abt,III,
Bd 2), Berlin and New York, Walter de Gruyter, 1980, 8 Vo, pp.xl, 258).
Edition of
Arabic Sirr al-Khaliqa (Liber de secretis naturae et occultis rerum causis).
Ursula Weisser, Roland
Berbig και Albert Dietrich.
3 Ευσέβιος Καισαρείας, «αντιρρητικός λόγος
προς τα υπό του Φιλοστράτου εις Aπολλώνιο
Τυανέα».
4 -Ωριγένης,κατά
Κέλσου,στ,41,ΕΠ,ΙΑ΄,1357c.
-Νέα Ελληνική εγκ. Χάρη Πάτση, τ.6ος.
σ.331.
-Κλήμεντος Αλεξανδρείας,Λόγος προτρεπτικός
προς Έλληνας.
5 -Ευσέβιος, επίσκοπος Καισαρείας, προς τα
υπό Φιλοστράτου εις Απολλώνιον τον Τυανέα.
-Αρνόβιος ο πρεσβύτερος(3ος αι.) και Λακτάντιος(240-320).
-Αντιρρητικός Λόγος,ΕΡ ΚΒ 796-868.
- Talb.WIG,94-8,Talbert,Charls
H. What is a gospel? Philadelphia,Fortess,1977.
6 School of Divinity, St. Mary’s College, Scotland UK
Apollonius of Tyana as a Divine Mediator, by Andrew G. Home-Cook, 1998.
7 -Ιωάννης Τζέτζης, Theophilus Kiessling,1826 Historiarum Variarum
Chiliades Βίβλος Ιστορική Lipsiae, MD CCCXXVI.
-Origenes Verke,Gegen Celsus,De
Gruyter,Band 1,Buch II/110,4.- Ωριγένης , Κατά Κέλσου, βιβλίο ΙΙ,110,4
8 Υποσημείωση υπ’ αριθ. 34 (Christ, τ. Β΄, σ,420) στο βιβλίο «Η συμβολή της
Καππαδοκίας στη Χριστιανική σκέψη, Βασίλειος Τατάκης, Εκδ. Κέντρου
Μικρασιατικών σπουδών, Αθήνα, 1989.
-Απολλώνιος ο Τυανεύς, Στον μύθο και στην
Ιστορία, Μαρία Ντζιέλσκα, ελλην. μετάφραση, σ. 23
9 Μαρία Ντζιέλσκα, Απολλώνιος ο Τυανεύς.
Στον μύθο και στην ιστορία, ελλην. μετάφραση, σ.21-22.
10 -Ph. LAT, X, Philostratus. The life of Apollonious of Tyana, Cambridge
Harvard U. Press, 1912 (13, 47, 57).
11 Βίος
Απολλωνίου, 5.21.
12 -Παγκόσμιο
Βιογραφικό Λεξικό, Εκδοτική Αθηνών, 1999, σ.350-σ.298.
-Εγκ. ΗΛΙΟΣ, το αρχαίο ελληνικό Πνεύμα,
σ.532.
-Νέα Ελλ. Εγκυκλοπαίδεια, Χάρη Πάτση, τ.6ος
, σ.331.
-Εγκυκλοπαίδεια «Μπριτάνικα 2002 De Luxe».
13 -Εγκ.Π-Λ-ΜΠΡ.,
τ.59ος, λ. Φιλόσταρτος.
-Μεγ. Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, λ.
Φιλόστρατος, σ.28.