Η ΣΗΜΑΙΑ  ΤΟΥ  ΓΕΝΟΥΣ  ΤΩΝ  ΕΛΛΗΝΩΝ

ΜΕΡΟΣ 9^o

Οι περίφημοι Αρματωλοί των Αγράφων Καρδίτσας ο Αγγελής Σουμίλας, ο Παναγιώτης Μεϊντάνης και το μικρό Χορμόπουλο (1683) το χιλιοπενεμένο:

                                      Που είναι καμάρι των Κλεπτών, καμάρι των

                            Αγράφων

                            Φέρουν τα φλάμπουρα ανοικτά, με το

                            Σταυρό στη μέση1

Και σ’ άλλη παραλλαγή για τους ίδιους:

                           Με τα μπαϊράκια τα’ ανοικτά, τα κόκκινα, τα άσπρα2.

Οι οπλαρχηγοί και οι αγωνιστές των Αγράφων έχουν σημαία με κόκκινο ή λευκό σταυρό3.

Ο ονομαστός κλέφτης του Μοριά Ζαχαριάς το 1805 έραψε μπαϊράκι με σταυρό. Το μπαϊράκι ήταν στο επάνω μέρος κόκκινο, στη μέση άσπρο και κάτω μαύρο. Στη μέση είχε σταυρό με τα γράμματα «ή αίμα ή ελευθερία ή θάνατος» που συμβολίζουν τα χρώματα.

Οι Τούρκοι που είδαν το μπαϊράκι, έστειλαν ένα Έλληνα να δει «τι χαΐνιδες είναι αυτοί  που έχουν και μπαϊράκι» και να τους πει «να χαλάσουν το μπαϊράκι και να έρθει ο τρανότερος να προσκυνήσει». Η απάντηση του Ζαχαριά ήταν περήφανη: «είπες να χαλάσουμε το μπαϊράκι μας; Αυτό μάλλον θα χαλάσει τα κεφάλια σας, γιατί έχει επάνω πολύτιμο σταυρό και γράφει ή αίμα ή ελευθερία ή θάνατος» και εξακολούθησε να περιτρέχει τον Μοριά με ανοικτό το υπερήφανο μπαϊράκι του4.

Στην Κρήτη, ο Κανδανολέων(1527) και ο Δασκαλογιάννης(1770) ήσαν από τους πρωτεργάτες της αντιστάσεως κατά των τυράννων που ύψωσαν την σημαία της επαναστάσεως.

Οι αδελφοί Καλλέργη, τον 17^ον αιώνα, καταγόμενοι εκ της οικογενείας του Αυτοκράτορος Φωκά εχρησιμοποίησαν πολλές φορές σημαίαν αποτελουμένην από εννέα παράλληλες κυανές και λευκές γραμμές, μετά λευκού Σταυρού, εντός κυανού επιπέδου εις την άνω αριστερήν γωνίαν και επιγραφής «Εν τούτω Νίκα».

Η σημαία τών αδελφών Καλλέργη πριν από την Επανάσταση του 1821. Μοιάζει πολύ με την σύγχρονη Ελληνική Σημαία. Η καταγωγή των αδελφών Καλλέργη ήταν από τον Έλληνα Αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά και στον αγώνα τους κατά των Βενετών στην Κρήτη, το 1665, είχαν το έμβλημα του οικοσήμου του. Η επιγραφή αναφέρει «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ»

Αργότερα ο Κορμούλης και άλλοι κρητικοί οπλαρχηγοί ύψωσαν ερυθράν σημαίαν φέρουσα επί της επιφανείας της την εικόνα του πολιούχου αυτών αποστόλου Τίτου.

Ο Λάμπρος Κατσώνης έφερεν σημαίαν με δύο ναυτικές σπάθες και τρείς καρδιές

Σημαία του αρματολού Σκιάθου Γιάννη Σταθά

 Ήταν και αυτή, μία από τις σημαίες των σκλαβωμένων Ελλήνων. Ο αρματολός Σκιαθίτης  την εχρησιμοποίησε στον στολίσκο του, το 1800.

Ο στολίσκος της Σκιάθου, του γαμπρού του Μπουκουβάλα, αρματολού του Ολύμπου Γιάννη Σταθά (Αντιναύαρχος ήταν ο Νίκος Τσάρας), χρησιμοποιούσε, το 1800, στο κατάμαυρο καράβι του, μία γαλανή σημαία με ένα λευκό φαρδύ σταυρό στο κέντρο (σχεδόν πανομοιότυπη με την πρώτη επίσημη σημαία της ξηράς του ελληνικού κράτους).

Σημαία του Ρήγα Φεραίου-Βελεστινλή

Ο Ρήγας Φεραίος-Βελεστινλής, θεωρώντας ότι η σημαία στον πόλεμο είναι η πανοπλία της ψυχής, σχεδίασε την ιδεώδη σημαία της εθνεγερσίας, με τρεις γραμμές (ερυθρή, λευκή, μαύρη), η οποία έφερε τρεις σταυρούς και το ρόπαλο του Ηρακλή.

Τα ιδεώδη στα οποία πίστευε ο Ρήγας για το Γένος τα αποτύπωσε στην σημαία του: Τρεις σταυροί: Η ορθόδοξη πίστη. Το ρόπαλον του Ηρακλέους: Σύνδεση με το προϊστορικόν παρελθόν-Ιστορική συνέχεια του ελληνικού Έθνους. Κόκκινο: Αυτοκρατορική πορφύρα, αυτεξούσιν των Ελλήνων, αποκατάσταση της Ελληνικής αυτοκρατορίας. Λευκόν: Δίκαιος απελευθερωτικός αγών, πίστη στην τελική νίκη. Μαύρο: Θυσία υπέρ πίστεως και πατρίδος, ελευθερία ή θάνατος (λευκό-μαύρο). Τα ιδεώδη αυτά επανέλαβε και στο Θούριό του:

Ως πότε παλληκάρια να ζούμεν στα στενά

Μονάχοι σαν λιοντάρια, στες ράχες τα βουνά.

Κάλλιο’ναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή

Παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή

Στον Ρήγα αποδίδεται και η φράση:

«Εγώ έσπειρα τον σπόρον και το έθνος μου θα θερίσει τον καρπόν»

Η σημαία την οποία επρότεινε ο Ρήγας Φεραίος ως σημαία τής «Ελληνικής Δημοκρατίας». Έχει στο κέντρο το ρόπαλο του Ηρακλέους και τρεις Σταυρούς, όπως εξήγησε ο ίδιος στο έργο του «Πολίτευμα του Ρήγα».

Η σημαία η οποία επροτάθηκε ως σημαία τής «Ελληνικής Δημοκρατίας». Πρόκειται για παραλλαγή τής προτάσεως του Ρήγα Φεραίου. Το άσπρο χρώμα συμβολίζει την αθωότητα και το δίκαιο του Αγώνος κατά τών τυράννων. Το μαύρο τον ασταμάτητο αγώνα υπέρ τής πίστεως, της Πατρίδος και της Εθνικής Ελευθερίας μέχρι θανάτου. Το κόκκινο, το αυτεξούσιο του Ελληνικού λαού.

Σημαία Επτανήσου Πολιτείας

Η Επτάνησος Πολιτεία, το κρατίδιο που προέκυψε στον Ιόνιο χώρο από την συμμαχία Ρωσίας- Τουρκίας (1798) που στόχευε στην αναχαίτηση των μεγαλεπήβολων σχεδίων του Ναπολέοντος στην Μεσόγειο, ιδρύθηκε στις 21 Μαρτίου 1800 με την υπογραφή της συνθήκης της Κωνσταντινουπόλεως που αποφάσιζε την ίδρυση της Πολιτείας των επτά ενωμένων νησιών, κατά το πρότυπο της αριστοκρατικής Πολιτείας της Ραγούζας5. 

Η πρώτη επίσημη και από όλα τα κράτη αναγνωρισθείσα σημαία Ελληνικής ελεύθερης πολιτείας, ήταν της επτανήσου Πολιτείας. Όταν δηλαδή τα επτάνησα, από την συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως μεταξύ Γαλλίας, Ρωσίας και Τουρκίας (1800), έγιναν αυτόνομα υπό την επικυριαρχία του σουλτάνου, ζήτησαν ως σημαία τον αναγεννώμενο από τις στάχτες του φοίνικα, σύμβολο της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας. Αλλά επειδή θεωρήθηκε από την Τουρκία ως σύμβολο επαναστατικό, έπειτα από μακρές διαπραγματεύσεις εξέλεξαν ως εθνικό σύμβολο τον κιτρινωπό ενετικό φτερωτό λέοντα του αγίου Μάρκου, για να συνδέσουν το παρελθόν με το μέλλον.

Παρομοίως η σημαία της Επτανήσου Πολιτείας ορίσθηκε να φέρει κυανούν φόντο «όρθιον τον πτερωτόν κιτρινωπόν λέοντα, βαστάζοντα με τον εμπρόσθιο πόδα κλειστόν Ευαγγέλιον, επί του οποίου υπήρχεν Σταυρός και καθέτως δέσμην ακτινοειδώς τεταγμένων επτά λογχών, αι οποίαι θα παρίστανον τα ενωμένα νησιά».

Η σημαία της Επτανήσου Πολιτείας αποτέλεσε συμβιβασμό

ανάμεσα στην επιθυμία και τη σκοπιμότητα. Το πρώτο

ελεύθερο ελληνικό κράτος υιοθέτησε τη σημαία του Αγίου Μάρκου

ως σύμβολο σεβαστό απ’ όλα τα συμμαχικά κράτη αλλά και τους κουρσάρους

(Δημοτική Πινακοθήκη Κέρκυρας)

Στο έμβλημα της Επτανήσου Πολιτείας αναπαράγεται

πιστά το θέμα της σημαίας

Σημαία Επτανήσου που υψώθηκε για πρώτη φορά

στην Κέρκυρα στις 13/1/1801

Οι αδελφοί Υψηλάντη ύψωσαν σημαία με την εικόνα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.

  

           Σημαία Αδελφών Υψηλάντη (2^η όψη με τους αγίους Κωνσταντίνο

      και Ελένη). (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)

Τοσούτον δε το μίσος ενέβαλλον στις ψυχές των τυράννων οι Ελληνόψυχοι πρόγονοί μας, ώστε προς εξουθένωση της σημαίας μας και ταπείνωση των ραγιάδων, οι Τούρκοι επέβαλαν όπως μη μεταχειρίζονται πολυτελή ενδύματα και αγέρωχα χρώματα, αλλά ευτελή και μελανά. Οι πρόγονοί μας όμως, προτίμησαν αντί του μέλανος χρώματος το βαθυκύανο (λουλακίσιο) και την υπερήφανη λευκή φουστανέλλα.

                                                                                                                                  Συνεχίζεται

---

1 Φιλήμων, Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρείας και Ηλίας Κοκκώνης.

2 ο.α.

3 Ν. Αγγελίδης. Σημαίες Ελευθερίας. Εθνικά Άσματα.

4 Σημαίες Ελευθερίας. Ηλίας Κοκκώνης.

5 Ραγούζα (Το σημερινό Ντουμπρόβνικ της Κροατίας): Ιδρύθηκε από Έλληνες ναυτικούς ή κατ άλλους από κατοίκους των Ελληνορωμαϊκών πόλεων Επιδαύρου και Σαλώνων (στις δαλματικές ακτές), τις οποίες οι Σλάβοι και Άβαρες κατέστρεψαν το 639 ( Μεγ. Αμερ. Εγκ., τ.17^ος, σ. 362). Μεταξύ 14^ου αι. και 1808 υπέκειτο στην προστασία του Τσάρου, αυτοεκυβερνάτο ως ελεύθερον κράτος (ημικυρίαρχο) αν και υποτελές στους Οθωμανούς. Είχε δική του σημαία.