MΕΡΟΣ 1ο
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Κάθε λαός και κατά συνεκδοχήν, το Έθνος στο
οποίον ανήκει διαχρονικώς, αναδεικνύεται άξιος της υπάρξεώς του και της
ιστορικής του αποστολής, όσο πιο αγνή και ανόθευτη παραμένει η
ταυτότητα-ιδιοπροσωπεία του, όσο πιο εδραία και αδιάστροφος είναι η Εθνική
του συνείδηση, όσο πιο διαυγής η Εθνική
του μνήμη, όσο πιο βαθύς και ανυπόκριτος είναι ο σεβασμός για τα ιστορικά
κατορθώματα των προγόνων του και όσο πιο μεγάλη είναι η υπερηφάνεια και
ευγνωμοσύνη που αισθάνεται γι’ αυτούς .
Και αυτό διότι, η ιστορική πορεία ενός λαού και
η μεγαλοσύνη ενός έθνους είναι ανάλογες με το βάθος της εθνικής αυτογνωσίας και τον βαθμό της
αποφασιστικότητας του λαού για υπεράσπιση της τιμής, αξιοπρεπείας,
ταυτότητός του, καθώς και την διασφάλιση της εθνικής ανεξαρτησίας και
ακεραιότητος της Πατρίδας του.
Γεγονότα που σημάδεψαν στο διάβα των αιώνων
τους Έλληνες, αλλά και την πορεία της ανθρωπότητος, υπέβαλαν σε δοκιμασία την
πίστη, την αντοχή και τις αρετές του, κατέστησαν μοναδικά, ανεπανάληπτα, γιατί
συνδέθηκαν τόσο με την Εθνική όσο και με την Παγκόσμια Ελευθερία!
Μαραθών, Σαλαμίνα, Θερμοπύλες, Πλαταιές,
Γρανικός-Ισσός-Γαυγάμηλα, Κλειδίον Μακεδονίας (Στις 29 Ιουλίου 1014, ο
Βασίλειος Β΄ και ο στρατηγός του, Νικηφόρος Ξιφίας, διέλυσαν τον βουλγαρικό
στρατό στην μάχη του Κλειδίου, στην οροσειρά Κερκίνης), Κωνσταντινούπολη, Δερβενάκια,
Τριπολιτσά, Μεσολόγγι, Κούγκι, Αρκάδι, Πίνδος, Οχυρά Μεταξά, κρυσφύγετο
Αυξεντίου, Αχυρώνας Λιοπετρίου (Απάνθισμα από τα αμέτρητα Σύμβολα Εθνικής
Μνήμης, Αντιστάσεως, Ηρωϊσμού και Πολεμικής Αρετής των Ελλήνων).
Ένα τέτοιο γεγονός παγκόσμιας και διαχρονικής
σημασίας, είναι η Άλωση της
Κωνσταντινουπόλεως (29 Μαΐου 1453). Η πτώση της Πόλης το 1453 δεν έγινε απροσδόκητα,
ούτε μ’ αυτήν άρχισε η τουρκοκρατία. Στις 29 Μαΐου 1453, ένα μεγάλο μέρος της
Ρωμανίας ήταν ήδη κάτω από τους Οθωμανούς, τους Άραβες και τους Βενετούς.
Διέρρευσαν 564
έτη από την Άλωση της Βασιλίδος, από την ημέρα κατά την οποίαν η άλλοτε
πανίσχυρη και αχανής Ελληνική Αυτοκρατορία, η Ρωμανία, συρρικνωμένη πέριξ των
τειχών της πρωτευούσης, υπετάσσετο και απεσυνετίθετο.
Για άλλους λαούς, ηλαττωμένης ίσως βιολογικής
αντοχής και Εθνικής μνήμης, μία τοιαύτη επέτειος πιθανώς να εγέννα θλίψη,
κατήφεια, αποκαρδίωση, απόγνωση. Για άλλους λαούς, ένα τέτοιο γεγονός, θα είχε
σημάνει και το τέρμα της εθνικής τους ζωής. Την εξαφάνισή τους από τις δέλτους
της ιστορίας..
Κάτι τέτοιο όμως, δεν συνέβη με το Ελληνικό Έθνος,
διότι το Ελληνικό Έθνος ουδέποτε, ουδ’ επί στιγμήν εδουλώθη και ουδέποτε
υπέκυψε στον Μογγολογενή Ασιάτη κατακτητή. Υπετάγη πολιτικώς, κατεπατήθη η
ιδιοκτησία της αρχαιόθεν πατρώας γης, του εκλάπη η επικαρπία της,
αιχμαλωτίσθηκε σωματικώς, υπέστη διώξεις, φρικτά βασανιστήρια, αποτρόπαιους
θανάτους, αλλά ουδέποτε παρέδωσε την ταυτότητά του στον κατακτητή, ουδέποτε
αρνήθηκε την πίστη του στον Θεό-Δημιουργό, ουδέποτε επώλησε την ψυχή του στους
αλλοεθνείς-αλλοδοξους, ουδέποτε ελησμόνησε ότι η πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας του είναι η
Κωνσταντινούπολη!
Εδόθη, απλώς, για μία ακόμη φορά, η ευκαιρία
στους Έλληνες να αποδείξουν ότι άξιζαν της επιλογής και ευλογίας του Κυρίου, ως Πρωτότοκοι
του Νέου Ισραήλ (των απανταχού Ορθοδόξων Χριστιανών πάσης εθνικότητος και φυλής),
της πιο ρωμαλέας, πνευματικώτερης και ενδοξώτερης φυλής στην υπερτρισχιλιετή
διαδρομή της ιστορίας τους και ότι άξιζαν να έχουν την Αυτοκρατορία που τους
εδώρησε ο Θεός των Ελλήνων.
Για τον λόγο αυτό, έπρεπε να αγωνισθούν δια
πυρός και σιδήρου και πρωτίστως δια του Τιμίου Σταυρού, ώστε αργά ή γρήγορα, να
την ανακτήσουν!
Ιδού διατί εμείς οι Έλληνες δεν δικαιολογείται
να μελαγχολούμε όταν φέρομεν στην μνήμη μας την 29ην Μαΐου 1453.
Και ενώ διαβαίνουν ως αστραπή στην μνήμη μας τα
γεγονότα της 29ης Μαΐου, αυθορμήτως μας έρχονται στο νου τα λόγια που ο
θρυλικός Γέρος του Μωριά απηύθυνε στον Άγγλο ναύαρχο Χάμιλτων (όταν ο
τελευταίος του πρότεινε να τα «βρουν με τους Τούρκους»), αναφερόμενος στον
Κωνσταντίνο Παλαιολόγο: «Ο βασιλεύς μας,
είπε ο Κολοκοτρώνης, εφονεύθη, δεν έκαμε καμμία συνθήκη με τους Τούρκους».
Η φράση αυτή μιλάει στην καρδιά καθ’ ενός που
αισθάνεται Έλληνας που πιστεύει στην Θεϊκή δύναμη της αθάνατης Ρωμηοσύνης και
νιώθει το βαρύ φορτίο της Εθνικής του κληρονομιάς.
Μόνο αν θα μπορούσαμε να μπούμε στην ψυχή του
Κολοκοτρώνη για να ψυχανεμισθούμε το πάθος και το βάθος που κρύβουν τα φοβερά
εκείνα λόγια, θα αντιλαμβανόμαστε το μεγαλείο του αυτοκράτορος Κωνσταντίνου
Παλαιολόγου και τον τιτάνιο αγώνα των τελευταίων ηρωϊκών υπερασπιστών της Βασιλίδος
των Πόλεων.
Μόνο αν θα μπορούσαμε να πάμε 564 χρόνια πίσω τέτοιες σκληρές μέρες,
από τις σκληρότερες που πέρασε ο Ελληνισμός στο διάβα της Ιστορίας του, θα
βιώναμε την οδύνη, τον πόνο και τον θρήνο του Γένους για την μεγάλη συμφορά.
Μόνο τότε θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε τις
ψυχές εκείνων των υπερασπιστών της Πόλης, με αυτές των σημερινών Ελλήνων, τις
σκοτισμένες από την πνευματική ένδεια, τις ευτελισμένες από την καταναλωτική
μανία, την άκρατη σαρκολατρεία, την αθέμιτη χρηματοθηρία, την Διονυσιακού πάθους
εξουσιομανία, και απολύτως ελεγχόμενες,
από τους Τρομοκράτες,
Τοκογλύφους, Ταλμουδιστές Τραπεζίτες (4Τ) του Συστήματος, οι οποίοι με το
προβατόσχημο ένδυμα των «Δανειστών-Σωτήρων», είναι σήμερα οι κατακτητές της
πατρίδος μας.
Μόνο τότε θα μπορούσαμε, ίσως, να αντιληφθούμε,
ότι οι σημερινοί «εκλεγμένοι» πολιτικοί άρχοντες των Ελληνικών πραγμάτων, δεν
είναι τίποτε άλλο παρά ελληνόφωνα δίποδα όντα (θηρία), μίσθρανα
όργανα των κατακτητών μας (4Τ), που
οδηγούν τους άλλαλους, αδρανοποιημένους, ευνουχισμένους και ξεδοντιασμένους
Έλληνες, στον βυθό της ηθικής καταπτώσεως, πνευματικής ερημώσεως, πολιτικής
υποτέλειας, και οικονομικής πτωχεύσεως., σε μια ξέφρενη πορεία πνευματικής
αλλοτριώσεως και εθνικού αφανισμού.
Μόνο
τότε θα βλέπαμε το μέγεθος της πλάνης και της εθνικής ταπεινώσεως που μας επιφυλάσσουν
οι ξενόδουλοι χρυσοδαίδαλτοι υπάλληλοι (golden beasts) των Ταλμουδιστών
Τοκογλύφων-Τραπεζιτών-Τρομοκρατών (4Τ), αφού είναι ξεκάθαρο ότι κάθε μέρα
κάνουν τα πάντα για να:
oΑφαιρέσουν
από τις κυψέλες της μνήμης και τις ψυχές τους, τον εσωτερικό κόσμο των Ελλήνων,
τα «οράματα και θάματα» της Ελληνικής φυλής.
oΑπογαλακτίσουν
τους Έλληνες από την Τροφό-Μητέρας τους, την Ορθόδοξη Εκκλησία.
oΛεηλατήσουν
τον επίγειον, υπόγειον, θαλάσσιον και υποθαλάσσιον πλούτον του Ελληνικού
Έθνους.
Αν διαβάζαμε όχι όλη, μα σπαράγματα μονάχα από
την απάντηση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στον Μωάμεθ, όπως: «Τὸ δὲ τὴν
πόλιν σοι δοῦναι, οὔτ’ ἐμόν ἐστιν οὔτ’ ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ· κοινῇ γὰρ
γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως ἀποθανοῦμεν καὶ οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν», θα μας κατελάμβανε δέος και ανείπωτος θαυμασμός
μαζί, μπρος στον απαράμιλλο ηρωϊσμό, την άφθαστη ανδρεία και την ολόψυχη πίστη
του τελευταίου αυτοκράτορα, ως εκφραστού της πίστεως των Ελλήνων και των
Ιδανικών του Γένους μας.
1. ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ
ΜΝΗΜΟΝΙΟΝ (ΚΥΡΙΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ 29ην
ΜΑΪΟΥ 1453)
Επιβάλλεται όμως, να
θυμηθούμε εν συντομία, πώς φθάσαμε στην 29ην Μαΐου 1453. Ας σταθούμε σε
γεγονότα-σταθμούς.
è 330 μ. Χ. : Ίδρυση
της Κωνσταντινουπόλεως.
Ο
Μέγας Κωνσταντίνος, λίγους μήνες μετά την
οριστική επικράτησή του επί του Λικινίου, και
συγκεκριμένα στις 8 Νοεμβρίου 324, επέλεξε να θέσει τον θεμέλιο λίθο για την
ίδρυση της δικής του πρωτεύουσας στην θέση όπου τον 7ον π.Χ. αιώνα ιδρύθηκε η
πρώην Μεγαρική αποικία του Βυζαντίου, στο
σημείο όπου ο Βόσπορος χυνόταν στην Προποντίδα και η Ευρώπη προσέγγιζε την
Ασία.
Έτσι
ο Κωνσταντίνος επέλεξε, τέσσερα χρόνια μετά την επίσημη «ίδρυση» της πόλεως, να
διακηρύξει εκ νέου την ίδρυσή της, αυτή την φορά ως Νέας Ρώμης, ως νέας πρωτεύουσας του
κράτους (4 Νοεμβρίου 328). Ο Φιλοστόργιος, παραδίδοντας μια πρώϊμη χριστιανική
παράδοση, αναφέρει ότι ο ίδιος ο Κωνσταντίνος ανέλαβε να χαράξει τα νέα όρια
της Πόλης. Τα επίσημα εγκαίνια της νέας πρωτεύουσας πραγματοποιήθηκαν στις 11
Μαΐου 330, με την κορύφωση των εορταστικών εκδηλώσεων που είχαν διαρκέσει 40
ημέρες.
è413 μ. Χ.: Ολοκλήρωση
Θεοδοσιανών τειχών.
Οι μελετητές δεν
συμφωνούν απόλυτα σχετικά με την ακριβή χρονολογία κατασκευής των τειχών, αλλά
η πιθανότερη εκδοχή είναι ότι η απόφαση για την κατασκευή των νέων οχυρώσεων
ελήφθη λίγο μετά το 408 και το αρχικό έργο είχε ολοκληρωθεί έως το 413.2
Το 439, ο έπαρχος Κύρος ο Πανοπολίτης επεξέτεινε τα θαλάσσια τείχη ώστε να συνδεθούν με τη νέα
οχυρωματική γραμμή.3 Στα δύο άκρα του τείχους υπήρχαν «βραχιάλια», μικρά τείχη που εκτείνονταν ως
την θάλασσα και απέκοπταν την πρόσβαση στο χερσαίο χώρο μπροστά από τα θαλάσσια
τείχη.4
è446 μ. Χ.: Μεγάλη πυρκαϊά καταστρέφει σχεδόν ολόκληρη
την Πόλη.
è465 μ.Χ.: Νέα πυρκαγιά στην Κωνσταντινούπολη.
Συνέβη την 1η Σεπτεμβρίου 465, η οποία αργότερα
συμπεριλήφθη στο Συναξάριο Κωνσταντινουπόλεως
και μνημονεύεται κάθε χρόνο.5
è518-610 μ. Χ.: Δυναστεία του Ιουστινιανού.
Θεωρείται από τις
λαμπρότερες της Ελληνικής/Ρωμαίϊκης (ανιστρήτως και ακρίτως λεγομένης Βυζαντινής)
αυτοκρατορίας. Στα χρόνια του Ιουστινιανού (527-565), η αυτοκρατορία γνώρισε
μεγάλες νίκες και η Πόλη πνευματική άνθιση και οικοδομική ανάπτυξη. Ο πληθυσμός
της έφτανε περίπου τους 500.000 κατοίκους. Σε αυτή την περίοδο,
επιχειρήθηκε μια νέα αναδιοργάνωση του αστικού τοπίου της πρωτεύουσας, όπως
άλλωστε απαιτούσαν οι συνθήκες, με δεδομένες τις εκτεταμένες καταστροφές που
επέφεραν η (νέα) πυρκαϊά του 532 και τα γεγονότα της στάσης
του Νίκα.
è532 μ. Χ.: Η στάση
του Νίκα.
Ξεκίνησε από την διαμάχη των δήμων «Πράσινων» και «Βένετων».6
Ήταν η πιο βίαιη ταραχή διαρκείας μιας
εβδομάδος με δεκάδες χιλάδες νεκρούς. Κατεστράφη εκ πυρκαϊάς μεγάλο μέρος της
πόλεως και του ναού της Αγίας Σοφίας. Η
πρώτη Αγία Σοφία εγκαινιάστηκε το 360 επί της αυτοκρατορίας του Κωνσταντίου
Β΄ και μαζί με το ναό της Αγίας
Ειρήνης, αποτελούσε τον κύριο
καθεδρικό ναό της πρωτεύουσας και έδρα του Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως.
Καταστράφηκε από πυρκαγιά το 404 και χτίστηκε εξαρχής τα επόμενα χρόνια. Ο νέος
ναός εγκαινιάστηκε το 415 επί βασιλείας του Θεοδοσίου
Β΄ και καταστράφηκε από τους οπαδούς του πατριάρχη, επειδή ο
Θεοδόσιος είχε μια διαμάχη με τον Πατριάρχη.
Κατά την Στάση του
Νίκα το 532, υπέστη μεγάλη φθορά και
το κτίσιμο του ναού που διατηρείται ως σήμερα, δρομολογήθηκε από τον
αυτοκράτορα Ιουστινιανό
Α'. Αρχιτέκτονες του ναού ήταν οι γεωμέτρες
Ανθέμιος
από τις Τράλλεις και ο Ισίδωρος
από την Μίλητο. Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε σε μικρό χρονικό διάστημα και τα
εγκαίνιά του τελέστηκαν στις 27
Δεκεμβρίου του 537. Τότε,
σύμφωνα με το θρύλο, ο Ιουστινιανός αναφώνησε «Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με
τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών!».7
O
ναός της Αγίας Σοφίας αναφέρεται με αρκετές διαφορετικές ονομασίες και
παραλλαγές. Αρχικά αναφερόταν ως «ἡ μεγάλη ἐκκλησία», όπως ίσχυε και με τις
μεγάλες εκκλησίες άλλων πόλεων, όπως της Αντιόχειας και της Αλεξάνδρειας. Όπως παραδίδει ο Σωκράτης ο Ιστορικός στην Εκκλησιαστική
Ιστορία του, ο όρος «Σοφία» χρησιμοποιήθηκε μεταγενέστερα. Άλλοι τύποι
που συναντώνται επίσης είναι «Ιερό της Σοφίας», «Αγία Σοφία του Θεού», «μεγάλη
εκκλησία της επωνύμου Θεού Σοφίας» και «μέγα του Θεού Λόγου τέμενος».8
Το 542 μ.Χ.
στην πόλη εξαπλώθηκε η νόσος της πανώλης που, όπως λέγεται, προκάλεσε
τον θάνατο των 3/5 του πληθυσμού και σηματοδότησε μια περίοδο
παρακμής της Κωνσταντινουπόλεως.
è626 μ. Χ.:
Πολιορκία από τους Αβάρους.9 Ακάθιστος Ύμνος [Ενώ ο Αυτοκράτορας
Ηράκλειος με τον αυτοκρατορικό στρατό είχε εκστρατεύσει κατά των Περσών, η
Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε αιφνιδίως από τους Αβάρους. Οι Άβαροι απέρριψαν
κάθε πρόταση εκεχειρίας και την 6η
Αυγούστου κατέλαβαν την Παναγία των Βλαχερνών. Σε συνεργασία με τους Πέρσες
ετοιμάζονταν για την τελική επίθεση, ενώ ο Πατριάρχης Σέργιος περιέτρεχε τα
τείχη της Πόλης με την εικόνα της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας και ενθάρρυνε τον
λαό στην αντίσταση. Τη νύχτα εκείνη, φοβερός ανεμοστρόβιλος, που αποδόθηκε σε
θεϊκή επέμβαση, δημιούργησε τρικυμία και κατάστρεψε τον εχθρικό στόλο, ενώ οι
αμυνόμενοι προξένησαν τεράστιες απώλειες στους Αβάρους και τους Πέρσες, οι οποίοι
αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία και να αποχωρήσουν άπρακτοι.
Στις 8
Αυγούστου 626 μ.Χ., η Πόλη είχε σωθεί από την μεγαλύτερη, ως τότε, απειλή
της ιστορίας της. Ο λαός, θέλοντας να πανηγυρίσει την σωτηρία του, την οποία
απέδιδε σε συνδρομή της Θεοτόκου, συγκεντρώθηκε στο Ναό της Παναγίας των
Βλαχερνών. Τότε, κατά την παράδοση, όρθιο το πλήθος έψαλλε τον από τότε
λεγόμενο «Ακάθιστο Ύμνο», ευχαριστήρια ωδή προς την Υπέρμαχο στρατηγό της
Αυτοκρατορίας, την Παναγία, αποδίδοντας τα «νικητήρια» και την ευγνωμοσύνη του
«τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ»].
è674-78 μ. Χ.:
Α΄ Αραβική Πολιορκία.
è717-18 μ. Χ.: Β΄
Αραβική Πολιορκία.
Η περίοδος από τον 7ο αιώνα μέχρι τον 9ο υπήρξε
εν γένει μια κρίσιμη περίοδος στην ιστορία της Πόλης, κατά την οποία
πολιορκήθηκε από Πέρσες και Αβάρους (626),
Άραβες (674-78 και 717-18), Βούλγαρους
(813, 913), Ρώσους (860,
941, 1043) και Πετσενέγους (1090-91),
αντιμετωπίζοντας επίσης επιδημίες και εσωτερικές αναταραχές.
è950-1050 μ.Χ.: Περίοδος
του μεγαλείου της Πόλεως και της Αυτοκρατορίας.
Αρχίζει με την ενθρόνιση της Μακεδονικής
δυναστείας (867-1056), της οποίας τα μέλη επεξέτειναν τα σύνορα της αυτοκρατορίας
και απελευθέρωσαν την Κρήτην (961) και την Κύπρον (965).
Σημαντικότερα γεγονότα
επί της Μακεδονικής Δυναστείας (867-1057)
·867: Το πρώτον Σχίσμα μεταξύ Ανατολής και
Παπικής δύσεως. Οι παπικοί προσθέτουν το filioque στο σύμβολον της Πίστεως. Ο πατριάρχης Φώτιος συγκαλεί οικουμενικήν
σύνοδον στην Κωνσταντινούπολη και καταδικάζει τις κακοδοξίες των παπικών.
Καθαιρείται και αφορίζεται ο πάπας της Ρώμης Νικόλαος Α΄.
·867: Ο Βασίλειος Α' ο Μακεδών
ανακηρύσσεται αυτοκράτορας του Βυζαντίου.
·876: Άλωση της Βάρεως (Μπάρι) από τους
Ρωμηούς (Βυζαντινούς).
·878: Άλωση των Συρακουσών από τους
Άραβες.
·887-893: Δημοσίευση των Βασιλικών.
·893: Διάρρηξη σχέσεων μεταξύ Λέοντα ΣΤ΄
και Τσάρου Συμεών Α΄ των Βουλγάρων.
·902: Άλωση του Ταυρομενίου10 από τους Άραβες- Απώλεια
Σικελίας.
·904: Άλωση της Θεσσαλονίκης από τους
Άραβες.
·916: Μεγάλη ήττα των Ρωμηών (Βυζαντινών)
από τους Βουλγάρους του Συμεών, παρά την Αγχίαλο της Ανατ. Ρωμυλίας
(Πομόριε).
·924: Ο Tσάρος Συμεών των Βουλγάρων έξω από τα τείχη της Κωνσταντινουπόλεως.
·927: Θάνατος του Τσάρου Συμεών και ειρήνη
με την Αυτοκρατορία μας -Αναγνώριση του Βουλγαρικού Πατριαρχείου.
·928: Μεγάλος λιμός. Οι μεγάλοι
γαιοκτήμονες (δυνατοί) εκμεταλλεύονται την ευκαιρία για να αποκτήσουν τηn γη των μικρών ιδιοκτητών. Μέτρα του Ρωμανού Λεκαπηνού για να το
αποτρέψει.
·942: Επιτυχής επιδρομή του στρατηγού
Ιωάννη Κουρκούα στις κατεχόμενες από τους Άραβες, Αρμενία και Μεσοποταμία.
·944: Επιτυχής πολιορκία της Έδεσσας (Η
Έδεσσα ή Αντιόχεια ήταν αρχαία πόλη της Μεσοποταμίας. Στην θέση της βρίσκεται η
σημερινή Ούρφα της Τουρκίας).
·949: Αποτυχημένη απόπειρα ανακαταλήψεως
της Κρήτης από τους Σαρακηνούς Άραβες.
·961: Ανάκτηση της Κρήτης από
τον Νικηφόρο Φωκά, επικεφαλής στόλου από 307 πολεμικά πλοία και εκατοντάδες
άλλα μικρότερα - Μεγάλη ήττα του σκληροτράχηλου Άραβα στρατηγού Sayf al-Dawla,
στα βουνά του Ταύρου, κατά την επιστροφή του από επιδρομή στο εσωτερικό της
Μικράς Ασίας.
·963: Αυτοκράτορας Βυζαντίου ο Νικηφόρος
Β΄ Φωκάς.
·965: Ανακατάληψη της Κιλικίας.
·967: Αναθερμαίνεται ο πόλεμος με τους
Βουλγάρους.
·968: Οι Ρως εμφανίζονται στην
Βουλγαρία. - Άλωση της Αντιοχείας.
·969: Δολοφονία Νικηφόρου Β΄ Φωκά.
Αυτοκράτορας ο Ιωάννης Α΄ Τσιμισκής.
·971: Στάση του Βάρδα Φωκά, οποία
καταστέλλεται από τον Βάρδα Σκληρό.
·975: Ο αυτοκράτορας Ιωάννης Α΄
εκστρατεύει στην Συρία.
·976: Ανάρρηση του Βασιλείου
Β΄ στον αυτοκρατορικό θρόνο - Επανάσταση του Βάρδα Σκληρού στην Μικρά Ασία.
·978-979: Η αυτοκρατορία στέλνει τον πρώην
εξόριστο Βάρδα Φωκά εναντίον του Βάρδα Σκληρού. Ο Σκληρός ηττάται και
καταφεύγει στους Άραβες.
·977-986: Ο Τσάρος Σαμουήλ της Βουλγαρίας
καταλαμβάνει την Μακεδονία και την Θεσσαλία και εισχωρεί στην Πελοπόννησο.
·986: Oι Βυζαντινοί ηττώνται από τους Βουλγάρους, στα στενά της Πύλης Τραϊανού. Με
αφορμή την ήττα του αυτοκράτορα, ο Βάρδας Σκληρός ξαναρχίζει ανταρσία.
·987: Ο Βασίλειος στέλνει ξανά τον Βάρδα
Φωκά εναντίον του Βάρδα Σκληρού, όμως οι δύο Βάρδες συμμαχούν μεταξύ τους.
·989: Συμμαχία με τους Ρως και έναρξη
του εκχριστιανισμού τους - Με την βοήθεια των Ρως, ο Βασίλειος B΄ καταπνίγει, τελικά, την ανταρσία.
·995: Ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ ο
Βουλγαροκτόνος εκστρατεύει στην Συρία.
·996: Ήττα των Βουλγάρων παρά τον Σπερχειό
ποταμό.
·998: Οι Φατιμίδες της Αιγύπτου
ανακαταλαμβάνουν Αυτοκρατορικές θέσεις στην Συρία.
·999: Μεγάλη εκστρατεία του Βασιλείου στην
Συρία. Οι Φατιμίδες αναγκάζονται να συνθηκολογήσουν.
·1000-1004: Συντονισμένη επιτυχής επίθεση
εναντίον των Βουλγάρων.
·1014: Οι Βούλγαροι υφίστανται
συντριβή στην μάχη του Κλειδίου. Ο Τσάρος Σαμουήλ πεθαίνει λίγο αργότερα.11
·1018: Πλήρης καθυπόταξη της Βουλγαρίας -
Επανάσταση στη Νότια Ιταλία.
·1021-1022: Προσάρτηση της Αρμενίας.
·1022: Ο στρατηγός Νικηφόρος Ξιφίας
επαναστατεί, μαζί με τον Νικηφόρο Φωκά, γιο του Βάρδα Φωκά. Η επανάσταση
καταστέλλεται.
·1025: Θάνατος Βασιλείου Β΄
·1031: Απώλεια της Έδεσσας (Ούρφα) και
ανακατάληψή της από τους Ρωμηούς (Βυζαντινούς) υπό τον στρατηγό Γεώργιο
Μανιάκη.
·1038: Επιτυχίες του Γεωργίου Μανιάκη στην
Σικελία.
·1040: Νέα Ανταρσία της Βουλγαρίας.
·1042: Στάση στην Κωνσταντινούπολη - Πτώση
του Μιχαήλ Ε΄ και τύφλωσή του - Συναυτοκράτειρες η Θεοδώρα και η Ζωή.
è1054 μ.Χ.: Οριστικό Σχίσμα μεταξύ της Παπικής δύσεως
και της καθ’ ημάς Ορθοδόξου Ανατολής.
Με παπικόν λίβελλον τον οποίον απέθεσεν
επί της Αγίας τραπέζης ο απεσταλμένος του πάπα Ουμβέρτος, ζητείται η άνευ όρων
υποταγή των Ελλήνων/Ρωμηών στον πάπα Λέοντα Θ΄ (αποδοχή του παπικού πρωτείου
και του filioque). Όποιος αρνείτο, εχαρακτηρίζετο
προζυμίτης, αιρετικός και αντίχριστος.
Ο Πατριάρχης Μιχαήλ Κηρουλάριος,
απορρίπτει το τελεσίγραφο του πάπα της Ρώμης. Το σχίσμα που έγινε με
αποκλειστική ευθύνη των Φραγκοπαπικών, έφερε την διαίρεση και το μίσος, το
οποίον συνεχίζεται από πλευράς της λεγομένης Δύσεως, μέχρι σήμερον, κατά παντός
εκφράζοντος την άπαξ παραδοθείσαν ορθόδοξη πίστη και τον Ελληνορθόδοξον
πολιτισμόν.
è1071 μ.Χ.: Μάχη του Ματζικέρτ.
Ήττα του αυτοκράτορος Ρωμανού Διογένους
από τον Σελτζούκο Τούρκο Αρπ Ασλάν. Κύριες συνέπειες της ήττας:
·Καταστροφή του μείζονος μέρους,
σχεδόν όλης της δυνάμεως του Στρατού της αυτοκρατορίας12.
·Διάνοιξη του δρόμου για τους
Τούρκους προς κατάληψη της Μικράς Ασίας που αποτελούσε τον οικονομικό και
στρατιωτικό πνεύμονα της αυτοκρατορίας.
è1097 μ.Χ. και 1099μ.Χ.: Έναρξη των
Φραγκοπαπικών σταυροφοριών με πρόσχημα την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων.
Οι λεηλασίες και απερίγραπτες σφαγές των
παπικών, αυτοαποκαλουμένων Σταυροφόρων, εκορύφωσαν το μίσος των Μουσουλμάνων
κατά των «απίστων» Χριστιανών.
Επιβεβαιώθηκε ότι ο δεδηλωμένος σκοπός των
Φραγκοπαπικών ψευδιχριστιανών Σταυροφόρων, δεν ήταν η απελευθέρωση των Αγίων
Τόπων, αλλά η συντριβή, η υποταγή και η λεηλασία της Ορθοδόξου και πλουσίας
Ελληνικής αυτοκρατορίας. Γράφει ο ιστορικός Κ. Σάθας:
«Και βέβαια από την έναρξη του Σχίσματος η
Κωνσταντινούπολη, ως ανυπάκουη στην Δύση, έπρεπε να τιμωρηθεί!» «Και την 29ην Μαΐου 1453,
είδεν η Δύση εκπληρούμενον τον σκοπόν τον οποίον προ 600 ετών λυσσωδώς
επεδίωκεν…».13
è1204-1261 μ.Χ.: Κατάληψη της
Κωνσταντινουπόλεως από τους Χριστιανομάχους Φραγκοπαπικούς (ψευτο)
Σταυροφόρους (Δ΄ Σταυροφορία).
Αρχή του τέλους! Απίστευτη λεηλασία και
ανείπωτα όργια από τους αιμοσταγείς αντιχρίστους παπικούς σταυροφόρους. Παρά
ταύτα, η Ελληνική Αυτοκρατορία/ Ρωμανία (Βυζάντιο) παραμένει όρθια, δεν σβύνει.14
Δημιουργήθηκαν τα
αυτοκρατορικά κρατίδια της Νικαίας, Τραπεζούντος, Ηπείρου και Μυστρά που ήσαν
οι εστίες αντιστάσεως κατά των αιρετικών Φραγκολατίνων. Η παρακμή, όμως, της Αυτοκρατορίας είχε ήδη αρχίσει να λαμβάνει τεράστιες και
ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
è1261 μ.Χ.: Απελευθέρωση
της Κωνσταντινουπόλεως από τον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο.
Ενώ αρχίζει η δυναστεία των Παλαιολόγων, ο
Μιχαήλ Η΄ διαπράττει το λάθος να υπογράψει, άνευ όρων, την ένωση με τον Πάπα,
δηλώνοντας υποταγή και μάλιστα χωρίς καμμία εγγύηση, χωρίς κανένα αντάλλαγμα
υπέρ του Ελληνικού Έθνους (Λυών, 1274).
Ο Ορθόδοξος/Ρωμαίϊκος λαός σύσωμος, ηρνήθη την υποταγή. Διερράγησαν, όμως, οι
δεσμοί Αυτοκράτορος-Εκκλησίας (κλήρου και λαού) και επωφελήθησαν οι εχθροί της
αυτοκρατορίας.
è1288 μ.Χ.: Έντονη παρουσία και επιβλητική εμφάνιση των Οσμανών Τούρκων στην Ανατολή,
υπό τον Ορχάν.
è1341-1361μ.Χ.: Αιματηρός εμφύλιος
πόλεμος μεταξύ επίδοξων διεκδικητών του αυτοκρατορικού θρόνου. Ανίερος συμμαχία
Ιωάννη Καντακουζηνού και σουλτάνου Ορχάν, στον οποίον είχε δώσει ως σύζυγον την
θυγατέρα του Θεοδώρα. Η μητέρα του Ιωάννου Ε΄ Παλαιολόγου, καλεί εναντίον του
Καντακουζηνού ως «συμμάχους» τους Τούρκους της Φιλαδελφείας!!!
è1342-1349
μ.Χ.: Επανάσταση των
«Ζηλωτών» στην Θεσσαλονίκη.
Οι σφαγές που ακολουθούν, επιδεινώνουν την ήδη
κρίσιμη κατάσταση της Αυτοκρατορίας.
è1346 μ.Χ.: Οι Τούρκοι διαβαίνουν
τον Ελλήσποντο. Λεηλατούν την Θράκη και εξανδραποδίζουν τους Έλληνες. Η
κατάσταση καθίστατο συνεχώς κρισιμωτέρα.
è1347 μ.Χ.: Η πανώλης πλήττει την Πόλη. Πεθαίνει περίπου ο μισός
πληθυσμός.
è1361 μ.Χ.: Κατάληψη Ανδριανουπόλεως από τους Τούρκους.
è1438-1439
μ.Χ.: Σύνοδος
Φερράρας-Φλωρεντίας.
Ο Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος επαναλαμβάνει το ίδιο εγκληματικό
λάθος που διέπραξε ο Μιχαήλ Η΄ και υπογράφει την λεγομένη Ένωση των εκκλησιών
Ανατολής-Δύσεως, που σήμαινε υποταγή άνευ όρων στον Πάπα. Το τέλος της Αυτοκρατορίας είναι αναπόφευκτον, η πτώση της Πόλης μας πλησιάζει…
èΤο 1448 μ.Χ.: Ανέρχεται
στον θρόνο ο τελευταίος Αυτοκράτωρ, ο Κωνσταντίνος ο ΙΑ΄ Παλαιολόγος Δραγάτσης.
Ενώ ο εχθρός είναι προ των πυλών, παρά τις
εγνωσμένες ικανότητές του, ο Αυτοκράτωρ της Ρωμανίας, της Ελληνικής
Αυτοκρατορίας, υποκύπτει σε νέο τελεσίγραφο του Πάπα και επιτρέπει την
πραγματοποίηση συλλειτουργίας με τους παπικούς, πρωτοστατούντος του Καρδινάλιου
Ισιδώρου, απεσταλμένου του Πάπα. Ο Πάπας διαμηνύει υποκριτικώς από την Ρώμη ότι,
όποιος επιτεθεί εναντίον της Πόλης «προκαλεί ολόκληρη την Χριστιανοσύνη». Ο
φανατισμός, όμως, ο φαρισαϊσμός και η
μισαλλοδοξία παίζουν δόλια παιγνίδια σε βάρος της Ελληνικής Αυτοκρατορίας. Η
βοήθεια που είχαν υποσχεθεί οι Παπικοί στους Έλληνες δεν φθάνει ποτέ!
Ο Κωνσταντίνος μένει μόνος με 7.000 Ρωμηούς
περίπου και 700 Γενοβέζους με τον
Τζουστινιάνι, ενώ ο Μωάμεθ διέθετε τουλάχιστον 150.000 στρατό.
Το 1453 είχε φθάσει το τέλος της Αυτοκρατορίας…
29 Μαΐου 1453: Η αποφράς ημέρα του
Γένους των Ελλήνων.
Ο
Ελληνόψυχος Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ενδέκατος Παλαιολόγος, αγωνίζεται στα τείχη
της Βασιλεύουσας και
προτιμά τον ένδοξο θάνατο από την ταπεινωτική δουλεία.
«Το την πόλιν σοι δούναι ουτ’εμόν έστι ούτ’ άλλου
των κατοικούντων εν ταύτη∙ κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν
και ου φεισόμεθα της ζωής ημών!» (Μιχαήλ Δούκας, ΧΧΧΙΧ,
1).
(Το
να σου παραδώσω την πόλη ούτε σε εμένα ανήκει ούτε σε κανέναν άλλο από αυτούς
που την κατοικούν∙ γιατί είναι κοινή απόφαση όλων μας, να πεθάνουμε με την θέλησή
μας και δεν λυπόμαστε για την ζωή μας!)
Αυτή
ήταν η γενναία απάντηση του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου
ΙΑ΄ Παλαιολόγου, στις δελεαστικές προτάσεις του Σουλτάνου Μωάμεθ Β΄ στην πύλη
του Αγίου Ρωμανού, ο οποίος με τελεσίγραφό του ζητούσε:
«Ή καταλιπείν την
πόλιν και απελθείν ένθα και βούλει μετά τωνσων αρχόντων και υπαρχόντων ή αντιστήναι
και συν τη ζωή και τα υπάρχοντα απολέσεις, σύ τε και οι μετά σου.»
(ή εγκαταλείπεις την
πόλη και φεύγεις με τη θέλησή σου μαζί με τους άρχοντες και τα υπάρχοντά σου, ή
αντιστέκεσαι και χάνεις και την ζωή και τα υπάρχοντα, τα δικά σου και αυτών που
σε ακολουθούν.)
Η
απάντηση αυτή ήταν μια από τις πιο ρωμαλέες και γόνιμες αντιδράσεις της
ελληνικής ψυχής. Ήταν ένα επιπλέον ΟΧΙ στην
αλυσίδα των πολλών που συνδέουν άρρηκτα δια μέσου των αιώνων, την εθνική και
ιστορική μας πορεία. Ωστόσο, ήταν και το κύκνειο άσμα μιας μεγάλης και λαμπρής
αυτοκρατορίας, η οποία για πάνω από χίλια χρόνια φώτιζε και εξεπολίτιζε τον
κόσμο. Μιας αυτοκρατορίας που δημιουργήθηκε από την λαμπρότητα του Μεγάλου
Κων/νου Α΄, γιου της Ελένης, και χάθηκε πάλι με την γενναιότητα του
Κωνσταντίνου ΙΑ΄ Παλαιολόγου, γιου πάλιν της Ελένης Δραγάτση.
«Κωνσταντίνος γαρ, ευτυχής βασιλεύς, Ελένης υιός,
ανέστησε τε ταύτην και εις άκρον ευδαιμονίας και τύχης επήρε, και πάλιν επί Κωνσταντίνου,
δυστυχούς βασιλέως, Ελένης υιού, εάλω τε και εις εσχάτην δουλείαν τε και
κακοδαιμονίαν κατήχθη.»(Κριτόβουλος ο Ίμβριος-Υμνητής του Μωάμεθ Β΄)
Και έτσι επαληθεύτηκε η προφητεία, ότι θα πέσει η Πόλη,
όταν θα είναι αυτοκράτορας Κωνσταντίνος, γιος Ελένης.
Μένει στην ιστορία ως ο
«Μαρμαρωμένος Βασιλιάς»,
που κάποτε θα ξυπνήσει να ξαναστήσει το θρόνο του στην Πόλη.
Δεν είναι λοιπόν περίεργο ούτε ανεξήγητο ή
αναιτιολόγητο, γιατί έπεσε η Πόλη!
Η πτώση
της Βασιλεύουσας εσήμανε και το (προσωρινό) τέλος της ένδοξης Αυτοκρατορίας
μας!
Συνεχίζεται
1 Βασική βιβλιογραφία
-Χαλίλ
Ιναλτζίκ, Η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η
κλασική εποχή, 1300-1600. Μετάφρ. Μ. Κοκολάκης, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα,
1995
-John
Julius Norwich, Σύντομη Ιστορία του
Βυζαντίου, Μετάφρ. Δ.Π. Κωστελένος, εκδ. Γκοβόστη, Αθήνα 1999
-Andrew
Wheatcroft, Οι Οθωμανοί,
Μετάφρ. Χρ. Σακελλαροπούλου, εκδ. Νέα Σύνορα, Αθήνα 1994
-Η Άλωση της Πόλης, Συλλογικός τόμος, Επιστ. Επιμ. Ε. Χρυσός, Β΄
εκδ., εκδ. Ακρίτας, Αθ. 1994
-1453-1953. Η Πεντακοσιοστή Επέτειος από της
Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως. Αναμνηστικός Τόμος. Στο: L’ Hellenisme
Contemporain, Αθήνα 1953
-Γ.Θ.
Ζώρας, Περί την Άλωσιν της
Κωνσταντινουπόλεως, Αθήνα 1959
-Δ. Α.
Ζακυθηνός, «Ιδεολογικαί συγκρούσεις εις την πολιορκουμένην Κωνσταντινούπολιν», Νέα Εστία 47 (1950) 794
-Κοσμάς
Φλαμιάτης, Φωνή Ορθόδοξος και σπουδαία
εις την ανακάλυψιν της κατά των Ορθοδόξων επιβουλής, επανέκδοση, Βόλος
1911.
-[Αθανάσιος
Πάριος], Νέος Ραψάκης. Βλ. Χρ.
Αραμπατζή, Αθ. του Παρίου
Βιβλιογραφικά. Έκδοση Ιερού Προσκυνήματος Παναγίας Εκατονταπυλιανής
Πάρου, Θεσσαλονίκη 1998, σελ. 32.
Πηγή Υλικού: Μαρία
Μαντουβάλου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια των σχέσεων της Νεολληνικής Φιλολογίας με
την Αρχαία και Βυζαντινή Γραμματεία της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου
Αθηνών.
-Tα αίτια της πτώσης της Πόλης σύμφωνα με τον Ιωσηφ Βρυένιο,
28 Μαΐου 2008. Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου.
-Η Άλωση του 1204 και οι συνέπειες της. Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Μεταλληνός, Ομότιμος
Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών , 29 Μαΐου 2012
-http://ellinikoistologio.blogspot.com
-http://www.istorikathemata.com blog 863 Βυζαντινή
Ιστορία 42 Κωνσταντινούπολη
46 http://www.istorikathemata.com/
1474.
-Τα 9 βασικότερα αίτια – πληγές της Άλωσης της
Κωνσταντινούπολης...www. tsemperlidou.gr/.../ta-9-vasikotera-aitia-plhges-ths-alwshs-ths-kwnstantinoupolh...29 Μαΐ 2014. Βάσω Φατούρου 29/05/2014..
-«ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ» Χρήστου Π. Ζαλοκώστα, εκδόσεις «ΕΣΤΙΑΣ»
-«ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ», Κωνσταντίνου Τυρπάνη, διάλεξη στην Σ.Σ.Ε.
-«ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ», Κωνσταντίνου Τυρπάνη, διάλεξη στην Σ.Σ.Ε.
-«ΕΑΛΩ Η
ΠΟΛΙΣ» Αντιστρατήγου ε.α. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΑΝΙΚΑ, από δημοσιεύσεις στην «ΕΘΝΙΚΗ ΗΧΩ».
-«ΕΛΛΗΝΙΟΝ»
μηνός ΜΑΪΟΥ 2001, μηνιαίο Δελτίο, εκδότης Διευθυντής Χρήστος Κοσσιώρης.
2 Speck, P., “Der Mauerbau in sechzig Tagen. Zum Datum der errichtung der
Landmauer von Konstantinopel mit einem Anhang über die Datierung der Notitia
Urbis Constantinopolitanae”, στο Beck, H.-G. (επιμ.), Studien zur Frühgeschichte
Konstantinopels (München 1973), σελ. 135-178. Σύμφωνα με τον Dagron,
G., Η γέννηση μιας πρωτεύουσας. Η
Κωνσταντινούπολη και οι θεσμοί της (330-451), Λουκάκη,
Μ. (μτφρ.) (Αθήνα 2000), σελ. 130, η έναρξη των εργασιών πρέπει να
τοποθετηθεί το 412 και η ολοκλήρωσή τους περί το 422».
3 Πασχάλιον Χρονικόν, Dindorf, L. (ed.), Chronicon paschale 1 (CSHB,
Bonn 1832), σελ. 583· Ζωναράς, XIII 22.49, Büttner-Wobst,
T. (ed.), Ioannis Zonarae
epitomae historiarum libri xviii 3 (CSHB, Bonn 1897), σελ.
106· Ψευδο-Κωδινός, Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως, Preger,
T. (ed.), Scriptores originum
Constantinopolitanarum (Leipzig 1907, ανατ. 1975), σελ. 252.
4 Το 447 το τείχος υπέστη σοβαρές ζημιές από ισχυρό σεισμό, ο οποίος κατέστρεψε 57 πύργους. Η
στρατηγική κατάσταση την περίοδο εκείνη ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς την
Κωνσταντινούπολη την απειλούσαν οι Ούννοι υπό την ηγεσία του Αττίλα. Έτσι, με
πρωτοβουλία του επάρχου των πραιτορίων Κωνσταντίνου, οι πολίτες έσπευσαν να
επισκευάσουν το τείχος, εργασία που ολοκληρώθηκε σε διάστημα δύο μηνών.
Παράλληλα, χτίστηκε και ένα εξωτερικό τείχος, το «έξω τείχος» ή «προτείχισμα»,
το οποίο έφτανε και αυτό έως τις Βλαχέρνες, ενώ ανοίχτηκε και μια τάφρος, η
οποία εκτεινόταν από την Προποντίδα έως τον Κεράτιο
κόλπο.
Πηγές:
Συναξάριον Κωνσταντινουπόλεως, Delehaye, H. (ed.) (Brussels 1902), σελ. 425· Πασχάλιον Χρονικόν, Dindorf,
L. (ed.), Chronicon paschale
1 (CSHB, Bonn 1832), σελ. 586,
589· Μαλάλας, Χρονογραφία,
Dindorf, L. (ed.), Ioannis Malalae chronographia
(CSHB, Bonn 1831), σελ. 363·
Θεοφάνης, Χρονογραφία, de
Boor, C. (ed.), Theophanis
Chronographia 1 (Leipzig 1883), σελ. 125.
5 Στην Αυτοκρατορία μας, ο κίνδυνος από πυρκαγιά
αφορούσε πρωτίστως τις μεγαλύτερες πόλεις, ιδιαίτερα την Κωνσταντινούπολη.
Ωστόσο, στην μακρά ιστορία της Κωνσταντινουπόλεως, όπως τονίζει και ο Νικηφόρος Γρηγοράς, σημειώθηκαν πολυάριθμες
πυρκαγιές. Υπολογίζεται ότι, κατά την Βυζαντινή περίοδο, εκδηλώθηκαν στην
Κωνσταντινούπολη τριάντα εννέα μείζονες πυρκαγιές, με πρώτη εκείνη του 388 και τελευταία εκείνη του 1434.
Ορισμένες
φορές, στην διάρκεια στάσεων ή αντιπαραθέσεων, οι πυρκαγιές μπορούσαν να
χρησιμοποιηθούν ως απειλή. Έτσι συνέβη για παράδειγμα το 1057, στη διάρκεια της
στάσεως που σήμανε την εκθρόνιση του αυτοκράτορα Μιχαήλ ΣΤ΄ Στρατιωτικού
(1056-1057). Στην περίπτωση εκείνη οι στασιαστές ξεσήκωσαν την πόλη, προκάλεσαν
ταραχές, απείλησαν με πυρκαγιές και άλλα δεινά. Παρεμπιπτόντως, για τις
πυρκαγιές σε άλλες πόλεις και περιοχές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας έχουν
διασωθεί ελάχιστα στοιχεία.
Το
παράδειγμα αυτό μας φανερώνει ότι, στα μάτια των Βυζαντινών συγγραφέων και των
υπηκόων του Βυζαντινού αυτοκράτορα, η Κωνσταντινούπολη ήταν ουσιαστικά το επίκεντρο του
κόσμου. Εξαίρεση αποτελεί η Τραπεζούντα,
πρωτίστως χάρη στην επιμέλεια του χρονικογράφου Μιχαήλ
Πανάρετου, στα χρονικά του οποίου αναφέρονται πέντε πυρκαγιές στην
πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας στον Ελληνικό Πόντο.
6 Οι ιθύνοντες των
Βένετων εκπροσωπούσαν τα συμφέροντα της παλιάς ελληνορωμαϊκής αριστοκρατίας των
γαιοκτημόνων και από θρησκευτικής απόψεως, υποστήριζαν την ορθοδοξία. Οι
ιθύνοντες των Πράσινων, από την άλλη, εξέφραζαν τα συμφέροντα των αστών αξιωματούχων
που αναδείχθηκαν στο παλάτι και στην κρατική διοίκηση, καθώς και τις επιδιώξεις
των πλούσιων εμπόρων. Είχαν δεσμούς με
την Ανατολή και έκλιναν προς το μονοφυσιτισμό και άλλες ανατολικές αιρέσεις.
Ο μονοφυσιτισμός, αν και κηρύχθηκε αίρεση στην Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο στην
Χαλκηδόνα το 451, είχε ωστόσο ισχυρή βάση και πολλούς οπαδούς, ιδίως στις
ανατολικές επαρχίες της Αυτοκρατορίας.
7 Kostenec Jan, «Αγία Σοφία (Ayasofya Müzesi) », Εγκυκλοπαίδεια
Μείζονος Ελληνισμού, Κωνσταντινούπολη URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=11761
-Paul Magdalino, et al. "Istanbul." Grove Art Online. Oxford Art Online.
Dec. 2009.
-Gibbon, Edward. The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, τομ. 7ος, New York: 1906.
8 Βλ. Downey,
Glanville (1959). «The Name of the Church of St. Sophia in Constantinople». The Harvard Theological Review 52
(1): 37-41.
9 Οι Άβαροι ήταν
νομαδικός λαός πολεμιστών από την Ευρασία, αλταϊκής καταγωγής, που ίδρυσαν μία
αυτοκρατορία εκτεινομένη σε σημαντικές περιοχές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, από τα τέλη του 6ου έως τις αρχές του 9ου
αιώνα. Κυριάρχησαν στην πεδιάδα της Παννονίας. Σύμφωνα
με τους συγγραφείς της εποχής, μιλούσαν την ίδια γλώσσα με τους Ούννους αλλά
είχαν μακριά μαλλιά, στολισμένα με κορδέλες σε δύο πλεξούδες, μία συνήθεια που υιοθέτησαν
από τους Τούρκους. [Πηγές: Carlos Ramirez-Faria, Concise Encyclopeida Of
World History, σελ. 55, 321, Atlantic Publishers & Dist (2007)
-Walter
Pohl, Die Awaren: ein Steppenvolk im Mitteleuropa 567–822 n. Chr, σελ. 26-29, C.H.Beck (2002) ISBN
978-3-406-48969-3].
10 Ταυρομένιον: Taormina, στα ιταλικά,Tauromenium,στα Λατινικά,: طبرمين / Ταμπαρμίν
στα Αραβικά. Κωμόπολη στην ευρύτερη περιοχή της Μεσσήνης της
βορειοανατολικής Σικελίας στην Ιταλία. Ιδρύθηκε από τους αποίκους της Νάξους
Σικελίας ως Ταυρομένιο και
αποτέλεσε σημαντική πόλη των αποικιών της Μεγάλης ελλάδος στην κάτω Ιταλία, και
μετέπειτα σημαντικό εμπορικό κόμβο κατά την Ρωμαϊκή/Ρωμαίϊκη (Βυζαντινή)
περίοδο.
11 Στις 29 Ιουλίου του 1014 ο βυζαντινός στρατηγός
Νικηφόρος Ξιφίας εξαπέλυσε μια αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον των Βουλγάρων
στην τοποθεσία Κλειδί, στο στενότερο σημείο της κοιλάδας του ποταμού Στρυμώνος.
Της επιθέσεως ηγήθηκε ο ίδιος ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄. Χιλιάδες Βούλγαροι
έπεσαν στο πεδίο της μάχης, οι περισσότεροι όμως αιχμαλωτίστηκαν. Ο ίδιος ο
Βούλγαρος τσάρος Σαμουήλ μόλις διέφυγε της αιχμαλωσίας. Η τύχη των συλληφθέντων
συμπατριωτών του όμως ήταν φρικτή. Δόθηκε εντολή να τυφλωθούν με
πυρωμένο σίδερο. Στις 4 Οκτωβρίου ο Σαμουήλ αντίκρυσε μια φοβερή
εικόνα. Μια ατελείωτη πορεία 15.000 τυφλών στρατιωτών οι οποίοι καθοδηγούνταν
από έναν τυχερό μονόφθαλμο για κάθε 100 άνδρες. Ο τσάρος αρχικά λιποθύμησε στην
θέα των ανδρών του και έπεσε αναίσθητος στο έδαφος. Οι γύρω του προσπάθησαν να
τον συνεφέρουν. Όταν ο Βούλγαρος ηγεμόνας συνήλθε, ζήτησε να πιει κρύο νερό.
Αυτό του προκάλεσε καρδιακή προσβολή και δύο ημέρες αργότερα εξέπνευσε...
12 Η μάχη έλαβε χώρα στις 26 Αυγούστου 1071 κοντά
στην ομώνυμη αρμενική πόλη (σημ. Malazgrit της Τουρκίας). Ο
αυτοκράτωρ ηττήθηκε αιχμαλωτίσθηκε, απελευθερώθηκε μετά την καταβολή λύτρων,
ενώ η Αυτοκρατορία υποχρεώθηκε στην καταβολή ετήσιου φόρου και παραχώρηση
αριθμού φρουρίων στους Σελτζούκους. Αυτή η πανωλεθρία των ελληνικών
στρατευμάτων, επέτρεψε την μόνιμη εγκατάσταση των Σελτζούκων Τούρκων στην Μικρά
Ασία.
13 Κωνσταντίνος Σάθας:
Ιστορικός από τους επιφανέστερους ερευνητές του μεσαιωνικού Ελληνισμού
(1842-1914), Μεσαιωνική βιβλιοθήκη (7 τόμοι, 1872-1894), Documents inedits relatits a l’ histore
de la Grece
au Moyen Age
(8 τόμοι, 1880-1888).
14 Οι όροι
Βυζάντιο/Βυζαντινός (Β/Β) είναι
άστοχοι, αδόκιμοι, αβάσιμοι και ιστορικώς απαράδεκτοι. Τα ονόματα δεν
αναφέρονται πουθενά μέχρι το 1562, οπότε δύο Φράγκοι (ο κρυπτοταλμουδιστής
Γερμανο-ιουδαίος, Ιερώνυμος Βόλφ και ο μοναχός Δουκάγγιος) έπλασαν τους όρους
αυτούς για καθαρώς πολιτικούς λόγους. Χρησιμοποιήθηκαν από τους εχθρούς του
Ορθοδόξου Ελληνισμού, προκειμένου να δηλώσουν την κατάσταση δουλείας που
ευρίσκοντο, δήθεν, οι Έλληνες (απόγονοι των αρχαίων Βυζαντινών) στους Ρωμαίους
και την απαλλαγήν τους από την «Ρωμαϊκή σκλαβιά», με την άλωση της Πόλης από
τους Τούρκους!!!
Οι όροι Β/Β επικράτησαν λόγω αδυναμίας Ελληνικής αντιδράσεως αφού το γένος
ήταν σε κατάσταση δουλείας. Οι όροι
καθιερώθηκαν από τον «διαφωτιστή» Aδαμάντιο Κοραή,
μαθητεύσαντα σε ευαγγελική (προτεσταντική) σχολή και συνεργασθέντα με τροφίμους
τεκτονικών στοών της Γαλλίας και Ολλανδίας. Συνεπώς η χρησιμοποίησή τους, γίνεται
κατά συμβατικότητα, χωρίς να ανταποκρίνονται στην ιστορική αλήθεια. Δεν υπάρχει
Βυζαντινή αυτοκρατορία αλλά Ελληνική Αυτοκρατορία ή αυτοκρατορία της Νέας
Ρώμης, Ρωμαϊκή/Ρωμαίϊκη Αυτοκρατορία, Ρωμανία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου