ΜΕΡΟΣ 3ο

Γ.  ΜΟΡΦΕΣ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ

1. Ορθόδοξος Εθνικισμός

Γενικά

Ο Εθνικισμός:

.Είναι ο τρόπος που κάποιος θεάται και αντιλαμβάνεται τον κόσμο μέσα από το πνευματικό οικοδόμημα του Έθνους του (Κοσμοθεώρηση).

.Συνιστά ενεργητική κατάσταση σε ό,τι έχει σχέση με το Έθνος, καθ’ οιονδήποτε τρόπον, δηλαδή με ό,τι είναι, θεωρείται ή βασίμως κρίνεται ως Εθνικόν, εξ ου και ο όρος Εθνικ-ισμός. Τουτέστιν Εθνική Παιδεία, Οικονομία/Πολιτεία, Εθνική Άμυνα/Ανεξαρτησία, Εθνικός Πολιτισμός, Εθνική γλώσσα, Εθνική Ιστορία, κλπ.

.Είναι έννοια συνώνυμος του Πατριωτισμού (Φιλοπατρία) αλλά υπερβαίνει τον στενό γεωγραφικό χώρο της Πατρίδος και «ταξιδεύει» αιωνίως στον χρόνο (παρελθόν-παρόν-μέλλον) και τον χώρο του πνεύματος, των ιδεών και των αξιών.

.Είναι η φυσική ιδεολογία κάθε λαού που ανήκει σε ιστορικώς υπαρκτόν Έθνος και όχι σε «έθνος», κατασκευασθέν κατά τους νεωτέρους χρόνους, από τους Εθνοκατασκευαστές του Συστήματος.

Δυστυχώς τους τελευταίους αιώνες, ο Εθνικισμός εμολύνθη από τις ασθένειες του φυλετισμού και του μισαλλόδοξου φανατισμού και προεβλήθη από τους συστημικούς ανακατασκευαστές ιδεολογημάτων, ως Εθνοφυλετισμός.

Έτσι οι πανούργοι υπάνθρωποι του Συστήματος, εκτελούντες διατεταγμένη υπηρεσία, παραχάραξαν ή διέστρεψαν σκοπίμως, την σημασία του όρου Εθνικισμός, αφ’ ενός για να συγκαλύψουν και δικαιολογήσουν τις δικές τους εγκληματικές πράξεις, και αφ’ ετέρου στο όνομα του εθνικισμού, οι άνθρωποι να μισήσουν και να απορρίψουν κάθε τι που έχει σχέση με Πατρίδα-Έθνος-Φυλή.

Ο Εθνικισμός είναι έννοια πνευματική και διαχρονική. Ασφαλώς για κάθε Έθνος υπάρχει βιολογική αρχή (για τους Έλληνες ο γενάρχης Ίων),1 αλλά ο Ορθόδοξος και όχι ο νοσηρός Εθνικισμός, δεν έχει σχέση με τον Φυλετισμό/Εθνοφυλετισμό/Ρατσισμό, όπως διακηρύσσουν οι Ιουδαίοι/Ιουδαιόφρονες/Ιουδαΐζοντες διεθνιστές και εγχώριοι λειχήνορες του λεγομένου Ευρωμερκελικού (κατ’ ευφημισμόν Συνταγματικού) τόξου. Αντιθέτως περιλαμβάνει, όπως προείπαμε, το στοιχείο της «διαφυλετικότητος».

Όπως όλοι οι –ισμοί έτσι και ο Εθνικισμός υπέστη κατά το παρελθόν και υφίσταται σήμερον, παραχαράξεις, συκοφαντικές επιθέσεις, αυθαίρετες ερμηνείες  και διαστροφικές κριτικές. Επίσης ο Εθνικισμός δεν πρέπει να συγχέεται με τον Εθνισμόν, του τελευταίου δηλούντος απλώς το πατριωτικό συναίσθημα που νιώθει κάποιος για την πατρίδα του και το ότι ανήκει σε κάποιο Έθνος (Εθνική Ιδέα).

Οι φυσικές και ιστορικές συνιστώσες του Ορθόδοξου Εθνικισμού είναι τέσσαρες:

Η Ιστορική, η Πολιτική ,η Πολιτισμική και η Ηθική-Ψυχολογική.

Συνιστώσες του Ορθόδοξου Εθνικισμού

Ιστορική

· Αρχική ιστορική καταγραφή του έθνους ή της φυλής ή της φυλετικής Ομοεθνίας.

· Αυτοχθονία του λαού που αντιπροσωπεύει το Έθνος.

· Ιστορικά στοιχεία για δραστηριότητες του συγκεκριμένου λαού.

· Ιστορική επιβεβαίωση της διαχρονικής εθνικής συνειδήσεως  του λαού.

Πολιτική

· Πολιτική Οργάνωση.

· Εθνική Πολιτεία (Έθνος-Κράτος).

· Εθνική Άμυνα προς διατήρηση της ανεξαρτησίας.

· Εθνική Επανάσταση προς απαλλαγή από ξένο ζυγό και αποκατάσταση της εθνικής ανεξαρτησίας.

· Εθνικοαπελευθερωτικός αγών προς απελευθέρωση υποδούλων ομοεθνών.

«Καταδικαστέα η πολιτική εκείνη. Η Ελλάς οφείλη να την αποκηρύξη. Η πλειοψηφία του έθνους εκφραζομένη δια της βουλής, δεν επιζητεί το αναίμακτον, αλλά εννοεί ότι ο ελληνισμός ίνα ζήση πρέπει να έχει την απόφασιν να πολεμήση και αυτό δέον να παρασταθή εις την Ευρώπην , ότι εν τω μέλλοντι αγώνι όστις παρασκευάζεται εν τη Ανατολή , ο Ελληνισμός είναι έτοιμος μεταξύ των πρώτων να χύση το αίμα του προς σωτηρίαν ουχί μόνον του κράτους οποίον είναι , αλλά υπέρ παντός του έθνους ημών».2  

· Ανένδοτος αγών προς ένωση μετά των «ελευθέρων» ομοεθνών, εξαναγκασθέντων όμως από το Σύστημα, να διαβιούν σε ξεχωριστό-ανεξάρτητον κράτος, αυτοδιοικήτως σε άλλο κράτος ή αυτονόμως σε ομοσπονδία/συνομοσπονδία.

Πολιτισμική

· Τέχνες-Επιστήμες

Πολιτισμός είναι το σύνολον των υλικών και πνευματικών δημιουργημάτων ενός λαού, σε ωρισμένο τόπο και χρόνο, καθώς και ο βαθμός:

-Αναπτύξεως των υλικών και πνευματικών συνθηκών ζωής ενός κοινωνικού συνόλου.

-Επηρεσμού των συνθηκών ζωής των άλλων λαών.

Η ανθρωπότητα οφείλει σχεδόν τα πάντα στους Έλληνες. Αυτοί κατηγοριοποίησαν για πρώτη φορά την σκέψη και χρησιμοποίησαν τον ορθό λόγο, διαμόρφωσαν τα κυριώτερα πνευματικά εργαλεία του ανθρώπου και έδωσαν συγκεκριμένο περιεχόμενο στις αρχές της ανθρώπινης ηθικής.

Οι Έλληνες ανακάλυψαν την επιστημονική έρευνα, διετύπωσαν τα πρώτα ερωτήματα για την δημιουργία του κόσμου και προσπάθησαν να απαντήσουν, σ’ αυτά. Ανύψωσαν όλες τις μορφές της τέχνης τόσο, ώστε όλα τα σύγχρονά της ρεύματα να πηγάζουν απ’ την ελληνική τέχνη.

Οι αρχαίοι Έλληνες δεν ανέπτυξαν μόνο τις τέχνες, αλλά η συμβολή τους ήταν τεράστια και στην ανάπτυξη των επιστημών. Αυτοί ήταν που διαμόρφωσαν τις υποδομές για να εδραιωθούν οι θετικές επιστήμες στο παγκόσμιο στερέωμα από την αρχαιότητα έως σήμερα, όπως τα μαθηματικά (άλγεβρα και γεωμετρία), η αρχιτεκτονική, η αστρονομία, η ιατρική, η γεωγραφία, κ.α.

Όλοι σήμερον ομολογούν και αναγνωρίζουν ότι τον πολιτισμόν, τα φώτα και την πρόοδον στις τέχνες και επιστήμες  οφείλει η ανθρωπότης στον Ελληνικόν πολιτισμόν.

Όμως, ενώ «πάσα η προέλευσις του σημερινού πολιτισμού είναι τελείως Ελληνική, ενώ την προέλευσιν ταύτην αναγνωρίζει σύμπας ο κόσμος, μόνον ημείς οι Έλληνες νομίζομεν τον πολιτισμόν τούτον ξενικό και προερχόμενον εκ της Δύσεως και καυχώμεθα ότι μιμούμεθα την Δύσιν, ακολουθούντες τον πολιτισμόν της!!!»3

Το διατυπωθέν επί των ημερών μας δόγμα, «Ανήκομεν εις την Δύσιν», είναι δείγμα δουλικής συμπεριφοράς, υποταγής και δήλωση υποτελείας στο Σύστημα. Όλες οι λεγόμενες Δυσμικές χώρες, οφείλουν την ύπαρξη και τον πολιτισμικόν τους φωτισμόν, στην καθ’ ημάς Ανατολήν, της οποίας κορωνίδα είναι η Ελλάς!

Η Ελλάς δεν είναι περιεχόμενον της Ευρώπης (Δύσεως) αλλά το περιέχον την Ευρώπη και η ονοματοδότειρα της Ευρώπης!!!

Εάν παραβάλωμεν τον αρχαίον Ελληνικόν πολιτισμόν με τον σύγχρονον, Δυτικόν ή Ευρωπαϊκόν λεγόμενον πολιτισμόν, η υπεροχή του αρχαίου ελληνικού είναι πασιφανής ακόμη και στην σημερινή εποχή.

Τους τελευταίους δύο αιώνες, ανεπτύχθησαν μεν τεραστίως και ασυλλήπτως για τον κοινόν ανθρώπινο νου, η τεχνολογία και οι επιστήμες, αλλά με την ασύλληπτη τεχνολογική ανάπτυξη, ανεπτύχθη ισομεγέθης έκλυση των ηθών, οικονομική διαπλοκή, κοινωνική διαφθορά, τραπεζική τρομοκρατική τοκογλυφία, ανηθικότης, αθεΐα/ασέβεια προς τον δημιουργό Θεόν, Σατανολατρεία και επλεόνασαν όλες οι κακίες, με κυριώτερες την εωσφορική αλαζονεία, χρηματοθηρία, εξουσιομανία και σαρκολατρεία με όλες τις σημασίες της λέξεως.

Αυτό όμως ΔΕΝ είναι πολιτισμός, είναι ηθική καταβαράθρωση, σοδομοκρατία, κατάπτωση του ανθρωπίνου γένους!!! 

· Παιδεία

Παιδεία είναι η σκόπιμος και ωργανωμένη κοινωνική λειτουργία, η οποία εκφράζεται δια του συστηματικού  αγώνος πολιτών και πολιτείας και αποσκοπούσα στην διάπλαση και διαμόρφωση του ανθρώπου εις ηθικήν και πνευματικώς καλλιεργημένην προσωπικότητα ισχυράς και ακεραίας συνειδήσεως, εις καλόν κ’ αγαθόν πολίτην-άνθρωπον, και την δημιουργία πολιτισμού ανταξίου του ούτως νοουμένου ανθρώπου.4

Η Ελληνική παιδεία έχουσα τις ρίζες της στο προχριστιανικό παρελθόν, υπήρξε η μήτρα-δότειρα του παγκόσμιου πολιτισμού αλλά και η προπαιδεία στον χριστιανισμόν. Απετέλεσε τον οδηγό των πατέρων της Εκκλησίας (κυρίως δια της ελληνικής γλώσσης), στην διατύπωση των δογμάτων της Πίστεως και την κατανόηση της Χριστιανικής διδασκαλίας.

· Παράδοση

Παράδοση είναι η μεταβίβαση της πολιτιστικής κληρονομιάς από γενεά σε γενεά με ταυτόχρονη μεταβίβαση της γλώσσας (γραπτής και προφορικής), ηθών, εθίμων, κοινωνικών συνηθειών και «συμβόλων».5

Αναλυτικώτερα, παράδοση είναι η διαιώνιση και ενσυνείδητη συντήρηση:  

ü Ιστορικών, θρησκευτικών, κοινωνικών και Εθνικών γεγονότων και δρωμένων του παρελθόντος, αναφερομένων σε πρόσωπα, ομάδες ή ολόκληρο τον λαό, που προέβησαν κατά το παρελθόν σε:

-Ηρωϊκές πράξεις (πολεμικών και ειρηνικών περιόδων).

-Μαρτυρικές θυσίες (πολιτικών, στρατιωτικών, θρησκευτικών, κοινωνικών αγώνων).

-Μαζικές πανηγυρικές εκδηλώσεις εθνικής αυτογνωσίας/ συνεχείας, θρησκευτικής ομοδοξίας, πολιτικής ενότητος, κοινωνικής συνοχής και πνευματικών επιτευγμάτων.

ü Λοιπών γεγονότων μεταδοθέντων προφορικώς ή εγγράφως από γενεάν εις γενεάν αναπαρισταμένων  σε μαζικές / λαϊκές / εθνικές / θρησκευτικές εκδηλώσεις. Έτσι ο λαός συντηρεί την εθνική του συνείδηση και αποκτά τεραστία ηθική δύναμη προς εκπλήρωση των Εθνικών και θρησκευτικών υποχρεώσεών του, καθ’ όμοιον τρόπον (ομοτρόπως).

Παράδοση είναι το φυσικό και διαρκές χωνευτήρι ηθών και εθίμων, συνηθειών και συμβόλων πολλών αιώνων, δουλεμένα στην πραγματική εθνική και θρησκευτική ζωή και όχι στο μυαλό κάποιου τυχάρπαστου αχυράνθρωπου ή ψυχρού υπολογιστού. Για να διατηρείται άσβεστη η φλόγα των Εθνικών παραδόσεων, πρέπει να παρουσιάζονται τα γεγονότα όπως έγιναν και να τονίζονται οι πράξεις και ο σκοπός των πεπραγμένων, ήτοι :

-Ο ηρωϊσμός και τα μαρτύρια των τιμωμένων προσώπων που υπέστησαν στους αγώνες υπέρ πίστεως και πατρίδος.

-Το πραγματικό νόημα-δίδαγμα της θυσίας των τιμωμένων στις εκδηλώσεις και όλα τα συναφή Ελληνορθόδοξα διδάγματα.

Οι παραδοσιακές τελετουργίες και δρώμενα αιώνων, έχουν αξία όταν δεν εμπορευματοποιούνται, δεν πολιτικοποιούνται, αλλά τελούνται με ενωτικά μηνύματα-διδάγματα για τις μελλοντικές γενεές.

Τα Ελληνικά ήθη και έθιμα της Ορθοδόξου πίστεως, ως ομοούσιο γέννημα της ορθόδοξης λατρείας, θα πρέπει να θεωρήσουμε κατ᾿ αναλογία και τις από τον απλό λαό ενασκουμένες διάφορες χριστιανικές λατρευτικές πρακτικές, οι οποίες δεν εντάσσονται μεν στην επίσημη λατρεία της Εκκλησίας, ασκούμενες  όμως, κατ᾿ έθος και κατά παράδοση.

Τα Ελληνορθόδοξα αυτά ήθη-έθιμα:

-Συνιστούν ένα εξ ίσου σεβάσμιο τμήμα της γενικώτερης πνευματικής μας κληρονομιάς.

-Αποτελούν το ξεχείλισμα της λατρεύουσας λαϊκής ψυχής, που μορφοποιείται σε ήθη και έθιμα, ωσάν εκείνα που τόσο παραστατικά μας περιγράφει στα διηγήματά του ο Αλ. Παπαδιαμάντης και είναι αυτά που λίγο - πολύ ονομάζουμε ορθόδοξη λειτουργική ευσέβεια.

Ο όρος λαϊκή παράδοση που, σήμερα χρησιμοποιείται ευρύτατα και  με τον οποίο νοείται γενικά το σύνολο των υπό του ελληνικού λαού ηθών και εθίμων, διασωθέντων δια των τηρουμένων τελετουργικών τύπων, ως τμήμα του γενικώτερου λαϊκού πολιτισμού, αποτελεί αντικείμενο σπουδής πολλών σχετικών επιστημονικών κλάδων, κυρίως όμως της Λαογραφίας.6

Ηθική-Ψυχολογική 7

Η υπερηφάνεια που νιώθει ο πολίτης για τα υλικά, κυρίως όμως για τα πνευματικά επιτεύγματα των προγόνων του, την πνευματική ανωτερότητα του Έθνους του και η ενσυνείδητη πίστη του, συνολικώς και του λαού, ότι ανήκει σε ένα Έθνος με μακραίωνη ιστορία, πνευματική κληρονομιά και ιστορική αποστολή στο διεθνές στερέωμα (Εθνικό Φρόνημα).

Η ψυχική δύναμη της ηγεσίας (πολιτικής - στρατιωτικής - θρησκευτικής) και των πολιτών που καθιστά άπαντες, θαρραλέους και αποφασιστικούς για αντιμετώπιση εσωτερικών και εξωτερικών απειλών.

Το ψυχολογικόν συναίσθημα της ασφαλείας που νοιώθει κάθε πολίτης, όταν διαπιστώνει ότι, αφ’ ενός το Έθνος-κράτος έχει την αποφασιστικότητα  και λαμβάνει όλα τα μέτρα (στρατιωτικά-διπλωματικά) προς αποτροπή πάσης εχθρικής επιβουλής, αφ’ ετέρου η πολιτεία ακμάζει, επειδή ευτυχεί το σύνολον των πολιτών και όχι μόνον ελάχιστοι, μία μερίδα, εκ των πολιτών.8

Όπου τα έθνη και οι οργανωμένες κοινωνίες τιμούν και επιβραβεύουν τους πολίτες τους οι οποιοι αναδείχθησαν άριστοι κατ’ αρετήν, εκεί ακριβώς οι πολιτείες καθίστανται ευτυχείς, λαμπρές και βιώσιμες και όλοι οι πολίτες μεταβάλλονται σε κυνηγούς της αρετής, με ηθικόν ακμαιότατον και ψυχολογία τελικού νικητού.9  

Αυτός είναι ένας από τους στόχους του Έθνους-κράτους. Να καταστήσει τους πολίτες υπεύθυνους, καλούς κ'αγαθούς, ετοιμοπόλεμους για μάχες σε όλους τους τομείς του δημοσίου βίου, κατά την διάρκεια της ειρήνης περισσότερον δε όταν  κινδυνεύει η πατρίδα από εξωτερική απειλή.

*

Ο Ορθόδοξος Εθνικισμός δεχόμενος την ύπαρξη ενός και μοναδικού Θεού-Δημιουργού των πάντων, απορρίπτει την συστημικήν θεωρία της εξελίξεως και της αυτόματης δημιουργίας (Big Bang).

Για την Ελληνική πραγματικότητα αληθινός Θεός είναι ο Τριαδικός Θεός της Ορθοδόξου πίστεως που εδημιούργησε όλες τις φυλές και τα Έθνη του κόσμου.

Οι απαντήσεις για την δημιουργία και τις φυλετικές κατηγορίες όλων των λογικών όντων, ευρίσκονται στα πρώτα κεφάλαια της ΓΕΝΕΣΕΩΣ και στις σελίδες των πέντε βιβλίων της ΠΕΝΤΑΤΕΥΧΟΥ, την οποίαν έχουν απορρίψει οι σημερινοί Ιουδαίοι (Jews) και συκοφαντούν τα σύγχρονα κυνάρια των Ταλμουδιστών Ιουδαίων.

Στις τέσσαρες συνιστώσες του Εθνικισμού (Ιστορική, Πολιτική, Πολιτισμική και Πνευματική) που αφορούν στον Ορθόδοξο Εθνικισμό/Πατριωτισμό προσετέθησαν κατά περιόδους, από διαστρεβλωτές και παραχαράκτες,εντολοδόχους του Συστήματος και άλλες, από άγνοια ή σκοπιμότητα, που είχαν ως στόχο την κατασυκοφάντηση / παραχάραξη της φυσικής Πολιτικής Ιδεολογίας κάθε λαού/Έθνους που είναι ο Εθνικισμός, όπως:

-Οικονομική [Ταλμουδικός/Εβραϊκός (Jewish) Εθνικισμός]: Προσπάθεια επιβολής οικονομικού μοντέλου παγκοσμίως και ηγεμονίας των Εβραίων Ταλμουδιστών Τοκογλύφων-Τραπεζιτών-Τρομοκρατών.

-Θρησκευτική (Αραβικός Εθνικισμός): Επιβολή της θρησκείας του Ισλάμ σε άλλα μή ισλαμικά Έθνη και αβυσσαλέο μίσος κατά παντός μη ισλαμιστού/μουσουλμάνου.

-Φυλετική (Γερμανικός Εθνικισμός/Εθνοφυλετισμός): Κυριαρχία της Αρείας/Λευκής φυλής, με την ηγεμονία της Γερμανίας, σε άλλα κράτη.

-Κοινωνική: Αποκλεισμός από οικογενειακούς δεσμούς και κοινωνικές σχέσεις ανθρώπων που ανήκουν σε συγκεκριμένο Έθνος ή φυλή με αλλοεθνείς - (Εθνικισμός / Ρατσισμός των Ταλμουδιστών Ιουδαίων και Αθιγγάνων ή «Ρομά»).

                                        

                                                                                                                          Συνεχίζεται

1Βλέπε ανάλυση-αιτιολόγηση στο αναπτυχθέν θέμα: «Ο Γενάρχης των Προελλήνων», 30 Μαϊου 2014-16 Ιουνίου 2014.

2Αγόρευση του Χαρίλαου Τρικούπη, κατά την συνεδρίαση  της  Βουλής της 12^ης Μαρτίου 1882, Ιστορία Ασπρέα, τ. Β΄,σ.130.

3 Εθνολογισμοί, Μαν. Θ. Χαιρέτου, Πάτραι, 1905, σ.21-22.

4 Κων. Βουρβέρης, --- Ν. Λαμπέτης, Χρυσή κληρονομιά, τ. Α΄, Πάτραι, σ.59.

5 Ως παραδοσιακά σύμβολα λογίζονται εκείνα τα οποία σφυρηλατούν την ενότητα, την ιστορική συνέχεια και την ομοψυχίαν. Για παράδειγμα: Αρχαία ελληνική περικεφαλαία, Τίμιος Σταυρός, φουστανέλλα, δικέφαλος αετός, κλπ.

6 Από τον 4ο αι., όμως, και εξής, μετά την κατάπαυση των διωγμών και την καθιέρωση της ανεξιθρησκείας, η οποία στην πράξη σήμαινε ελεύθερη τέλεση της χριστιανικής λατρείας, δημιουργήθηκε μια εντελώς καινούργια ποιμαντική κατάσταση στο χώρο της Εκκλησίας, η οποία έμελε να επηρεάσει καθοριστικά και την περαιτέρω εξέλιξη της λειτουργικής της ζωής. Αναφερόμαστε ιδιαίτερα στο μεγάλο θέμα της μεταστροφής και του εκχριστιανισμού των εθνικών, των οποίων η μαζική πλέον προσέλευση στην Εκκλησία δημιουργούσε πρόβλημα εκχριστιανισμού της ίδιας της κοινωνίας με την οργανωμένη της μορφή, τα ήθη και έθιμα και το πιο σπουδαίο, την θρησκευτική της ψυχολογία.

   Με βάση δε το γεγονός, ότι στον προχριστιανικό κόσμο θρησκεία και λατρεία ήταν έννοιες σχεδόν ταυτόσημες, ώστε η ειδωλολατρία ν᾿ αποτελεί ουσιαστικά ένα σύστημα λατρειών, εκείνο που αναπόφευκτα προσείλκυσε ιδιαίτερα την προσοχή των λαϊκών μαζών κατά την ένταξή τους στη Εκκλησία ήταν η λατρεία της.

   Είναι, δηλαδή, γνωστό, ότι το μεγαλύτερο πνευματικό εμπόδιο, που συνάντησε η ιεραποστολή της αρχαίας Εκκλησίας κατά τον εκχριστιανισμό του τότε ελληνορωμαϊκού κόσμου, δεν ήταν τόσο η πίστη στους μεγάλους και επώνυμους θεούς, όσο στην ύπαρξη απειράριθμων μικρών θεών-δαιμόνων, που συνδέονταν με μια λιγότερο ή περισσότερο εξελιγμένη πρωτόγονη λατρεία της φύσης.

  Πρόκειται για μια μορφή λαϊκής θρησκευτικότητας, που παρότι δεν ανήκε στις ανώτερες μορφές της αρχαίας ελληνικής θρησκείας, ήταν αυτή που παρουσίασε την μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, διότι συνδέονταν πολλαπλώς με την γη, από την καλλιέργεια της οποίας και ζούσαν κυρίως οι στην πλειονότητά τους αγροτικοί πληθυσμοί της εποχής αυτής.

  Καί αυτό ήταν ως ένα σημείο φυσικό. Διότι μαζί με την απάρνηση μιας αιωνόβιας θρησκείας, όπως ήταν η ειδωλολατρία, ο πολύς λαός εκαλείτο να εγκαταλείψει ταυτόχρονα κι ένα πλήθος λαϊκών συνηθειών, που εξακολουθούσαν και μετά την μεταστροφή του στον Χριστιανισμό, να τον συγκινούν.

  Πολλά δε απ᾿ αυτά, συνδεδεμένα επί αιώνες με τα σπουδαιότερα γεγονότα της καθημερινής του ζωής, υπαγορεύονταν από τους κοινούς για όλους τους ανθρώπους νόμους της φύσεως και μπορούσαν, είτε αυτούσια, είτε ανανοηματοδοτούμενα χριστιανικά, να ενσωματωθούν εύκολα στην προοδευτικώς δημιουργούμενη χριστιανική λαϊκή παράδοση. Προς την δημιουργία αυτής ακριβώς της νέας παραδόσεως επικεντρώθηκε στο εξής η όλη ιεραποστολική προσπάθεια της Εκκλησίας, με ιδιαίτερη, όμως, έμφαση στην αποκάθαρση του βίου των χριστιανών, από οιοδήποτε θύραθεν στοιχείο ερχόταν σε ευθεία αντίθεση μ᾿ αυτό καθαυτό το δόγμα και το ήθος της χριστιανικής πίστεως.    

  Σήμερα έχουμε, ευτυχώς, μια λίγο-πολύ ολοκληρωμένη εικόνα για τα λαϊκά λατρευτικά έθιμα του ελλαδικού χώρου, που την οφείλουμε, όπως ήδη ελέχθη, στην μεγάλη ανάπτυξη που γνώρισαν οι λαογραφικές σπουδές στην πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια. Παρά δε τις παρατηρούμενες μεταξύ των λαογράφων διαφορές σχετικά με τον τρόπο ερμηνείας τους, κοινή είναι η διαπίστωση, ότι η επίσημη λατρεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας βρίσκεται στο επίκεντρο της νεοελληνικής λαϊκής θρησκευτικότητας, και καλύπτει σε εντυπωσιακό βαθμό όλες τις επιμέρους πτυχές της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής του ελληνικού λαού.

  Αρκεί προς τούτο να θυμηθεί κανείς τον μαζικό τρόπο με τον οποίο οι νεοέλληνες συμμετέχουν σήμερα στις μεγάλες ετήσιες χριστιανικές γιορτές, όπως είναι το Πάσχα, τα Χριστούγεννα, τα Φώτα, οι άλλες μεγάλες δεσποτικές και θεομητορικές εορτές, οι πανηγύρεις των ναών, ο καθαγιασμός των μεγάλων στιγμών της ζωής του ανθρώπου - γέννηση, γάμος, θάνατος - με τις αντίστοιχες λειτουργικές ακολουθίες του Βαπτίσματος, του Γάμου και της Κηδείας, ή το πλήθος των παλαιών και νέων περιστατικών ευχών, με τις οποίες η Εκκλησία αγιάζει τα καθημερινά έργα των ανθρώπων.

   Επιπλέον όλες αυτές οι εκκλησιαστικές λειτουργικές ακολουθίες πλαισιώνονται μ᾿ ένα ακόμη πλήθος παραλειτουργικών τελετουργικών στοιχείων και εθίμων, τα οποία από άποψη πνευματική είναι ομόλογα και ομοούσια προς όσα άλλα έχουν ήδη ενσωματωθεί ως δομικά στοιχεία στις διάφορες λειτουργικές ακολουθίες, τις οποίες και γειώνουν σε αυθόρμητα λαϊκά βιώματα. Διότι, όπως παρατηρεί ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, ο άνθρωπος είναι από την φύση του γεωχαρής. Γι’ αυτό και οποιαδήποτε ειδολογική προσομοιότητα των στοιχείων αυτών προς αντίστοιχα προχριστιανικά ή εξωχριστιανικά, δεν πρέπει να μας οδηγεί προς άχρωμες θρησκειολογίζουσες και κοινωνιολογίζουσες συγχύσεις, διότι αυτό που βαραίνει ιδιαίτερα στην περίπτωση αυτή, είναι η διαφορετικότητα του δόγματος και του ήθους που εκφράζουν.

Απάνθισμα από μελέτη του πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Β. Τζέρπου, λέκτορος του Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα:  Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΣΤΑ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ.  Κείμενο από το ΣΤ΄ Πανελλήνιο Λειτουργικό Συμπόσιο Αθήναι, 20-23 Σεπτεμβρίου 2004, Γενικό Θέμα «Χριστιανική λατρεία και ειδωλολατρία».

Κύριες Πηγές κειμένου: Μ. Βασίλειος, Περί Αγίου Πνεύματος 27,66. ΒΕΠΕΣ 52,286-287--- Μέγας Γ., Εισαγωγή εις την Λαογραφίαν, Έκδοσις τρίτη, Αθήναι 1975, σσ. 221-222--- Πολίτης Ν., Λαογραφία, στο Λαογραφία, Δελτίον της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας--- Βλ.Σμέμαν, μν.εργ., σ. 142-145. Mircea Eliade, Εικόνες και σύμβολα ,Εκδ. Αρσενίδης , Αθήνα 1994, σ. 48.--- Κυριακίδης Στίλπ., Λαογραφία, τ. ΙΒ, σ. 142--- Μερακλής Μ.Γ., Η πιο μεγάλη ελληνική γιορτή της χαράς.Πεμπτουσία 14(2004),σσ. 87--- υδιάς,μν.εργ., σ. 16, σημ. 17.

7 Ηθική για τους Ορθόδοξους εθνικιστές, είναι το σύνολο των αρχαιόθεν κανόνων μιας κοινωνίας, ένας κώδικας αξιών που καθορίζουν την συμπεριφορά των ατόμων, με βάση το κατ’ αρετήν ζην. Οι ηθικές αξίες επειδή προέρχονται από την αναλοίωτη μήτρα των αρετών, δεν μεταβάλλονται στην πορεία του χρόνου.  

Κατά την συστημική άποψη, Ηθική είναι η υποκειμενική αντίληψη κάθε ατόμου περί καλού και κακού, που καθορίζει και την  ατομική στάση/συμπεριφορά του, απέναντι στην κοινωνία. Οι ηθικές αξίες ενδέχεται να μεταβάλλονται στην πορεία του χρόνου. Ποιος καθορίζει όμως, σήμερα στην περίοδο της κυριαρχίας του χρήματος έναντι των ανθρωπίνων αξιών, τι είναι καλό και κακό;

8 «…Εγὼ γὰρ ἡγοῦμαι πόλιν πλείω ξύμπασαν ὀρθουμένην ὠφελεῖν τοὺς ἰδιώτας ἢ καθ’ ἕκαστον τῶν πολιτῶν εὐπραγοῦσαν, ἁθρόαν δὲ σφαλλομένην…» (ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ, 2.60.2)

9 «Άθλα γαρ οίς αρετής κείται μέγιστα, τοις δε και άνδρες άριστοι πολιτεύουσι…» (Θουκυδίδης, Β/46, Επιτάφιος Περικλέους)