Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ (1453-1821)1

ΜΕΡΟΣ 20ο

Θ.   ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ- ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ2

1. Η πτώση της Πρωτευούσης της Ελληνικής Αυτοκρατορίας το 1453, δεν εσήμανε και την κατάλυση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, παρά τους εξισλαμισμούς (βιαίους και εκούσιους) και τις αμέτρητες θυσίες της Ρωμηοσύνης. Αντιθέτως, η Ιεραρχία της Εκκλησίας επωμίζεται εθναρχικό ρόλο και καθίσταται σκέπη του Γένους, με το Πατριαρχείο να καθίσταται κέντρο εθνικής περισυλλογής, μέσα στο ευρύτερο διοικητικό δίκτυο των κοινοτήτων της αυτοκρατορίας.   

Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως:

.Αναγνωρίζεται από τον Σουλτάνο ως «πολιτικός» και πνευματικός ηγέτης των υπόδουλων Ρωμιών και η Εκκλησία αναλαμβάνει, εκτός από την ποιμαντική της αποστολή και κοσμικά καθήκοντα και δικαιοδοσίες.

.Κατέλαβε την θέση του ανατραπέντος αυτοκράτορος, με έμβλημα τον δικέφαλο αετό και το Πατριαρχείο καθίσταται κράτος εν κράτει, εντός της αχανούς Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Πρώτος Πατριάρχης του δούλου Γένους, ο Γεννάδιος Σχολάριος.

2. Το Γένος εσώθη υπό την σκέπην της Εκκλησίας και το Πατριαρχείο κατέστη σύμβολο ενώσεως των ιδεών της Πίστεως και της Πατρίδος. Το υπεύθυνο εθνικό κέντρο έναντι του Οθωμανού κατακτητού. Αντιστοίχως, ο ιερέας ενσάρκωνε την πνευματική κεφαλή της κοινότητας, ενός θεσμού δηλαδή Ρωμαίϊκου και απώτατα αρχαίου, που αναδεικνύεται στα χρόνια της οθωμανοκρατίας σε ζωντανό συνεκτικό πυρήνα εθνικής αυτοσυνειδησίας.

Κατά την μακραίωνη Τουρκοκρατία (1453-1821), η Εκκλησία ήταν κυριολεκτικά η Κιβωτός του Ελληνικού Γένους, όπως δε χαρακτηριστικώς γράφει ο ιστορικός και ακαδημαϊκός Διονύσιος Ζακυνθηνός (1905-1993), «η Εκκλησία υπήρξε πρωταρχικός συντελεστής της συντηρήσεως του Έθνους...».

3. Η Ορθόδοξη Εκκλησία, έγινε ο διαπορθμευτής της Θείας Πρόνοιας, η οποία ετέλεσε το θαύμα της διασώσεως του Γένους μας από την οθωμανική σκλαβιά των τετρακοσίων χρόνων και οδήγησε τον υπόδουλο ελληνικό λαό στην  Εθνική Ελευθερία. Σε όλη την διάρκεια της Οθωμανικής δουλείας, υπήρξε η κιβωτός της σωτηρίας του ελληνικού Γένους και η δύναμη εκείνη που, με το ποιμαντικό και εθνικό έργο της, με το αίμα αξίων αρχιερέων, ιερέων και μοναχών που πρωτοστατούσαν στους αγώνες των υπόδουλων Ελλήνων, προετοίμασε τον σκλαβωμένο ελληνισμό, να αγωνισθεί και να κερδίσει την ελευθερία του.

Πολλές φορές προστάτεψε τους κυνηγημένους, έσωσε πολλούς από την μανία των Τούρκων και κράτησε ζωντανές τις παραδόσεις και την πάτριον γλώσσα. Και όταν ήρθε η ώρα της Επαναστάσεως, πρωτοστάτησε τόσον στην προετοιμασία όσον και καθ’ όλη την διάρκεια της Εθνεγερσίας.

4. Η συστηματική προσπάθεια των Τούρκων, να αφανίσουν το Ελληνικόν Γένος, εύρισκε πάντοτε αντιμέτωπη την αντίδραση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η πίστη στον Θεό και η αγάπη στην Πατρίδα, διαφυλάχθηκαν και μεταδόθηκαν στους αιώνες της σκλαβιάς, από την Εκκλησία και τον κλήρο.

Ουδέν άλλο έθνος και ουδείς άλλος λαός, οπουδήποτε της γης ευρισκόμενος, συνύφανε τόσον πολύ τις τύχες του με την Ορθόδοξη Πίστη του, όσον το Ελληνικόν Έθνος, ο Ελληνικός Λαός. Η Ορθόδοξη Εκκλησία με την οργάνωση του Γένους των Ελλήνων, με την ίδια την επιβίωσή του απέναντι στους εξισλαμισμούς, με την Ελληνορθόδοξη εκπαίδευσή του, με την καλλιέργεια του κοινοτικού ήθους, αλλά και ευρύτερα, μέσα στην τεράστια πολυεθνική περιοχή, όπου απλώνεται τόσο ο μητροπολιτικός όσο και ο παροικιακός Ελληνισμός, αποτέλεσε δύναμη εθνικής συνοχής έναντι αλλοθρήσκων και ετεροδόξων.

5.  Καθ’ όλην την διάρκειαν της τουρκοκρατίας, ιδιαιτέρως κατά την Εθνική Επανάσταση, τα μοναστήρια έγιναν ορμητήρια των καπεταναίων, νοσοκομεία για τους τραυματίες, καταφύγια για τους κυνηγημένους. Έδωσαν χρήματα και τρόφιμα στους αγωνιστές και όπλισαν τους επαναστατημένους, ενώ εκατοντάδες ιερείς και μοναχοί εντάχθηκαν σε ένοπλες ομάδες και πήραν μέρος σε πολλές μάχες. Πολλοί σκοτώθηκαν και ακόμη περισσότεροι τραυματίστηκαν και φυλακίστηκαν.

Επίσης πολλά μοναστήρια καταστράφηκαν, μία και δύο φορές, ειδικά την περίοδο του Ιμπραήμ. Και σαν να μην έφταναν αυτά, μετά την απελευθέρωση οι παπικοί και προτεστάντες Βαυαροί, αποφάσισαν να κλείσουν μοναστήρια. Ο Μακρυγιάννης γράφει στα απομνημονεύματά του για τα μοναστήρια (κυρίως της Πελοποννήσου):

«...αυτά τα μοναστήρια ήταν τα πρώτα προπύργια της επανάστασής μας. Ότι εκεί ήταν και οι τζεμπιχανέδες μας κι όλα τ’ αναγκαία του πολέμου. Ότ’ ήταν παράμερον και μυστήριον από τους Τούρκους».

6. Η Εκκλησία στήριξε το Έθνος και υπήρξε η ζωογόνος και κινητήριος δύναμις της Εθνικής Ανεξαρτησίας. Ο Ιερός Κλήρος από του Πατριάρχου, μέχρι του τελευταίου Διακόνου και μοναχού, μετ’ ακρατήτου ενθουσιασμού, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, προήγαγε το έργον της Επαναστάσεως. Θύμα εαυτόν προσφέρων εις τον βωμόν της Πατρίδος και  πρωτομάρτυς υπήρξεν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄.

7. Η επανάσταση του 1821 δεν στηρίχθηκε σε δημαγωγικές ή ταξικές ή άλλες ιδιοτελείς αρχές, αλλά σε βάσεις θρησκευτικές και εθνικές, στην Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό, όπως διακήρυξαν οι αγνοί αγωνιστές του ῾21 και η Α´ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου: «πόλεμος εθνικός, πόλεμος, ιερός, πόλεμος, του οποίου μόνη αιτία είναι η ανάκτησις του δικαίου της προσωπικής ημών ελευθερίας... και της τιμής».

«Για μας ήταν άλλο πράγμα ο πόλεμος για την πίστη του Χριστού / και για την ψυχή του ανθρώπου καθισμένη στα γόνατα της Υπερμάχου Στρατηγού, / που είχε στα μάτια της ψηφιδωτό τον καημό της Ρωμιοσύνης», καθώς διατυπώνεται στον Σεφέρη.

Η Επανάσταση του 1821 δεν ήταν κοινωνική ούτε ταξική, ούτε ήταν αποτέλεσμα της λεγομένης Γαλλικής Επαναστάσεως. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης θα σημειώσει:

«Η επανάστασις η εδική μας δεν ομοιάζει με καμμίαν από όσας γίνονται την σήμερον εις την Ευρώπην.»

«….Σαν μία βροχή ήρθε σε όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας και όλοι, και οι κληρικοί και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι γραμματισμένοι και οι έμποροι, όλοι συμφωνήσαμε στον ίδιο σκοπό…».

8. Με βάση την ανελέητη γυμνή αλήθεια των αριθμών, θα μπορούμε πλέον να μιλούμε  ότι από τους 200 αρχιερείς, που, όπως εκτιμάται, ότι υπήρχαν σ' ολόκληρη την Οθωμανική αυτοκρατο­ρία, μαρτυρούνται να :

α. Έλαβαν ενεργό μέρος, στον αγώνα επώνυμα και αδιαμφισβήτητα, 73 ιεράρχες, δηλ. ποσοστό 36,5%.

β. Εδοκιμάσθηκαν, φυλακίσθηκαν, βασανίσθηκαν κ.λπ. 42 αρχιερείς, δηλ. ποσοστό 21,0% και

γ. Θυσιάσθηκαν για την ελευθερία, είτε από βασανιστήρια και θανατώσεις των Τούρκων είτε στις πολεμικές συρράξεις, 45 αρχιερείς, δηλ. ποσοστό 22,5%

Συγκεντρωτικώς λοιπόν, έχουμε:

1/ Ποσοστό αγωνιστών ιεραρχών         36,5%

2/ Ποσοστό μαρτύρων ιεραρχών          21,0%

3/ Ποσοστό θυμάτων ιεραρχών            22,5%

Γενικό ποσοστό:                                 80,0%

Αν όμως ληφθεί υπόψη ότι, οι πλείστοι αρχιερείς της Μικράς Ασίας, της Συρίας, της Σερβίας ή Βουλγαρίας λόγω αδιαφο­ρίας ή αδυναμίας των χριστιανών των περιοχών αυτών, δεν έλαβαν μέρος στους αγώνες, τότε το ποσοστό των αρχιερέων της Ελληνικής χερσονήσου, δηλ. από την Θράκη, την Μακε­δονία και τα δυτ. παράλια της Μ. Ασίας και κάτω, είναι ασφαλώς πολύ υψηλότερο, που εκτιμάται ότι φθάνει γύρω στα 90% του συνολικού αριθμού των αρχιερέων.

Έτσι, δεν θα πρέπει να αναζητούμε ποιοι αρχιερείς και πώς έλαβαν μέρος στον αγώνα αλλά ποιοι είναι αυτοί οι ολίγοι αρχιερείς, δηλ. το υπόλοιπο 10% που δεν έλαβαν μέρος στην εθνεγερσία του 1821 και γιατί. Φαίνεται όμως ότι εκτός από τους παραπάνω γνωστούς αρχιερείς που κατέφυγαν στην επαναστατημένη Ν. Ελλάδα από τους  «υπό τους Τούρ­κους τελούντων τόπων», πρέπει να ήταν και άλλοι γιατί ο συνολικός αριθμός αυτών, σύμφωνα με την εκκλησιαστική επιτροπή του 1833, ανερχόταν σε 30. (Θεοκλήτου Στράγκα, Εκκλησίας Ελλάδος Ιστορία εκ πηγών αψευδών 1817-1967, τ. Α', σ. 35).

Συμπερασματικώς, υπάρχουν 73 αρχιερείς που έλαβαν μέρος στην Επανάσταση, 42 αρχιερείς που βασανίστηκαν, εξορίστηκαν, εκθρονίστηκαν κ.ο.κ., και 45 αρχιερείς που θανατώθηκαν με βασανιστήρια, εκτελέστηκαν ή εφονεύθησαν στην μάχη.

Σύμφωνα με τους μετριώτερους υπολογισμούς που προέρχονται από τον Γάλλο Πουκεβίλ, κατά την διάρκειαν της τουρκοκρατίας:

oΈνδεκα (11) Πατριάρχες απαγχονίσθηκαν ή αποκεφαλίσθηκαν.

oΕκατό (100) Επίσκοποι υπέστησαν μαρτυρικό θάνατο.

oΈξη χιλιάδες (6.000) κληρικοί εμαρτύρησαν και εθανατώθηκαν από τους Τούρκους κατακτητές.

9. Ο ρόλος της Εκκλησίας και του Ράσου στην ηθική και πνευματική προετοιμασία του 1821,  είναι μαχητικός και πανθομολογούμενος.

Το ελληνορθόδοξο φρόνημα και η εθνική ταυτότητα διαφυλάχθηκαν με την βοήθεια της Παιδείας, η οποία ήταν κατ’ εξοχήν έργο του ορθοδόξου κλήρου. Σε κρυφά και φανερά σχολεία, αναλόγως των συνθηκών που επικρατούσαν, τα ελληνόπουλα μάθαιναν από τους ιερείς την Πίστη τους, την γλώσσα τους και εγαλουχούντο με τον πόθο για Ελευθερία.

Σ’ αυτές τις δύσκολες συνθήκες η εκκλησία συνέβαλε μεταδίδοντας έστω μερικά κολλυβογράμματα δια των λειτουργικών  της βιβλίων. Χαρακτηριστικά, ο Φωτάκος, υπασπιστής του Κολοκοτρώνη, αναφέρει στ’ απομνημονεύματα του:

«Μόνοι των οι Έλληνες εφρόντιζαν δια την παιδείαν, η οποία εσυνίστατο εις το να μανθάνουν τα κοινά γράμματα, και ολίγην αριθμητικήν ακανόνιστον. Εν ελλείψει δε διδασκάλου ο ιερεύς εφρόντιζε περί του τούτου. Όλα αυτά εγίνοντο και προφυλακτά απ’ τους Τούρκους» (Φωτάκου, Απομηνονεύματα).

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ήταν ιερομόναχος, ίδρυσε διακόσια σχολεία και κήρυξε σε εκατοντάδες πόλεις και χωριά την ελπίδα για το «ποθούμενον», την απελευθέρωση. Οι Νεομάρτυρες, οι πρώτοι αντιστασιακοί της δουλείας, αρνήθηκαν να τουρκέψουν και δεν φοβήθηκαν τον δήμιο. Την πνευματική τους υποστήριξη και ενθάρρυνση είχαν αναλάβει οι κληρικοί που τους εξομολογούσαν, οι λεγόμενοι «αλείπται» (αλείπτης-ου=προγυμναστής).

10. Τον άρρηκτο δεσμό Έθνους και Εκκλησίας, όπως αυτός σφυρηλατήθηκε μέσα από τις φλόγες του 1821, ανεγνώρισε επισήμως η νέα Ελληνική Πολιτεία. Το 1832 ο υπουργός Εκκλησιαστικών Ιάκωβος Ρίζος -Νερουλός τόνισε: «Ποσάκις, καθ’ όλον το διάστημα του ιερού αγώνος, το ελληνικόν ιερατείον έδωκε δείγματα ηρωικού Χριστιανισμού! Ποσάκις αφειδήσαντες (ΣΣκ: δεν εφείσθησαν, αλλά θυσίασαν την ζωή τους) εαυτούς οι σεβάσμιοι της Εκκλησίας ποιμένες έθεντο τας ψυχάς υπέρ των προβάτων!» 

Και το 1852 σε έκθεση που υπέβαλε στην Βουλή των Ελλήνων ειδική επιτροπή υπό τον Θρασύβουλο Ζαΐμη επιβεβαιώνει την θυσία της Εκκλησίας υπέρ του Γένους:

«Αύτη, δήλα δη, η Ορθόδοξος Εκκλησία, διετήρησεν εν ταις περιπετείαις των χρόνων την πνευματικήν και εθνικήν ενότητα των Ελλήνων».

11. Δυστυχώς, αρκετοί ραμφιστές-παραχαράκτες των ιστορικών κειμένων και οι μισθωμένοι προπαγανδιστές, δρώντες άλλοτε αυτοβούλως, από ιδεοληψίαν, αγραμματοσύνη, αλαζονείαν, ανοησίαν, ή άλλοτε κινούμενοι υστεροβούλως και ετεροβούλως, από εθνομηδενισμόν, θρησκευτικήν μισαλλοδοξίαν, ανθελληνισμόν, ωφελιμισμόν, απολύτη ξενολατρεία-υποτέλεια στο ΣΥΣΤΗΜΑ (εθνικοί μειοδότες-προδότες), όχι μόνον αμφισβητούν αλλά αρνούνται την προσφορά της Ορθόδοξης Εκκλησίας τόσον στην περίοδο τηςΤουρκοκρατίας, όσον και κατά τους αγώνες της εθνικής Παλιγγενεσίας 1821.

ΔΕΝ απορούμεν πλέον, για την θρασυστομίαν, την παράνοιαν και κυνικότητα των λόγων και έργων τους, επισημαίνομεν όμως, ότι παραμένουν αμετανόητοι και συνεπώς έχουν καταστεί Ηθικώς, Πνευματικώς και Εθνικώς επιζήμιοι.

Αποτελούν την κατάρα και την χολέρα του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας.

12. Οι προμνησθέντες παραχαράκτες της ιστορίας και μισθωμένοι προπαγανδιστές εις βάρος της ορθόδοξης Εκκλησίας, δρουν σήμερα ανενόχλητοι, εκμεταλλευόμενοι και την «αλαλίαν» της πνευματικής ηγεσίας της χώρας (στους οποίους δυστυχώς, συγκαταλέγεται και μερίδα επίορκων ρασοφόρων). Παρά ταύτα, όλοι αυτοί και όσοι άλλοι, τυχόν, προστεθούν εις το μέλλον, ΔΕΝ πρόκειται να αλλοιώσουν, την ιστορικώς καταγεγραμμένη πραγματικότητα, για τον πρωταγωνιστικόν/ Εθναρχικόν ρόλον της Ορθόδοξης Εκκλησίας, στους αγώνες κατά την τουρκοκρατίαν και την εθνεγερσίαν του 1821.

Εμείς τους δώσαμε την απάντηση, δια της εκτενούς παρουσιάσεως και αναλύσεως του παρόντος θέματος, όχι με αυθαίρετες εκτιμήσεις και πολιτικές ιδεοληπτικές δοκησισοφίες, όπως οι ίδιοι συνηθίζουν, αλλά με βάση έγγραφα και μαρτυρίες των πρωταγωνιστών της περιόδου εκείνης, παραθέτοντες και την σχετική βιβλιογραφία.

Τα αληθή ιστορικά γεγονότα (μη αναγραφόμενα στα εγχειρίδια της συμβατικής Ιστορίας που διδάσκονται σήμερα οι Ελληνόπαιδες σ’ όλες τις Εκπαιδευτικές βαθμίδες) και οι καταλυτικές καταγραφές αυτοπτών και αυτήκοων μαρτύρων, δίδουν στους βδελυρούς συκοφάντες αποστομωτική απάντηση!!!

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Τιμώντες τους πρωτεργάτες της Εθνεγερσίας του 1821, δεν μας διαλανθάνει το γεγονός ότι η Ελληνική Επανάσταση, είναι ένα θαύμα, αποτέλεσμα της πίστεως εις τον Θεόν. Οι Πατριάρχες, οι Επισκόποι, οι απλοί Ιερείς, οι καλόγηροι, οι διδάσκαλοι, οι αρματωλοί, οι κλέφτες, οι οπλαρχηγοί, οι πλοίαρχοι, οι πυρπολητές, συμπεριλαμβανομένων γνωστών και αγνώστων ηρωϊκών Ελληνίδων, όλοι αυτοί που αποτέλεσαν την «θείαν παρεμβολήν της παρατάξεως Κυρίου», υπήρξαν άνθρωποι της ακραδάντου πίστεως, τους οποίους ώπλιζε με ελπίδα, με υπομονή και θυσία πνευματική.

Η Εκκλησία μας προμαχούσε πάντοτε εις όλους τους Εθνικούς Αγώνας του Ελληνισμού με εκατόμβες θυμάτων κληρικών παντός βαθμού. Η  Ορθοδοξία και Ελληνισμός, διήγον και διάγουν βίον παράλληλον και δεν μπορεί να νοηθεί στην Ελλλάδα, χωρισμός Πολιτείας και Εκκλησίας.

Συνεπώς για να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως Έλληνες, θα πρέπει να διαφυλάξουμε «ως κόρην οφθαλμού» την Ορθόδοξη χριστιανική μας πίστη που είναι η πλέον πολύτιμη εθνική μας κληρονομιά και αναπόσπαστον μέρος, το κύριον, της Εθνικής μας ταυτότητος.  

Πέραν των όσων παρουσιάσαμε αναλυτικώς για την προσφοράν της Ορθόδοξης Εκκλησίας στους αγώνες του Έθνους (1453-1821) και ιδιαιτέρως στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821, ο Εορτασμός κάθε χρόνο, της επετείου της 25ης Μαρτίου 1821, μας προσφέρει μοναδική ευκαιρία αφυπνίσεως της αδρανοποιημένης Ελληνικής ψυχής μας, ιδιαίτερα σε μια κρίσιμη περίοδο κατά την οποίαν:

-Οι Τούρκοι καταπατητές πολλών Ελληνικών εδαφών, απροκαλύπτως πλέον διατυπώνουν διεκδικήσεις ακόμη και σε βάρος των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων του σημερινού ελλαδικού κράτους.

-Εξυφαίνονται σχέδια νέων βιαίων ανακατατάξεων στην ευρύτερη περιοχή (μετά την κατασκευήν από τους Εθνοκατασκευαστές,  των ανυπάρκτων ιστορικώς, εθνολογικώς και αρχαιολογικώς κρατιδίων του Κοσόβου και των Σκοπίων) και οι φλόγες νέων συγκρούσεων στην Χερσόννησο του Αίμου (Βαλκάνια) πλησιάζουν επικίνδυνα τα Βόρεια σύνορά μας.

-Όλοι οι παρείσακτοι γείτονες που κατέχουν αρχαιόθεν Ελληνικά εδάφη, ανήκοντα στο Ελληνικό Έθνος, ιστορικώς, αρχαιολογικώς και Εθνολογικώς, διεκδικούν απροκαλύπτως ή συγκεκαλυμμένως, κάποιο κομμάτι και της σημερινής ελλαδικής γης, αυτής που απέμεινε ως απολειφάδι από την πάλαι ποτέ κραταιά Ελληνική/Ρωμαϊϊκη Αυτοκρατορία μας, την Ρωμανία μας, την κακώς και ανιστορήτως αποκαλουμένη Βυζάντιον,  με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη

-Ευρισκόμεθα ήδη κάτω από τον ζυγό οικονομικών δολοφόνων και διεθνών τοκογλύφων τραπεζιτών και δανειστών, υποτελείς, σε μια σύγχρονης μορφής πολιτικο-οικονομική επιτροπεία και κατοχή, με τον ιουδαιοταλμουδικόν μανδύαν της νεοφεουδαρχικής βουλευτοκρατίας ή «κοινοβουλευτικής δημοκρατίας».

Και το ερώτημα που βρίσκεται στα χείλη αλλά και την καρδιά όλων των υγιώς σκεπτομένων Ελλήνων είναι:  Υπάρχει πιθανότης ή δυνατότης απαλλαγής μας από τα δεσμά των αδίστακτων αιμοποτών, πολιτικο-οικονομικών κατακτητών μας και των των πειθηνίων εγχωρίων διαχειριστικών οργάνων τους;

Για να απαλλαγούμε από αυτήν την νέαν κατοχή, είναι αναγκαίον όσον ποτέ άλλοτε, να αντλήσουμε και να εφαρμόσουμε τα σωτηριώδη διδάγματα του διπλού εορτασμού της 25ης Μαρτίου, τα οποία αγνοούμε ή αδυνατούμε να εφαρμόσουμε, είτε από δική μας αβελτηρία, άγνοια και φόβο που μας ενσπείρουν καθημερινώς οι τρομοκράτες ελλαδίτες εξουσιαστές (οι ίδιοι ή τα όργανά τους), είτε από σκόπιμη αδιαφορία της εκάστοτε ξενόδουλης Ελλαδικής εξουσίας.

Τα διδάγματα-μηνύματα της 25ης Μαρτίου, συνοψίζονται στα εξής:

oΕθνική Μνήμη.

oΕθνική Ομοψυχία.

oΕθνική Επαγρύπνηση και Πολεμική Ετοιμότητα.   

oΚαθολική και εθελουσία απόφαση για οποιαδήποτε θυσία «Για του Χριστού την πίστη την Αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία».

oΠίστη στην αδάμαστη Ελληνική θέληση και στην δύναμη της Ελληνικής Ψυχής.

oΤεθεμελιωμένη, εδραία και αμετακίνητη πίστη και Μοναδική Ελπίδα, στον Τριαδικό Θεό της Ορθοδοξίας.

«Εις τον Θεό, εστήριξα τις ελπίδες μου. Δεν θα φοβηθώ, οτιδήποτε επιχειρήσει να κάνη εναντίον μου, οποιοσδήποτε άνθρωπος» (ΨΑΛΜΟΙ: 55/12).

Σε κάποιους, τα παραπάνω διδάγματα-μηνύματα που σηματοδοτούν τις ενέργειες της αντιστάσεώς μας στους ξενόφερτους κατακτητές μας και τους εγχώριους υπηρέτες τους, ίσως φανούν ως ευχολόγια, όπως εκείνα με τα οποία συνηθίζουν οι ομιλητές, να κατακλείουν τις επετειακές ομιλίες τους.

Σε όσους δίδεται τοιαύτη εντύπωση, και εφ’ όσον πιστεύουν ότι σήμερα είμαστε και πάλιν κατ’ επίφαση ελεύθεροι, ουσιαστικώς όμως υπό Πολιτικο-Οικονομική δουλεία, όπως και επί τουρκοκρατίας, αλλά με διαφορετική μορφή, θα το θέσουμε διαφορετικά:

Για να απαλλαγούμε από την σημερινή κατάσταση υποτελείας στους δανειστές και τους εγχώριους ελλαδίτες διαχειριστές τους, πρέπει να γίνει ένας νέος Επανευαγγελισμός του Έθνους, τον οποίον όπως και στο παρελθόν, μόνον ο Κύριος μπορεί να αποφασίσει να γίνει.

Κατά την ταπεινήν μας άποψη, για να γίνει κάτι τέτοιο, πρέπει να συντρέξουν οι εξής προϋποθέσεις και παρακαλούμεν μην προτρέξετε να τις κατατάξετε στην κατηγορία των αδυνάτων, στην σφαίρα των θεωρητικών ευχολογίων, των ακατόρθωτων:

1η/ Συνειδητοποίηση από τους Έλληνες ότι είναι πλήρως εξαρτημένοι και εθισμένοι στα πολιτικο-ψυχοναρκωτικά που μας ποτίζει καθημερινώς το Σύστημα, κυρίως δια των ΜΜΕ.

Με άλλα λόγια, ότι ευρίσκονται περίπου στην ίδια ψυχοσωματική και διανοητική κατάσταση που ευρίσκεται οιοσδήποτε εθισμένος σε σκληρά ναρκωτικά.

Η συνειδητοποίηση μπορεί να γίνει με την απόκτηση αυτογνωσίας, και κριτικής ικανότητος τόσον των μετεπαναστατικών (από το 1821) ιστορικών γεγονότων όσον και των τεκταινομένων στο πολιτικο-οικονομικό στερέωμα (εγχωρίως και παγκοσμίως), τις τελευταίες δεκαετίες.

Το πρώτο, αυτογνωσία, που είναι ικανή και αναγκαία προϋπόθεση για να υπάρξει κριτική ικανότητα, σημαίνει γνώση του εαυτού μας από εμάς τους ίδιους. Τουτέστιν να είμαστε γνώστες κυρίως της ηθικής και πνευματικής μας συγκροτήσεως και κατά δεύτερον της οργανικής μας υποστάσεως.

Ανεκτίμητος καρπός της αυτογνωσίας είναι η αυτοσυνειδησία. Εφ’ όσον έκαστος διαθέτει πλέον αυτοσυνειδησίαν, είναι κατ’ ακολουθίαν εύκολη πάσα ενέργεια και πράξη του βίου, δεδομένου ότι «Η αυτογνωσία είναι ο χρυσός ζυγός πάντων των έργων μας εις τον προσωπικόν και δημόσιον βίον μας».3

Το δεύτερο [κριτική ικανότητα των μετεπαναστατικών (μετά το 1821) και μεταπολεμικών (μετά τον 2ον παγκόσμιο πόλεμο) γεγονότων], προϋποθέτει πνευματική διαύγεια και αμερόληπτη-αντικειμενική κρίση, πριν από κάθε έρευνα και λεπτομερή μελέτη των ιστορικών πηγών. Έτσι θα συνειδητοποιήσουμε την ιστορική και πνευματική αναγκαιότητα αναθεωρήσεως της Συστημικής-συμβατικής Ιστορίας και της εκ  βάθρων ανακαινίσεως του ισχύοντος και έξωθεν επιβληθέντος, πολιτικού συστήματος διακυβερνήσεως καθώς και  εκπαιδευτικού τοιούτου (σε θεσμούς και πρόσωπα).

2η/ Πλήρης απεξάρτηση από ΟΛΑ τα ψυχοναρκωτικά του Συστήματος.

Η αυτογνωσία και η απόκτηση κριτικής ικανότητος θα μας βοηθήσουν για την σταδιακή απεξάρτηση από τα ψυχο-πολιτικά ναρκωτικά του Συστήματος που μας τροφοδοτεί μέσω των εικόνων και της μηνυματικής ηρωΐνης που δεχόμεθα καθημερινώς από τα ΜΜΕ, παρατεινομένου έτσι του εθισμού μας σ’ αυτά.

Αυτό θα συμβεί με συνεχείς πνευματικούς αγώνες, μετάνοια, νηστεία και προσευχή, μέσα από ταμιείον μας, πρωτίστως όμως, μέσα από τις λειτουργικές διαδικασίες της Εκκλησίας. Για τα παραπάνω, ικανή και αναγκαία προϋπόθεση είναι η νήψις4

3η/ Καταφυγή των Ελλήνων, υπό τας περύγας της Ορθόδοξης Εκκλησίας και προσφυγή σε αποδεδειγμένως, άξιους Ποιμένες της.

4η/ Αναζήτηση, αναγνώριση και εντοπισμός τριών (3) προσωπικοτήτων, αληθώς ορθοδόξων Χριστιανών ή αναμονή εμφανίσεώς τους, εφ’ όσον ο Θεός αποφασίσει να τους παρουσιάσει, ως εκτελεστές των εντολών Του.

Τριών (3) αξίων και καθολικού κύρους Ορθοδόξων Ελλήνων που θα αναλάβουν με την Ευλογία τού Τριαδικού Θεού, το τιτάνιο έργο, της αφυπνίσεως και απαλλαγής μας από τους κατακτητές μας.

Μία επιλογή που φαντάζει δύσκολη έως αδύνατη και ένα έργο φαινομενικώς ακατόρθωτο!!!

Μα αδύνατη και ακατόρθωτη δεν εθεωρείτο από την παμψηφία σχεδόν, Ελλήνων και ξένων, η Εθνική απελευθέρωση, των Ελλήνων, μετά από 400 χρόνια Τουρκικής δουλείας;

Ένα μόνο ερώτημα προκύπτει:

Ποιες πρέπει να είναι οι προδιαγραφές αυτής της όντως σωτηριώδους ανθρώπινης Τριάδος;

Η πολιτική και εκκλησιαστική ιστορία μας, δίδουν την απάντηση:

-Ένας νέος Παλαιών Πατρών Γερμανός, που θα μας προτρέψει να μετανοήσουμε για τις ανομίες μας και θα μας διατάξει σε διαρκή νηστεία και προσευχή…

«Τούτο το γένος ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία» (ΜΑΤΘ: 17/21)

-Ένας νέος Ιωάννης Καποδίστριας, που θα μας απαλλάξει από τα δεσμά της οικονομικο-πολιτικής δουλείας του Συστήματος.

-Ένας νέος Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, που θα αναλάβει την ηγεσία της Εθνικής Αμύνης της χώρας και απελευθερώσεως ΟΛΩΝ των κατεχομένων από αλλοεθνείς και αλλοδόξους, Εθνικών εδαφών… που θα σταματήσει  τα δάκρυα της Παναγιάς μας Δέσποινας, αφού μετά από χρόνια και καιρούς θα κάνει και πάλιν δική μας, όπως λένε και οι προφητείες, την Βασιλεύουσα, την Πόλη μας, την Κωνσταντινούπολη…

Εάν παρ’ ελπίδα, δεν υπάρχουν τρεις τέτοιες προσωπικότητες μεταξύ των σημερινών Ελλήνων ή δεν μας τους αποκαλύψει ο Κύριος, σημαίνει ότι το έθνος μας εμαράνθη, εξέπεσεν, εξακολουθεί να ανομεί αμετανοήτως, και ως εκ τούτου είναι ανάξιον να ζεί εν Ελευθερία, είναι έθνος υπό εξαφάνιση  και εμείς είμαστε ανάξιοι να καλούμεθα Έλληνες, πολύ δε περισσότερο Ρωμηοί, τουτέστιν Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί.

Σημαίνει ότι ο Κύριος μας εγκατέλειψε λόγω της παρατεταμένης ανομίας μας ή εξακολουθεί δια της μακροθυμίας Του να μας δοκιμάζει μέσω ανυπέρβλητων δυσχερειών και οδυνηρών θλίψεων…

Πιστεύομεν όμως, ότι δεν μας εγκατέλειψε ο Κύριος και έχει το Σχέδιόν Του για τον Νέον Επανευαγγελισμόν του Γένους των Ελλήνων, τους πρωτότοκους του Νέου Ισραήλ της Χάριτος…

Ας μην ανυπομονούμεν και μην  χάνουμε την ελπίδα και την Πίστη μας. «Τα αδύνατα παρά ανθρώποις, δυνατά παρά τω Θεώ εστίν…». (ΛΟΥΚΑΣ: 18/27).

Αυτό μας υπενθυμίζει και επιτάσσει η φωνή των προγόνων μας που με την πρωτοπορείαν και Ευλογίαν της Εκκλησίας, αφού αντιστάθηκαν πεισμόνως και καρτερικώς, στον τούρκον κατακτητή επί τέσσαρες αιώνες, επέτυχαν τον άθλον του 1821, το ανθρωπίνως ακατόρθωτο, διότι επανεστάτησαν υπέρ Βωμών και Εστιών, και αγωνίσθηκαν υπό την σκέπην της Θεοτόκου, υπέρ Πίστεως και Πατρίδος.

Τέλος καί τῷ Θεῷ δόξα

---

1 Βασική βιβλιογραφία, όπως υποσ.1 του 1ου μέρους.

2 π. Νικόλαος Ιωαννίδης - Η συμβολὴ της Εκκλησίας στην παλιγγενεσία του 1821.(ο π. Νικόλαος Ιωαννίδης είναι Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών).

-Διαπιστώσεις για την προσφορά στον αγώνα, υπό Αιδεσιμολ. Δημητρίου Λυμπεροπούλου, Εφημερίου Ιερού Ναού Προφήτου  Ηλιού Τριπόλεως.

3 Χρυσή κληρονομιά. Γνωμικά-Αποφθέγματα-Ρητά-Παροιμίαι. Ν. Λαμπέτης, τ. Α΄, σ. 116-117.

4 Νήψις λέγεται η προσοχή και ο άγρυπνος νους, δια να μη περάσουν μέσα εις την ψυχήν μας οι εμπαθείς λογισμοί και οι φαντασίες των πονηρών δαιμόνων. Η ουσία της νήψεως είναι να μη περάσει ο πονηρός λογισμός μέσα εις την καρδίαν και οι εξωτερικές πληροφορίες και εικόνες που μας επιβάλλει το Σύστημα. Μέσα εις την καρδίαν πρέπει να ευρίσκεται μόνον ο νους και όχι οι λογισμοί. Αυτή η πνευματική εγρήγορσις λέγεται νήψις.

Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ (1453-1821)1

ΜΕΡΟΣ 19ο

Η. ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ, ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ-ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΞΕΝΩΝ (για την προσφορά της εκκλησίας στην Ελληνική επανάσταση του 1821)2

1. Αγωνιστές και Ιστορικοί της Επαναστάσεως

Στρατηγός   Μακρυγιάννης

«...καὶ βρίζουν, οἱ πουλημένοι εἰς τοὺς ξένους, καὶ τοὺς παπάδες μας, ὁποῦ τοὺς ζυγίζουν ἄναντρους καὶ ἀπόλεμους. ᾽Εμεῖς τοὺς παπάδες τοὺς εἴχαμε μαζὶ εἰς κάθε μετερίζι, εἰς κάθε πόνον καὶ δυστυχίαν. Ὄχι μόνον διὰ νὰ βλογᾶνε τὰ ὅπλα τὰ ἱερά, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ μὲ ντουφέκι καὶ γιαταγάνι, πολεμώντας ὡσὰν λεοντάρια. Ντροπὴ Ελληνες!». 

Στρατηγός Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

«Σὰν μία βροχὴ ἦρθε σὲ ὅλους μας ἡ ἐπιθυμία τῆς ἐλευθερίας καὶ ὅλοι, καὶ οἱ κληρικοὶ καὶ οἱ προεστοὶ καὶ οἱ καπεταναῖοι καὶ οἱ γραμματισμένοι καὶ οἱ ἔμποροι, ὅλοι συμφωνήσαμε στὸν ἴδιο σκοπὸ καὶ κάναμε τὴν ἐπανάσταση... Ἡ ἐπανάστασις ἡ ἐδική μας δὲν ὁμοιάζει μὲ καμμίαν ἀπὸ ὅσας γίνονται τὴν σήμερον εἰς τὴν Εὐρώπην. Τῆς Εὐρώπης αἱ ἐπαναστάσεις ἐναντίον τῶν διοικήσεών τους εἶναι ἐμφύλιος πόλεμος· ὁ ἐδικός μας πόλεμος ἦτο πλέον δίκαιος, Ἦτον ἔθνος μὲ ἄλλον ἔθνος…».

Ο Κολοκοτρώνης κατεσκεύασε δυο σημαίας με τον Σταυρόν ως μόνον έμβλημα, και εξεκίνησεν ταχύτατα με την μικράν εκείνην δύναμιν δια τόσον μεγάλην επιχείρησιν. Ήτο συγκινημένος. «Κινώντας εγώ, γράφει στα απομνημονεύματά του, είχαν μίαν προθυμίαν οι Έλληνες, όπου όλοι με τας εικόνας, έκαναν δέησι και ευχαριστήσεις. Μου ήρχετο τότε να κλαύσω…. από την προθυμίαν που έβλεπα. Ιερείς έκαναν δέησι. Εις τον ποταμόν της Καλαμάτας ανασπαστήκαμε και εκινήσαμε» (Διαχρονικά τα λόγια του Γέρου του Μοριά).

«Πλησίον εις τον ιερέα -έλεγε ο Θ. Κολοκοτρώνης- ήτον ο λαϊκός, καθήμενοι εις ένα σκαμνί, Πατριάρχης καί τζομπάνης, ναύτης καί γραμματισμένος, ιατροί, κλεφτοκαπεταναίοι, προεστοί και έμποροι».3

17 Μαρτίου 1821. Ασημάκης Ζαΐμης (εν Αγία Λαύρα) … Δεν μένει άλλο, παρά η άμεση κήρυξις της Επαναστάσεως. Ας αναπαυθώμεν απόψε, και αύριον εις την Εκκλησίαν αφού μεταλάβωμεν των Αχράντων Μυστηρίων, ας προσευχηθώμεν όλοι εις την Αγίαν Παναγίαν, και εις τον Άγιον Αλέξιον, να μας βοηθήσουν εις τον άνισον αγώνα, εις τον οποίον αποδυόμεθα». 23 Μαρτίου 1821…(Από τα «Απομνημονεύματα του Θρυλικού «Γέρου του Μοριά» Θεόδωρου Κολοκοτρώνη).

Φώτιος Χρυσανθόπουλος ή Φωτάκος

Κατά τον Φωτάκο, πρώτο υπασπιστή και γραμματικό του Κολοκοτρώνη, και μια από τις πρωτογενείς πηγές του αγώνα, «πρώτος ο κλήρος εφάνη εις τον αγώνα με τον σταυρόν και με την σπάθην εις τας χείρας δια να σώση το πλανημένον ποίμνιον και οδηγήση αυτό εις την ελευθερίαν του φυσικώς, πολιτικώς και θρησκευτικώς· αυτός εφύλαξε τα γράμματα και την γλώσσαν. [...] Τις δε δύναται να κατηγορήση τοιούτον θεόπεμπτον κλήρον; Και όμως μετά την αλλαγήν της Τουρκικής δυναστείας ο,τι θέλει κανείς λέγει και γράφει [...] και [...] είπαν πολλά εναντίον του».

Και συνεχίζει: «Ούτως δε ενεργείτο η Ελληνική επανάστασις από όλας τας τάξεις των κληρικών, των αρχιερέων δηλαδή, των ιερέων και των μοναχών των μοναζόντων εις τα ιερά καταγώγια [δηλ. καταλύματα], τα οποία έγιναν κοινά δια την ελευθερίαν την εθνικήν.»

Σε άλλο πάλι σημείο των απομνημονευμάτων του (ΣΣπ: Ως να διαισθάνθηκε ότι θα εγερθούν άνδρες, που θα ισχυρισθούν ότι οι αρχιερείς δια της βίας σύρθηκαν στον αγώνα) τονίζει εμφαντικά και απερίφραστα: Οι αρχιερείς της και άπας ο λοιπός κλήρος...αυθόρμητος εκινήθη. . .και πρώτος έλαβε τα όπλα….. ήσαν ικανοί μόνοι των να επαναστατήσουν ένα κόσμον ολόκληρον», ενώ τα καντήλια, αργυρά σκεύη και αφιερώματα δόθηκαν «εις πληρωμήν του ελληνικού στόλου».

Αναγνωρίζοντας δε την αμέριστη συμμετοχή και συνδρομή των κληρικών στους αγώνες του 1821 αναφωνεί:

«Ευτυχισμένη ήταν η ημέρα της επαναστάσεως της ελληνικής φυλής, διότι και τότε και προ χρόνων ακόμη το έθνος είχε και τον θεόπεμπτον και σεβάσμιον κλήρον ως οδηγόν του... Ο Κλήρος παρουσιάσθη εμπρός με τον σταυρόν και με το όπλον εις τας χείρας, έβαλε την φωνήν εκ μέρους της θρησκείας και έδωκε το σύνθημα πατρίς και θρησκεία.. Εσυμβούλευσε, ευλόγησε, αγίασε τα όπλα, ύψωσε την σημαίαν του σταυρού… Έκαστος δε κληρικός επήρε πλέον ως έργον του πολέμου να παρευρίσκεται παντού εις τα στρατόπεδα και εις τα φροντιστήρια δια να ετοιμάζη τα πολεμοφόδια και τας τροφάς, όχι μόνον δι ιδίων εξόδων και θυσιών αλλά και με τα ιδία του τα χέρια, άλλοι δε εξ αυτών να πολεμούν τον εχθρόν της πίστεως και της πατρίδος, μαζί με τους στρατιώτας και άλλοι πάλιν να στέκωνται έμπροσθεν του Υψίστου και να επικαλούνται την εξ ύψους βοήθειαν. . .».

Σε άλλο έργο του Φωτάκου, διαβάζουμε: 

«Ευτυχισμένη ήτον η ημέρα της επαναστάσεως [...], διότι και τότε, και προ χρόνων ακόμη το Έθνος είχε και τον θεόπεμπτον και σεβάσμιον κλήρον ως οδηγόν του. Οι λειτουργοί ούτοι του αληθινού Θεού του Υψίστου φρόντισαν και ητοίμασαν το Έθνος των δια να επαναστατήση, ν  ἀλλάξῃ τον δεσπότην της δουλείας του, τον κατακτητήν των εθνικών του δικαιωμάτων [...], ότι άνευ τούτων δεν είναι πλέον δυνατόν να υπάρξωμεν. Εσυμβούλευσε τους αληθείς Χριστιανούς, τους ευλόγησεν, αγίασε τα όπλα των δημοσίως, και ύψωσε την σημαίαν του σταυρού και του Έθνους. Έκαστος δε κληρικός επήρε πλέον ως έργον του πολέμου να παρευρίσκεται παντού εις τα στρατόπεδα και εις τα φροντιστήρια δια να ετοιμάζη τα πολεμοφόδια, και τας τροφάς, όχι μόνον δι  ἰδίων εξόδων και θυσιών, αλλά και με τα ίδια του χέρια, άλλοι δε εξ αυτών να πολεμούν τον εχθρόν της πίστεως και της πατρίδος μαζύ με τους στρατιώτας, και άλλοι πάλιν να στέκωνται έμπροσθεν του Υψίστου και να επικαλούνται την εξ ύψους βοήθειαν δια να ενισχύση τον στρατόν του.».4

Αδαμάντιος Κοραής

Στο ίδιο πνεύμα, ακόμη και ο αντικληρικαλιστής Κοραής (Σάλπισμα Πολεμιστήριον, 1801), καλεί τους Έλληνες να πολεμήσουν «τους απανθρώπους και σκληρούς Τούρκους· όχι όμως ως Τούρκοι, όχι ως φονείς, αλλ' ως γενναίοι της ελευθερίας στρατιώται, ως υπερασπισταί της ιεράς ημών θρησκείας και της πατρίδος. [...] Σπλαγχνίσθητε τον ήσυχον Τούρκον, όστις ζητεί την σωτηρίαν του με την φυγήν, η ευαρεστείται να μείνη εις την Ελλάδα, υποτασσόμενος εις νόμους δικαίους, και γευόμενος και αυτός τους καρπούς της ελευθερίας [...]. Ας ήναι η εκδίκησις ημών φοβερά, αλλ' ας γένη με δικαιοσύνην. Ας δείξωμεν εις το άγριον των Μουσουλμάνων γένος, ότι μόνη της ελευθερίας η επιθυμία, και όχι η δίψα του φόνου και της αρπαγής, μας εξώπλισε τας χείρας».

Τώρα, εάν ο προτεσταντίζων Κοραής, έλεγε την αλήθειαν ή υπεκρίνετο για ευνόητους λόγους, όταν υπερασπιζόταν την «ιεράν ημών θρησκείαν» (Ορθοδοξία), το γνωρίζουν καλύτερα οι προτεστάντες διδάσκαλοί του στην Ευαγγελική σχολή Σμύρνης, η Λουθηριανή φίλη του στο Άμστερνταμ και οι τέκτονες φίλοι του στην Ευρώπη!!!

Eμμανουήλ Ξάνθος, Φιλικός 

«Τὴν ἐπανάστασιν ἐκίνησαν καὶ ἐνεψύχωσαν οἱ κληρικοί... ἄνευ τῶν ὁποίων ὁ λαὸς δὲν ἤθελε κινηθῆ...».

Αρχιστράτηγος Αλέξ. Υψηλάντης

Εις την προκήρυξιν του της 24ης Φεβρουαρίου 1821, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης προβάλλει ως σύμβολον των όπλων του Αγώνος τον Τίμιον Σταυρόν, και συνδέει την ελευθερίαν προς την θυσίαν.

«Εἶναι καιρὸς... νὰ κρημνίσωμεν ἀπὸ τὰ νέφη τὴν ἡμισέληνον καὶ νὰ ὑψώσωμεν τὸ σημεῖον, δι᾿ οὗ πάντοτε νικῶμεν, λέγω τὸν Σταυρόν, καὶ οὕτω νὰ ἐκδικήσωμεν τὴν πατρίδα καὶ τὴν ὀρθόδοξον ἡμῶν πίστιν ἀπὸ τὴν ἀσεβῆ τῶν ἀσεβῶν καταφρόνησιν».

«……….. εν τούτω το σημείον νικώμεν. Ζήτω η ελευθερία!»

Επαναστατική προκήρυξις των τριών νήσων Ύδρας, Σπετσών και Ψαρών 1821.

«Η φιλογενεστάτη πατρίς μας βλέπουσα την γενικήν κίνησιν των ομοπίστων ομογενών, εις το να αποσείση τον ασεβή και τυρρανικόν ζυγόν, εκινήθη και αυτή με όλας της τας δυνάμεις. Ύψωσε με ιεράν και δημοσίαν τελετήν την πανευφρόσυνον σημαίαν της Ελευθερίας του γένους των ευσεβών και Ορθοδόξων Χριστιανών…

«Άνδρες θείοι, μεσίται Θεού και ανθρώπων, γίνετε τώρα συνελευθερωταί. Ενδύσασθε την πανοπλίαν του Ουρανίου Βασιλέως και τα επίγεια όπλα ομού, κατά των βλασφημούντων το Πανάγιον Όνομα του Υψίστου».

«Αι ιεραί χείρες σας, αι ευλογούσαι τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, ας λάβωσιν τώρα μάχαιραν και πυρ κατά των τυραννούντων τους Ορθοδόξους…». (Δίπτυχα του Νέου Ελληνισμού, σελ. 85).

Προκήρυξη των Προεστών της Αχαϊας (1821)

Την 22α Μαρτίου 1821 (κατ’ άλλους την 23η,24η Μαρτίου), εις την πλατείαν των Πατρών, ο Επίσκοπος Γερμανός, ύψωσεν τον Σταυρόν του όρκου της Επαναστάσεως. Εις αυτόν ωρκίζοντο το ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ή ΘΑΝΑΤΟΣ οι ΑΓΩΝΙΣΤΑΙ.

Την ίδιαν ή και την επομένην, η Ελληνική επαναστατική αρχή του Αγώνος, έστειλεν το πρώτον της έγγραφον εις τους Πρόξενους των Ευρωπαϊκών Κρατών, το οποίον αρχίζει με τις λέξεις:

«Ημείς, το Ελληνικόν έθνος των χριστιανών, βλέποντες ότι μας καταφρονεί το οθωμανικόν γένος και σκοπεύει όλεθρον εναντίον μας, πότε μ’ ένα και πότε μ’ άλλον τρόπον, απεφασίσαμεν σταθερώς, ή ν’ αποθάνωμεν όλοι ή να ελευθερωθώμενž και τούτο ένεκα βαστούμεν τα όπλα εις χείρας, ζητούντες τα δικαιώματά μας. Όντες λοιπόν βέβαιοι, ότι όλα τα χριστιανικά Βασίλεια γνωρίζουν τα δίκαιά μας, και όχι μόνον δεν θέλουν μας εναντιωθή, αλλά και θέλουν μας συνδράμει, και ότι έχουν εις μνήμην ότι οι ένδοξοι πρόγονοί μας εφάνησαν ποτέ ωφέλιμοι εις την ανθρωπότητα, δια τούτο ειδοποιούμεν την εκλαμπρότητά σας και σας παρακαλούμεν να προσπαθήσετε, να ήμεθα υπό την εύνοιαν και προστασίαν του μεγάλου τούτου κράτους».

[Π. Πατρών Γερμανός, Κερνίτσης Προκόπιος, κ.α. προς τους εν Πάτραις Προξένους των ξένων επικρατειών (22 ή 23 Μαρτίου 1821)].

Χρήστος Βυζάντιος

Ο ιστορικός του 19ου αιώνα Χρ. Βυζάντιος, σημειώνει: «Προύχοντες, κληρικοί, αρματολοί και κλέφται, λόγιοι και πλούσιοι, συνεφώνησαν ή μάλλον συνώμοσαν και παραχρήμα επαναστάτησαν κατά της τουρκικής δυναστείας».5

Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος

Ο εθνικός ιστορικός μας Κ. Παπαρρηγόπουλος ομολογεί: "...Οσαδήποτε και αν υπήρξαν τα αμαρτήματα πολλών εκ των Πατριαρχών, ουδείς όμως εξ αυτών, ουδείς ωλίσθησεν περί την ακριβή του πατρίου δόγματος και των υπάτων εθνικών συμφερόντων τήρησιν".6

Ανάλογα αποτιμούν την στάση των ρασοφόρων στην Επανάσταση, ο Δ. Κόκκινος, ο Δ. Φωτιάδης, ο Σπ. Μαρινάτος, ο Ι.Συκουτρής, ο Κ. Βοβολίνης, ο Ν. Τωμαδάκης, ο Απ. Βακαλόπουλος κ.α.7

Για τα μοναστήρια οι ιστορικές μαρτυρίες είναι ενδεικτικές: Στην Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου όλοι οι μοναχοί, περί τους 70, ήταν μέλη της Φιλικής, και πολέμησαν οι ίδιοι τον Ιμπραήμ και τον Δράμαλη με αρχηγό τον ηγούμενό τους.

Ιάκωβος Ρίζος (Νερουλός)

Το 1832 ο υπουργός των Εκκλησιαστικών ο Ιάκωβος Ρίζος (Νερουλός) γράφει:

«Ποσάκις καθ' όλον το διάστημα του ιερού αγώνος το ελληνικόν ιερατείον έδωκε δείγματα ηρωϊκού Χριστιανισμού! ποσάκις αφειδήσαντες εαυτών οι σεβάσμιοι της Εκκλησίας ποιμένες έθεντο τας ψυχάς υπέρ των προβάτων! ποσάκις η μειλίχιος του Ευαγγελίου φωνή ενεθουσίασε κατά των εχθρών της πίστεως τους υπέρ αυτής αγωνιζομένους».8

Έκθεση ειδικής επιτροπής του Βασιλέως Όθωνος (1833)

Η επιτροπή που συστήθηκε (1833) από τον Όθωνα (μεταξύ των οποίων ο Σπ. Τρικούπης, ο Π. Νοταράς και ο Σκαρλ. Βυζάντιος) για τα Εκκλησιαστικά πράγματα της Ελλάδος, έγραψε στην έκθεσή της:

«Πρώτοι οι ιερείς του Υψίστου έκλιναν ους ευήκοον εις την φωνήν της ελευθερίας και περιζωσάμενοι μετά της νοητής ρομφαίας του Ευαγγελικού λόγου το ξίφος του Άρεως, διέπρεψαν πολλαχώς εις τον Ελληνικόν αγώνα. Και τα ονόματα των εν Κωνσταντινουπόλει αθλησάντων Αρχιερέων θέλουν στολίζει δια παντός τας πρώτας σελίδας της νεωτέρας Ελληνικής ιστορίας».

Έκθεση της υπό τον Θρασύβουλον Ζαΐμην επιτροπής επί των εκκλησιαστικών νομοσχεδίων εις την Βουλήν των Ελλήνων (1852)

«..Αύτη, δήλα δη, η Ορθόδοξος Εκκλησία, διετήρησεν εν ταις περιπετείαις των χρόνων την πνευματικήν και Εθνικήν ενότητα των Ελλήνων…»9

*

Η συμμετοχή του Κλήρου στην Επανάσταση υπήρξε τόσο χαρακτηριστική που φαίνεται ακατανόητη στον σύγχρονο Κεφαλλονίτη κοσμοκαλόγερο Κοσμά Φλαμιάτο (1786-1852), επειδή ακριβώς κάποιοι «Επίσκοποι και άλλοι εκ του Κλήρου της Ανατολής εφάνησαν οπλοφορούντες εις το στάδιον του κατά των Οθωμανών πολέμου, φαινόμενον όλως μοναδικόν, αλλόκοτον και αποτρόπαιον εις την Ορθόδοξον Εκκλησίαν».

Ο Φωτάκος κατακρίνει με δριμύτητα τέτοιες θέσεις, σημειώνοντας ότι «σφάλλουν μεγάλως εις τούτο, διότι θέλουν τον μοναχόν να μη έχη αίσθημα ανθρώπου και αγάπην εις την πατρίδα του, αν και το ιερόν Ευαγγέλιον ρητώς διδάσκει, ότι ο μοναχός χρεωστεί να θυσιάση την ζωήν του δια την σωτηρίαν ενός και μόνον ανθρώπου, πολλώ δε μάλλον δια την ύπαρξιν και την σωτηρίαν ολοκλήρου του Έθνους του».

Οι Τούρκοι με την κήρυξη της επαναστάσεως, εξαπολύουν κατά διαταγήν του Σουλτάνου άγριο διωγμό με εκατόμβες θυμάτων στην περιοχή της Πόλης και πρώτο θύμα τον Πατριάρχη άγιο, Γρηγόριο Ε , «ως συνένοχον και κύριον υποκινητήν της συνωμοσίας», όπως αναφέρει η καταδίκη του, αλλά και τον προκάτοχό του, Κύριλλο, που βρισκόταν στην Ανδριανούπολη.

Αξίζει εδώ να αναφερθούμε και στην γενναία άρνηση του Σεϊχουλισλάμη (δηλ. του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη των μωαμεθανών) να εγκρίνει τότε την έκδοση φετφά γενικής σφαγής, πράξη που πλήρωσε με την ζωή του.

Τέτοιες θηριωδίες της Οθωμανικής αντιδράσεως, με τις εκτελέσεις επισκόπων και Φαναριωτών, τις σφαγές της Χίου και των Ψαρών, μας προσγειώνουν στον μακρύ κατάλογο των κληρικών και μοναχών που συνέβαλαν μαρτυρικώς, στον φόρο του αίματος.

2. Ομολογίες Ξένων 10

α. Ντομένικο Οριγκόνο, πρόξενος Ολλανδίας

 «Οι Τούρκοι στην Αθήνα κάνουν τα πάντα για να συλλάβουν παπάδες, γιατί όπως διαδίδεται οι παπάδες είναι αρχηγοί των επαναστατών».

β. Μώραλη Μελίκ Μπέη

Ο τούρκος ιστορικός Μώραλη Μελίκ Μπέη δέχεται ότι, «τον λαόν (της Πελοποννήσου) υπεκίνησαν οι έχοντες συμφέροντα και σχέσεις μετά τούτων, οι έμποροι, οι πρόκριτοι, και κυρίως οι μητροπολίται και γενικώς οι ανήκοντες εις τον κλήρον, δηλαδή οι πραγματικοί ηγέται του Έθνους.11

γ. Ζανί Ζαντέ

Ένας άλλος Τούρκος, ο  Ζανί Ζαντέ σημειώνει: «Τα σχέδια ετηρούντο μυστικά μεταξύ του Πατριάρχου των Μητροπολιτών, των Παπάδων, των Δημογερόντων».12

δ. Ο Άγγλος Humphreys γράφει ότι: «Ανάμεσα στους στρατιώτες βρίσκονταν και μεγά­λος αριθμός παπάδων. Αυτοί ήταν οι πρωτερ­γάτες του ξεσηκωμού».

ε. Στο βιβλίο της Γ΄ Λυκείου της Τουρκίας αναφέρεται ότι: «ο Πατριάρχης και ο ανώτερος Κλήρος των Ρωμιών ήταν επικεφαλής του Έθνους των Γραικών σ’ αυτήν την Επανάσταση, μαζί με τους καλόγε­ρους».

στ. Στις 16 Ιουνίου 1821 η Αμερικανική εφημερίδα «Γκαζέττ» της Μασαχουσέτης, πληροφορούσε τους αναγνώστες της ότι «...στο Μοριά ένοπλοι... με επικεφαλής τον ΚΛΗΡΟ εξεγέρθησαν εναντίον των Τούρκων....».

3. Επικριτές-Αρνητές της συμμετοχής του κλήρου και των Αρχιερέων στους αγώνες του Έθνους (1821)

Υπάρχουν, βέβαια, και επικριτές του Κλήρου, και των Αρχιερέων, που αμφισβητούν ή και αρνούνται την καθολική σχεδόν, ειλικρινή και άδολη συμμετοχή τους στον Εθνικό Αγώνα. Τέτοιες θέσεις έχουν κατά καιρούς υποστηρίξει ο Γιάννης Κορδάτος (ιστορικός μαρξιστής), ο Γιάννης Σκαρίμπας (λογοτέχνης μαρξιστής, αλλ' όχι ιστορικός), ο Μάριος Πλωρίτης (φιλόλογος κριτικός, αλλ' όχι ιστορικός), ο Γ. Καρανικόλας (δημοσιογράφος, όχι ιστορικός) κ.ά.13

Σημειώνουμε ότι μεταξύ των επικριτών του Πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄, συγκαταλέγεται και ο χριστιανός καθηγητής Αλέξ. Τσιριντάνης (1903-1977), ιδρυτικό μέλος της Χριστιανικής Ενώσεως Επιστημόνων. Ο καθηγητής ισχυρίζετο ότι «το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν ήθελε την Επανάσταση και ο Πατριάρχης τήν άφώρισε. Βρέθηκαν μερικοί να πουν πως τάχα ο τρομερός αφορισμός ήλθε και στον Μωριά και ήθελε να δέσει τα χέρια του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη. Θα μπορούσε βέβαια, ο Πατριάρχης να είχε κατά κάποιο τρόπο διαμηνύσει στον λαό, να μη πάρουν στα σοβαρά τον αφορισμό. Τέτοιο πράγμα όμως δεν έγινε, γιατί απλούστατα, ο αφορισμός ήταν αληθινός και "σπουδαίος". "Εγινε στα σοβαρά, σοβαρώτατα».14

Το κείμενο του καθηγητού Τσιριντάνη, αποδεικνύει, ότι η «παρερμηνεία» και παραχάραξη της αληθείας, δεν είναι προνόμιο «αντορθοδόξων» και «ανθελληνικών» ιδεολογιών. Το τραγικό όμως στην περίπτωση, και σκανδαλώδες συνάμα για σοβαρό και ανεγνωρισμένο επιστήμονα, είναι όχι μόνο η αγνωσία, αλλά και η απουσία ενδιαφέροντος (στα 1977!) για γνώση της σχετικής με το θέμα βιβλιογραφίας, που δίδει απάντηση στα μετέωρα ερωτήματά του. Έτσι ευλόγως, διατυπώνομεν την απορίαν μας:

Και αν ακόμα ο άγιος Πατριάρχης «είχε διαμηνύσει στο λαό...κ.λπ.», πού θα εύρισκε ο Αλ. Τσιριντάνης τα αποδεικτικά στοιχεία; Τοιχοκολλημένα σε κάποια δημόσια πλατεία ή έξωθεν του Πατριαρχικού ναού;15

Καλά έλεγε ο μακαρίτης καί "άθεος" Γιάννης Σκαρίμπας, «από τήν ψώρα του Κοραή δεν απαλλάχθηκε ακόμη το "Εθνος"...»

Οι θέσεις αυτές επαναλαμβάνονται στερεοτύπως από άλλους λιγότερο σημαντικούς και άσχετους με την ιστορική έρευνα. Αρκεί να μελετήσει κανείς το "ΔΕΛΤΙΟΝ" της Ο.Λ.Μ.Ε.16, για να διαπιστώσει πώς αυτούσιες οι ιδεολογικές αυτές (παρα) ερμηνείες και μισαλλόδοξες δοκησισοφίες για το 1821, περνούν στο χώρο της παιδείας.

Το τραγικώς απελπιστικό όμως είναι, ότι πολλές από τις παλαιότερες τοποθετήσεις των ομοϊδεατών και ομόσταυλων της εκάστοτε ηγεσίας της ΟΛΜΕ, για το θέμα του χαρακτήρος της Επαναστάσεως του 1821, έχουν πια ξεπερασθεί ακόμη  και στο χώρο της μαρξιστικής ιστορικής Σχολής, οπότε οι υποστηρικτές τους αποδεικνύονται "παλαιομοδίτες" στο χώρο του ιστορικού ερασιτεχνισμού.

Νεώτεροι μαρξιστές ιστορικοί, έχουν αποκηρύξει την ερμηνευτική μέθοδο τού Γ. Κορδάτου και απομακρυνθεί από την ιδεολογική προοπτική του. Επίσης έχουν απορρίψει την προπολεμική θεωρία του "λαϊκισμού. Έτσι, ο Π. Ρούσος δέχεται την επανάσταση του '21 ως εθνικοαπελευθερωτική και ομολογεί: "Σε σύγκριση με το εθνικό, το κοινωνικό έρχεται στο υπόστρωμα".17

Ανάλογα δέχονται, ο καθηγητής Βασ. Φίλιας, ο Λεων. Στρίγκας, η Ελ. Αντωνιάδη-Μπιμπίκου κ.ά.. Η επικρατούσα στον χώρο της μαρξιστικής σκέψεως σήμερα θέση είναι, ότι η Επανάσταση του '21 είναι εθνικοαπελευθερωτική, με κοινωνικό περιεχόμενο, στην οποία έλαβαν μέρος oι πιο ετερόκλητες δυνάμεις, κάθε μια με τις δικές της προϋποθέσεις και στοχοθεσία. Δεν έχει εκλείψει όμως τελείως η ιδεολογική προσέγγιση, που αναιρεί κάθε δυνατότητα ιστορικής-επιστημονικής κατανοήσεως και ερμηνείας.

Ένα από τα επισημότερα θύματα της παρατεινόμενης αυτής ιδεολογικής αδιαλλαξίας είναι ο Μέγας Οικουμενικός Πατριάρχης του Αγώνα, Άγιος Γρηγόριος Ε΄. Η ερμηνεία της στάσεώς του στον Αγώνα, απαιτεί επαρκή γνώση της εποχής (ιστορικά, κοινωνιολογικά, πολιτικά, διπλωματικά) και την χρήση ορθών κριτηρίων, συγχρόνων δηλαδή και όχι σημερινών (ιστορικός αναχρονισμός).

Ο εθνομάρτυς εκείνος Γενάρχης, πώς ήταν δυνατό να παραβλέψει τους αρνητικούς παράγοντες, που απειλούσαν κάθε επαναστατική σκέψη (Ιερά Συμμαχία, Τσάρος, προηγούμενες οικτρές αποτυχίες, π. χ. 1790);

Γιατί να απαιτεί κανείς λιγότερη σύνεση από εκείνη του Κοραή και του Καποδίστρια, που αρχικώς ήσαν τελείως αρνητικοί στα σχέδια εξεγέρσεως; Και όμως, σε καμία παρακωλυτική ή αποτρεπτική ενέργεια δεν προέβη, η δε αλληλογραφία του είναι σαφώς θετική και φανερώνει την εσωτερική συμμετοχή του στα σχέδια της Φιλικής Εταιρείας.18

Θα ερωτήσει, βέβαια, κανείς: Και ο περιβόητος αφορισμός του κινήματος Υψηλάντου-Σούτσου; Δεν είναι σαφής αντίδραση του Γρηγορίου; Έτσι, άλλωστε, ερμηνεύεται ως σήμερα από την αρνητική κριτική.

Μπορεί όμως να "ερμηνευθεί" ο αφορισμός, χωρίς να ληφθεί υπόψη το κλίμα, μέσα στο οποίο έγινε; Και ποιο ήταν το κλίμα αυτό; Έκρηξη της οργής του Σουλτάνου (απόλυτου κυρίου πάνω σε κάθε υπήκοο)- Άμεσος κίνδυνος γενικής σφαγής των Ρωμηών (ομολογία εκθέσεων των Ξένων της Κων/πόλεως).19

Απερίγραπτες θηριωδίες, πού προοιώνιζαν την συνέχεια-παύση από τον Σουλτάνο δύο Μεγάλων Βεζίρηδων, με την κατηγορία της επιεικούς στάσεως έναντι των Ρωμηών -Απαγχονισμός του Σεϊχουλισλάμη (Θρησκευτικού αρχηγού), κατηγορουμένου για απείθεια (δεν εξέδωσε φετφά για την σφαγή και εξόντωση των Ρωμηών. Εκτελέσεις Φαναριωτών (Μουζούρηδων και Μητροπολιτών), κ.λπ.20

Τέλος, η συμβολή του κλήρου στον αγώνα ήταν βαθειά συνείδηση του γένους, που την εξέφραζε και στα δημοτικά του τραγούδια.

«Χαρά που τ’όχουν τα βουνά, τα κάστρα περηφάνια,Γιατί γιορτάζει η Παναγιά γιορτάζει κι η Πατρίδα, Σαν βλέπουν διάκους με σπαθιά παπάδες με τουφέκι, Σαν βλέπουν και τον Γερμανό της Πάτρας τον Δεσπότη, να ευλογάει τ' άρματα, να εύχεται τους λεβέντες».

Πιστεύουμε ότι, όσα δειγματικώς ανεφέρθησαν, είναι ικανά να πείσουν αφ’ ενός, κάθε αντικειμε­νικό κριτή, αφ’ ετέρου κάθε καλόπιστο αμφισβητία και αρνητή, για τον Εθνοσωτήριον ρόλον της Εκ­κλησίας, κατά την μακραίωνη τούρκικη σκλαβιά και κατά την εθνεγερσία του '21.

«Η Εκκλησία κατασεισθείσα και απειληθείσα δι’ αφανισμού, εκ μέρους του εκμανέντος αιμοσταγούς τυράννου, ουδ’ επί μίαν ημέραν εδειλίασεν, ουδ’ επί μίαν στιγμήν απέλιπεν αυτήν η πίστις επί τον τελικόν θρίαμβον του έθνους. Παρέμεινεν απτόητος και ακλόνητος παραστάτης του δεινώς παλαίοντος έθνους, ουδαμώς δ’ ωρρώδησε αν και ακόμη έβλεπε πλήθος πάμμεγα Ιερέων και Μοναχών της θυσιαζόμενης επί του Ιερού βωμού της εθνεγερσίας». (Από  πανηγυρικόν λόγον ρηθέντα εν τη μεγάλη αιθούση των τελετών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου επί τη λήξει των εορτών της εκατονταετηρίδος της εθνικής παλιγγενεσίας / Μιχαήλ Δ. Βολονάκη, 1875-1950).

Η Εκκλησία που κρύβει μέσα της και θάλπει το ελληνικό έθνος, ήταν αναγκασμένη, εκ των πραγμάτων, να σηκώνει σαν άλλον Κυρηναίον δύο βάρη. Πρώτα το δικό της, και κατόπιν του έθνους. Ποτέ όμως διαμαρτυρομένη και γογγύζουσα. Υποχρεωμένη να κηρύττη και να ομολογή δυο ‘‘ΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ’’. «Του Ιησού Χριστού, και του ΓΕΝΟΥΣ. Έκαμε την πίστη Πατρίδα, και την Πατρίδα πίστη»  (ο Σερβίων και Κοζάνης Διονύσιος).

Το Ελληνικόν θαύμα του 1821 υπήρξεν εκατόν τοις εκατόν, θαύμα των Ελλήνων και η Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν το Α και το Ω για το υπόδουλο γένος. Αυτό δεν μπορεί να το ανα­τρέψει κανείς και καμιά δύναμη. Η Ρωμιοσύνη και η Ορ­θόδοξη Εκκλησία, στην περίοδο της Τουρ­κοκρατίας πορεύτηκαν αντάμα τον δρόμο του μαρτυρίου τους, τον δρόμο της σταυρικής τους πορείας κι’ επιβίωσαν χάρις στην πίστη τους στον Τριαδικόν Θεόν της Ορθοδοξίας.

Μέσα από τις Ορθόδοξες εικόνες και το εκκλησιαστικό μέλος, μέσα από τα συ­ναξάρια των αγίων και μέσα από την ζωή των αρχαίων ηρώων, κρατήθηκε η ελληνική ψυχή όρθια, ως ότου βρήκε την δύναμη και τίναξε από πάνω της τον τουρκικό ζυγό.

Δυστυχώς, οι ραμφιστές-παραχαράκτες των ιστορικών κειμένων και οι μισθωμένοι προπαγανδιστές, δρώντες άλλοτε αυτοβούλως, από ιδεοληψίαν, αγραμματοσύνη, αλαζονείαν, ανοησίαν, ή άλλοτε κινούμενοι υστεροβούλως και ετεροβούλως, από εθνομηδενισμόν, θρησκευτικήν μισαλλοδοξίαν, ανθελληνισμόν, ωφελιμισμόν, απολύτη ξενολατρεία-υποτέλεια στο ΣΥΣΤΗΜΑ (εθνικοί μειοδότες-προδότες), όχι μόνον δεν εξέλιπον, αλλά επί των ημερών μας, έχουν αυξηθεί επικινδύνως.

Τους βλέπουμε, τους ακούμε, διαβάζουμε τα κείμενά τους, από τα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ, πεδία ανθελληνικής και αντιχριστιανικής δράσεως τα οποία τους παρέχονται αφειδώς από το Σύστημα.  ΔΕΝ απορούμεν πλέον, για την θρασυστομίαν, την παράνοιαν και κυνικότητα των λόγων και έργων τους, επισημαίνομεν όμως, ότι παραμένουν αμετανόητοι και συνεπώς έχουν καταστεί Ηθικώς, Πνευματικώς και Εθνικώς επιζήμιοι. Αποτελούν την κατάρα και την χολέρα του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας.

Όμως, όλοι αυτοί (στους οποίους δυστυχώς, συγκαταλέγεται και μερίδα επίορκων ρασοφόρων) και όσοι άλλοι, τυχόν, προστεθούν εις το μέλλον, ΔΕΝ πρόκειται να αλλοιώσουν ποτέ, την ιστορικώς καταγεγραμμένη πραγματικότητα, για τον πρωταγωνιστικόν/ Εθναρχικόν ρόλον της Ορθόδοξης Εκκλησίας, στους αγώνες κατά την τουρκοκρατίαν και την εθνεγερσίαν του 1821.

Τα αληθή ιστορικά γεγονότα (μη αναγραφόμενα στα εγχειρίδια της συμβατικής Ιστορίας που διδάσκονται σήμερα οι Ελληνόπαιδες σ’ όλες τις Εκπαιδευτικές βαθμίδες) και οι καταλυτικές καταγραφές αυτοπτών και αυτήκοων μαρτύρων, δίδουν στους βδελυρούς συκοφάντες αποστομωτική απάντηση!!!

Συνεχίζεται

---

1 Βασική βιβλιογραφία, όπως υποσ.1 του 1ου μέρους.

2 -Πέτρου Α. Γεωργαντζή. Οι Αρχιερείς και το Εικοσιένα (αντίδραση ή προσφορά;). ΞΑΝΘΗ, 1985

-Η Εκκλησία εις τον αγώνα της Ελευθερίας (1453-1953), Κων. Βοβολίνη, Αθήναι,1952.

-Γεώργιος Μεταλληνός. Το '21 και οι Συντελεστές του. Ελληνισμός Μαχόμενος, Eκδόσεις Τήνος, Αθήνα 1995.

3 Θ. Κολοκοτρώνη, Διήγησις συμβάντων ελληνικής φυλής, εκδ. Πάπυρος, Αθήναι, σ. 29.

4 Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των έξωθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της Επαναστάσεως (Εν Αθήναις, 1888).

5 Χρ. Βυζαντίου, Ιστορία τακτικού στρατού, σ. 265. Βλ. στου Π. Γεωργαντζή, Οι Αρχιερείς και το Εικοσιένα, Ξάνθη 1985, σ. 189.

6 Κ. Παπαρρηγοπούλου, Ιστορία του Ελληνικού ΄Εθνους, τομ. 7, Αθήναι 1925 σ. 216/17.

7 Παραθέματα βλ. στου Π. Γεωργαντζή, όπ. π., σ. 190 ε. έ. Πρβλ. σ. 248 έ. ε. "Διακηρύξεις εθνοσυνελεύσεων", "κρίσεις συγχρόνων με την Επανάσταση ιστορικων".

8 Δ. Σ. Μπαλάνος, «Αι υπέρ του Έθνους θυσίαι του Κλήρου κατά την Επανάστασιν του 1821», Ἡμερολόγιον τῆς Μεγάλης Ἑλλάδος, τ. 2, 2 (1923), σ. 193.

9 Η Εκκλησία εις τον αγώνα της Ελευθερίας, Κων. Βοβολίνης, Αθήναι, 1952, σ. 179.

10 Μιλούν τα γεγονότα. ΕΚΚΛΗΣΙΑ-ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ – 21.Τιμοθέου Κ. Καλίφη.  Α' Βραβείον Ενώσεως Ελλήνων Λογοτεχνών (Πηγή: Πολεμική προσφορά στην Επανάσταση του 21, www.impantokratoros.gr › ... › Τουρκοκρατία και Επανάσταση του 1821).

11 Βλ. τις μελέτες: Νικηφ. Μοσχοπούλου, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως κατά τους Τούρκους ιστοριογράφους, σ.167, Αθήναι 1960--- Ι. Παπαϊωάννου, Ιστορικές Γραμμές, τ. Α', σ. 240, Λάρισα 1979.

12 Βλ. τις μελέτες: Νικηφ. Μοσχοπούλου, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως κατά τους Τούρκους ιστοριογράφους, σ.107, Αθήναι 1960--- Ι. Παπαϊωάννου, Ιστορικές Γραμμές, τ. Α', σ. 240, Λάρισα 1979.[Πηγή: Γεώργιος Μεταλληνός. Το '21 και οι Συντελεστές του. Ελληνισμός Μαχόμενος, Eκδόσεις Τήνος, Αθήνα 1995 (απόσπασμα)].

13 Παραθέματα σχετικά, βλ. στου Π. Γεωργαντζή, όπ.π. σ.197-199 και 234 ε.έ.

14 Βλ. Αλεξ. Τσιριντάνη, Το Εικοσιένα, στο περιοδ. ΣΥΖΗΤΗΣΗ, τευχ. 195, Ιανουαρ. 1977, σ. 2).

15 Ο Εθνομάρτυρας Πατριάρχης είχε πράγματι "διαμηνύσει" ότι ο αφορισμός ΔΕΝ ήταν αληθινός ( Βλ.Ι. Μ. Χατζηφώτη, ο Γρηγόριος ο Ε΄ μέσα από τα έγγραφα και τις πηγές τον αγώνα, Αθήνα 1988, σ. 21 έ. Έ).

16 Βλ. το τεύχος Μαρτίου 1983, έτ.34/τεύχος 556, σ. 3: «Οι κοτσαμπάσηδες και ο ανώτερος κλήρος στην πλειοψηφία τους είτε σύρθηκαν στην επανάσταση, γιατί δεν μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά μπροστά στο γενικό ξεσηκωμό, είτε προσχώρησαν υστερόβουλα, αποβλέποντας σε μια νέα μορφή κυριαρχίας πάνω στον επαναστατημένο λαό(...). Ο ανώτερος κλήρος, με λίγες φωτεινές εξαιρέσεις, πολέμησε την επανάσταση με τα μέσα που διέθετε και με επικεφαλής τους Πατριάρχες των αφορισμώνν (Γρηγόριο Ε', Πολύκαρπο Ιεροσολύμων)..».

Πρβλ. Π. Γεωργαντζή, όπ. π. σ. 201. Αυτό που έχει σημασία είναι, ότι το πνεύμα του "λαϊκισμού" εμποδίζει το κείμενο να λάβει υποδομή τις περιπτώσεις που αρχηγοί, όπως ο Κολοκοτρώνης, με την απειλή των όπλων κράτησαν τμήματα του λαού στις μάχες, εμποδίζοντας την λιποταξία τους. ΄Ετσι η ερμηνεία καταντά να είναι μονομερής, αντιεπιστημονική και ιδεολογική.

17 Π. Γεωργαντζή, όπ.π., σ. 238 έ.

18 Ι. Μ. Χατζηφώτη, ο Γρηγόριος ο Ε' μέσα από τα έγγραφα και τις πηγές τον αγώνα, Αθήνα 1988, σ. 21

19 Γεωργίου Θ. Ζώρα, Ο απαγχονισμός του Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε' εις την έκθεσιν του Ολλανδου Επιτετραμμένου Κωνσταντινουπόλεως, Αθήναι 1976, σ. 4 έ.

20 Η Ιστορία του Ελληνικού Εθνους, Εκδοτικής Αθηνών, τόμ. ΙΒ', σ. 32 και 36 (Α. Δεσποτόπουλος) γράφει σχετικά: «...Επικρίθηκε εν τούτοις ο Πατριάρχης και επικρίνεται ακόμη, επειδή έστερξε στον αφορισμό και έστειλε τις νουθετικές εγκυκλίους. Οι επικριτές όμως δεν αναλογίζονται τί θά πάθαινε το ΄Εθνος, αν ο Πατριάρχης τηρούσε αρνητική στάση απέναντι στις αξιώσεις του Σουλτάνου. Συμμορφώθηκε, άλλωστε, τότε ο Πατριάρχης προς την σταθερή παράδοση της Εκκλησίας, που με παρόμοια στάση κατόρθωνε σε ανάλογες κρίσιμες περιστάσεις να σώζει το Γένος. ΄Αλλωστε θα ήταν εντελώς παράλογη και ανεύθυνη διαφορετική απόφαση. Αν δεν γινόταν ο αφορισμός, ήταν σχεδόν βέβαιο, ότι θα εξοντώνονταν εκατοντάδες χιλιάδες ορθοδόξων χριστιανών».