ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ: ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΝΩΤΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ (1974). ΠΟΙΟΙ ΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΜΕΙΟΔΟΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ;

 

                                                                   ΜΕΡΟΣ 4^ο

β. Η δημιουργία της ανύπαρκτης «Ελληνοτουρκικής διενέξεως/ διαφοράς»

Το κύμα του αντιαποικιακού αγώνoς για αποτίναξη του αποικιακού ζυγού έγινε σφοδρότερο μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο.  Αλλά ο αντιαποικιακός άνεμος, τον οποίο οι Κύπριοι αξιολογούσαν ως θετικό παράγοντα για την περίπτωσή τους, λειτούργησε ακριβώς προς την αντίθετη κατεύθυνση. Για τους Άγγλους, οι οποίοι είχαν ήδη χάσει από τις κτήσεις τους τις Ινδίες, η Κύπρος αποκτούσε τώρα μεγαλύτερη σπουδαιότητα προκειμένου να διατηρήσουν την αυτοκρατορία τους και να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους στην Μέση Ανατολή και την Μεσόγειο.

Την σημασία εξάλλου, της Κύπρου, στην οποία οφείλονται και οι αλλεπάλληλες κατακτήσεις της από διάφορους λαούς, επισημαίνει και ο Sir John Hill («Η ιστορία τρεισήμισι χιλιάδων ετών αποδεικνύει ότι όποιος θέλει να γίνει και να παραμείνει μεγάλη δύναμη στην Μέση Ανατολή, πρέπει να έχει υπό τον έλεγχό του την Κύπρο».

      Σημαντικά ιστορικά στοιχεία για την στρατηγική σημασία της Κύπρου, μας παρουσιάζει ο George Hill στο τετράτομο έργο του, Η ιστορία της Κύπρου1.

 Τον Hill  επικαλείται και ο Heinz Richter τονίζοντας ότι η Κύπρος εξασφαλίζει, λόγω της μοναδικότητας της γεωστρατηγικής της θέσεως, τον έλεγχο της χερσονήσου της Μικράς Ασίας, της Μέσης Ανατολής και ενός μέρους της Βόρειας Αφρικής2.

Ήδη η βρετανική πολιτική διαφάνηκε από τον Σεπτέμβριο του 1945, όταν η εργατική κυβέρνηση του Clement Richard Attlee, [1st Earl Attlee, KG, OM, CH, PC, FRS (3 January 1883 – 8 October 1967)], απέρριψε την πρόταση την οποία υπέβαλε ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, κατά την επίσκεψή του στο Λονδίνο με την ιδιότητα του αντιβασιλέα. Συγκεκριμένα η πρόταση αφορούσε την ενσωμάτωση της Κύπρου στην Ελλάδα, ενώ η Αγγλία θα διατηρούσε, κατά παραχώρηση, βάσεις σε ελληνικό και κυπριακό έδαφος3. 

Μια ακόμη επιβεβαίωση των φαρισαϊκών Βρετανικών προτάσεων για δήθεν πρόθεσή της για παραχώρηση της Κύπρου στην Ελλάδα. 

Έτσι, ο βρετανός υπουργός Αποικιών Arthur Creets-Jones, τον Οκτώβριο του 1946 και κυρίως ο κυβερνήτης της Κύπρου λόρδος Winster τον Ιούλιο του 1947, δραστηριοποιήθηκαν προς την κατεύθυνση της εκπονήσεως νέου φιλελεύθερου συντάγματος, προκειμένου να εξυπηρετήσουν τα αγγλικά συμφέροντα αμβλύνοντας τις αντιδράσεις των Κυπρίων και στοχεύοντας στην εξουδετέρωση του ενωτικού αιτήματος.

Η αγγλική αυτή κινητοποίηση οδήγησε στην σύγκληση της λεγόμενης «Διασκεπτικής» συνελεύσεως, με συμμετοχή Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Από ελληνικής πλευράς συμμετείχε μόνο η Αριστερά με το ΑΚΕΛ (Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού), ενώ η Εθναρχία αρνήθηκε να αποστείλει αντιπροσώπους. Η ψήφιση ωστόσο του σχεδίου συντάγματος που καταρτίστηκε («Σχέδιο Winster») ματαιώθηκε4.

*

Οι Αγγλικές κυβερνήσεις αναγνώρισαν την πολιτική απειλή που εδημιουργείτο εναντίον τους, γενικότερα σε όλες τις αποικίες τους, αλλά ειδικώτερα στην Κύπρο, με το όλο και αναβαθμιζόμενο δικαίωμα αυτοδιαθέσεως των λαών.

Έτσι σχεδίασαν και επέτυχαν να μετατρέψουν το Κυπριακό από αποικιακό ζήτημα σε ελληνοτουρκική διαφορά, επειδή με αυτό τον τρόπο η πολιτική πίεση που εδέχοντο ως αποικιοκράτες  θα υπεβαθμίζετο.

Εάν η Τουρκία εμπλεκόταν πολιτικά ζητώντας την Κύπρο, η Αγγλία θα μπορούσε στο διηνεκές να παρουσιάζεται ως διαμεσολαβητής και κηδεμόνας της Κύπρου.

Ως το 1954, οι Τουρκικές κυβερνήσεις, παρά τις πιέσεις του Τουρκικού τύπου, σπάνια και με πολλή διακριτικότητα εξεδήλωναν την αντίθεση τους στην Ένωση, αφού η Αγγλία κήρυξε άκυρη τη Συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως και οποιαδήποτε Τουρκικά συμφέροντα στην Κύπρο. Η Τουρκία τότε δεν έδειχνε διατεθειμένη να διαταράξει τις ομαλές σχέσεις της με την Ελλάδα.

Η αγγλική διπλωματία όμως, παρότρυνε παρασκηνιακώς την Κυβέρνηση του Αντνάν Μεντερές να εκδηλώσει ενδιαφέρον για την Κύπρο και η Τουρκία βρήκε ευκαιρία για διεκδίκηση, από το πουθενά, του χαμένου «Οθωμανικού εδάφους»5.  

Στις 8 Ιουνίου 1949 ο αναπληρωτής Κυβερνήτης της αγγλικής αποικίας της Κύπρου R.E.Turnbull, εξέδωσε εγκύκλιο με την οποία απαγορεύει στην βρετανική διοίκηση στην Κύπρο να χρησιμοποιεί τον όρο "Μουσουλμάνοι της Κύπρου". Αντί αυτού επιβάλει τον όρο "Τουρκοκύπριοι"6.

Από τότε (1949) η Βρετανία με την εισαγωγή του ανύπαρκτου και ανυπόστατου εθνικού όρου «Τουρκοκύπριοι»  έθεσε τα θεμέλια της Τουρκικής εμπλοκής στην Εθνική υπόθεση των Ελλήνων και μετατροπής του Κυπριακού από αποικιακό ζήτημα σε «ελληνοτουρκική διαφορά». Αυτή ήταν η αρχή του τέλους για την δικαία επίλυση του Κυπριακού ζητήματος.

 Το Δεκέμβριο του 1949, η Εθναρχούσα τότε Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου, προκάλεσε την Βρετανική Αποικιακή Κυβέρνηση να διεξάγει δημοψήφισμα για την Ένωση, σύμφωνα με τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ. Όπως ήταν αναμενόμενο, η αποικιακή κυβέρνηση αρνήθηκε και η Εκκλησία πραγματοποίησε δικό της δημοψήφισμα μέσα στις εκκλησίες υπό την επίβλεψη των ιερέων. Το δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε σε δύο συνεχόμενες Κυριακές, στις 15 και 22 Ιανουαρίου του 1950, με την συντριπτική πλειοψηφία (95.7%) να ψηφίζει υπέρ της Ενώσεως με το τότε Βασίλειο της Ελλάδας.

Σε αντίθεση του τρόπου των σύγχρονων δημοψηφισμάτων που γίνονται με μορφή μυστικής ψήφου, το ενωτικό δημοψήφισμα έγινε με υπογραφές.

Το δημοψήφισμα που στην ουσία ήταν συλλογή υπογραφών πραγματοποιήθηκε σε δύο συνεχόμενες Κυριακές, στις 15 και 22 Ιανουαρίου 1950. Η συλλογή των υπογραφών έγινε έξω από τις εκκλησίες και άρχισε μετά την Κυριακάτικη δοξολογία. Οι συμμετέχοντες είχαν την επιλογή να υπογράψουν σε ένα από τα ακόλουθα δύο έντυπα: «ΑΞΙΟΥΜΕΝ, ΤΗΝ ΕΝΩΣΙΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» ή «ΕΝΙΣΤΑΜΕΘΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΝΩΣΙΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ».

Οι συμμετέχοντες υπέγραφαν τέσσερις φορές έτσι ώστε να δημιουργηθούν τέσσερις τόμοι που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. Συνολικά υπέγραψαν 215.108 άτομα επί συνόλου 224.757 Ελλήνων της Κύπρου που είχαν δικαίωμα υπογραφής, ποσοστό 95,7%. Υπέρ υπέγραψαν και κάποιοι Τουρκοκύπριοι αν και η ηγεσία τους ήταν ενάντια στην προοπτική της Ενώσεως.

Στις 29 Ιανουαρίου, η Ιερά Σύνοδος ανακοίνωσε τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος: «Πανηγυρικώς ούτω και θριαμβευτικώς διετρανώθη και ενώπιον πάντων, ενώπιον Κυβερνήσεων και λαών, διεκηρύχθη η μοναδική, ομόθυμος, στερρά και αδάμαστος θέλησις του Ελληνικού Κυπριακού λαού... όπως ενωθή μετά της ελευθέρας Μητρός Ελλάδος».

Στις 19 Ιανουαρίου 1950, ο Βρετανός πρέσβης στις Αθήνες σημείωσε στην έκθεση του προς το Φόρεϊν Όφις: «Το τουρκικό χαρτί δεν είναι εύκολο στον χειρισμό, αλλά χρήσιμο στην δύσκολη θέση που βρισκόμαστε»7.  

Σε συνέντευξη του στις 23 Ιανουαρίου 1950, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Νετζμεττίν Σαντάκ δήλωσε: «Δεν τίθεται ζήτημα που ονομάζεται Κυπριακό. Η Βρετανική Κυβέρνηση δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την νήσο Κύπρο σε κάποιο άλλο κράτος»8. 

Στις 20 Ιουνίου 1950, ο τότε νέος υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Αλί Φουάντ Κιουπρουλού, επίσης δήλωσε: «Για την Τουρκία δεν υφίσταται ζήτημα Κυπριακού»9.

Αγορεύοντας κατά την συζήτηση του Κυπριακού τον Σεπτέμβριο του 1954, ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας Σέλγουϊν Λόϋντ επίτηδες έδωσε έμφαση στην αντίθεση των Τουρκοκυπρίων προς την Ένωση και τον κίνδυνο διακοινοτικών ταραχών. Πρόσφερε έτσι την ευκαιρία στον Τούρκο αντιπρόσωπο Σελίμ Σαρπέρ να υποστηρίξει πλήρως τις βρετανικές θέσεις και να επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας.

Πλήρη ανάμειξη της Τουρκίας στο Κυπριακό επιχείρησε η κυβέρνηση του Άντονι Ήντεν το καλοκαίρι του 1955. Ενδεικτικώς, στις 30 Ιουνίου 1955 ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας Χάρολντ Μακμίλλαν, προσεκάλεσε τους ομολόγους του της Ελλάδας Στέφανο Στεφανόπουλο και της Τουρκίας Φατίν Ρουστού Ζορλού, σε μια τριμερή διάσκεψη στο Λονδίνο για να συζητήσουν «πολιτικά και αμυντικά ζητήματα που επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο».

Παρά τις έντονες προειδοποιήσεις του Μακαρίου ότι η συμμετοχή της Ελλάδας στην Διάσκεψη θα σήμαινε αναγνώριση της Τουρκίας ως ενδιαφερόμενου μέρους στο Κυπριακό, η Ελληνική Κυβέρνηση έπεσε σε καλοστημένη παγίδα10.  

Τότε όντως έπεσε σε παγίδα, αδικαιολογήτως, η Ελληνική κυβέρνηση. Ένας έμπειρος πολιτικός, όπως ήταν ο Στ. Στεφανόπουλος, θα μπορούσε να διαβλέψει τις βρώμικες προθέσεις των Άγγλων και να αρνηθεί την παρουσία του Τούρκου σ’ ένα θέμα που δεν αφορούσε την Τουρκία, καθ’ όσον εκτός των άλλων, είχε παραιτηθεί παντός δικαιώματος επί της Κύπρου, δια των δύο συνθηκών Λωζάνης και Παρισίων. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ο Πρωθυπουργός Aλεξ. Παπάγος, εκείνη την περίοδον, ήταν αδύναμος και κατάκοιτος λόγω της σοβαρής ασθενείας του.

Από την μία η Αγγλία που ενέπλεξε την Ελλάδα σε ένα ανύπαρκτο θέμα ( απαράδεκτη και ετσιθελική συμμετοχή της Τουρκίας στο Κυπριακό πρόβλημα), από την άλλη οι ΗΠΑ που ερωτοτροπούσαν με τον Καραμανλή και τον εξεπαίδευαν ως διάδοχον του Παπάγου, συνέθεσαν το νέο σκηνικό του Κυπριακού ζητήματος το οποίον έμελλε να αποτελέσει την ταφόπλακα της Ενώσεως και το πρελούδιον του δράματος της διχοτομήσεως.

Ήταν πλέον προφανές ότι οι Άγγλοι συνεργάζονταν με τους Τούρκους. Λησμόνησαν ιστορικό παρελθόν, διεθνές δίκαιον, διεθνείς συνθήκες, φυλετική σύνθεση του πληθυσμού, εθνολογική-αρχαιολογική κατάσταση της Μεγαλονήσου, καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ, προκειμένου να διατηρήσουν το αποικιακόν καθεστώς στην Κύπρο.

Εδώ αναφύονται τρία εύλογα ερωτήματα:

-Που ήσαν όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια του Κυπριακού Ελληνισμού οι κυβερνήτες της μητρός Πατρίδος; Απόντες, με μοναδική εξαίρεση τον Αλ. Παπάγον!!!

-Πως ανέχτηκαν την διπλωματική αυθαιρεσία των Άγγλων και την διαστροφή των ιστορικών-εθνολογικών και αρχαιολογικών δεδομένων της Νήσου, χωρίς σθεναρή και αποτελεσματική αντίδραση;

-Γιατί δεν αντέδρασαν αστραπιαίως στην απαράδεκτη επινόηση των Άγγλων για εμπλοκή των Τούρκων και την ανιστόρητη εμφύτευση «Τουρκοκυπριακής μειονότητος» στην Κύπρο;

Αντί να κινήσουν γην και ουρανό για απάλειψη του όρου «Τουρκοκύπριοι» τον άφησαν να αιωρείται, να κυκλοφορεί στα διεθνή fora, να διατηρείται μέχρις ότου εμπεδώθηκε για τα καλά, στις διεθνείς  διπλωματικές συζητήσεις.

Μοναδική εξαίρεση ο στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος, αλλά και αυτός λόγω των σοβαρών προβλημάτων υγείας δεν μπορούσε να προσφέρει περισσότερα απ’ όσα έκανε για το Κυπριακό ζήτημα.

Κάποιες ισχνές φωνές διαμαρτυρίας και επικλήσεις διεθνών συνθηκών και διεθνούς δικαίου δεν μετριάζουν την χλιαρή, απαράδεκτη στάση των Ελληνικών κυβερνήσεων!

Βενιζελικές και αντιβενιζελικές κυβερνήσεις, παρακολουθούσαν τα τεκταινόμενα στην μαρτυρική Μεγαλόνησο άλαλες, ανάλγητες, αμέτοχες και αδιάφορες…..ως άκαρδη και ουδέτερη μητρυά!!!

Επανελήφθη ό,τι ακριβώς έγινε και κατά την αρχή του μακεδονικού αγώνος, όταν εσφάζοντο οι Έλληνες Μακεδόνες από Τούρκους και Βουλγάρους κομιτατζήδες, οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες από τους Αλβανούς-Σκιπετάρους και ετηρήθη η ιδία στάση, της ουδετερότητος, παρά τις εκκλήσεις των Ανατολικορωμυλιωτών, προς την μητέρα πατρίδα-Ελλάδα, που εσφάζοντο από τους Βουλγάρους, υπό τα αδιάφορα βλέμματα και την ανοχήν αν όχι προτροπήν των «Συμμάχων» μας!!!!

Αιώνια κατάρα σε όσους ανάξιους Ελλαδίτες, δια των ενεργειών ή παραλείψεών τους, συνέβαλλαν στην απώλεια των Ελληνικών εδαφών, με αποτέλεσμα σήμερον να ευρίσκονται υπό κατοχή αλλοεθνών ή αλλοδόξων ή και αμφοτέρων, αρχαιόθεν ελληνικές γαίες, όπως της Βορείου Ηπείρου, Της Βόρειας Μακεδονίας (Σκόπια), της Ανατολικής Ρωμυλίας, της Ανατολικής Θράκης, Της Ιωνίας / Μ. Ασίας, του Πόντου και της Βόρειας Κύπρου.

Συνεχίζεται

---

1 A History of Cyprus.

 

George Hill

Cambridge University Press, 23 Σεπ 2010 - 746 σελίδες

Ο Sir George Francis Hill (1867-1948), ήταν περισσότερον γνωστός ως νομισματοσυλλέκτης. Στην τετράτομη ιστορία της Κύπρου (1940-52) αναφέρεται στα γεγονότα από τους πρώϊμους χρόνους μέχρι τον 20^ο αιώνα.

2 Ανδρέας Στεργίου – Heinz Richter, Το Κυπριακό με το βλέμμα των ξένων, σελ. 37.

  Heinz A. Richter (Ελληνικά Χάιντς Α. Ρίχτερ. Γεννήθηκε την 18 Μαρτίου 1939 στο Heilbronn).  Γερμανός ιστορικός με ειδικότητα στα θέματα Ελλάδας και Κύπρου . Ο Ρίχτερ σπούδασε ιστορία, πολιτικές επιστήμες και την αγγλική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Στην συνέχεια έζησε για πολλά χρόνια στην Ελλάδα. Από το 1991-2003 διετέλεσε επίκουρος καθηγητής της ελληνικής και κυπριακής Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Mannheim .

3 Κωνσταντίνος Σβολοπουλος, Η Ελληνική Εξωτερική Πολιτική 1945-1981, σελ. 76

4 Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, Η Ελληνική Εξωτερική Πολιτική 1945-1981, σελ. 77

5 Anthony Eden, «Memoirs, Full Circle, Cassell, London 1960 p.400».

6 Κίνηση για Ελευθερία και Δικαιοσύνη στην Κύπρο, Αιματηρή Αλήθεια, σελ. 18, Λευκωσία 2009.

7 Ρόμπερτ Χόλλαντ (Καθηγητής Ιστορίας της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και Κοινοπολιτείας, Πανεπιστήμιο Λονδίνου) «Η Βρετανία και ο κυπριακός αγώνας 1954-1959» εκδ. «Ποταμός» 1999, καθώς και έγγραφο Φόρεϊν Όφις FO371/87719, RG1081/104.

8 Φαχίρ Αρμάογλου «Το Κυπριακό Ζήτημα 1954-1959: Η Τουρκική Κυβέρνηση και οι Συμπεριφορές της Κοινής Γνώμης» - Άγκυρα 1963.

9 Φαχίρ Αρμάογλου «Το Κυπριακό Ζήτημα 1954-1959: Η Τουρκική Κυβέρνηση και οι Συμπεριφορές της Κοινής Γνώμης» - Άγκυρα 1963.

10 Κρανιδιώτης Νίκος, «Δύσκολα Χρόνια», Εστία, Αθήνα 1981.